تعداد نشریات | 8 |
تعداد شمارهها | 289 |
تعداد مقالات | 2,172 |
تعداد مشاهده مقاله | 4,607,777 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,230,841 |
تأثیر متغیرهای الگوی چند بعدی معنوی با میانجیگری باورهای ناکارآمد بر اختلال وسواس | ||
مطالعات اسلام و روانشناسی | ||
دوره 16، شماره 31، مهر 1401، صفحه 129-153 اصل مقاله (1.82 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.30471/psy.2022.8982.2059 | ||
نویسندگان | ||
مریم احمدی1؛ جواد خلعتبری* 2؛ علیرضا آقایوسقی3؛ مسعود جانبزرگی4 | ||
1دانشجوی دکتری تخصصی، گروه روانشناسی، واحد قم، دانشگاه آزاد اسلامی، قم، ایران | ||
2دانشیار روانشناسی، گروه روانشناسی، واحد تنکابن، دانشگاه آزاد اسلامی، تنکابن، ایران | ||
3دانشیار روانشناسی، گروه روانشناسی و علوم تربیتی، واحد قم، دانشگاه پیام نور، قم، ایران | ||
4استاد روانشناسی بالینی، گروه روانشناسی، واحد قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، قم، ایران | ||
چکیده | ||
پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر متغیرهای درمان چندبعدی معنوی بر شدت وسواس و علائم اختلال وسواس−بیاختیاری با میانجیگری باورهای ناکارآمد شناختی با استفاده از تحلیل مسیر انجام شده است. طرح پژوهش حاضر، توصیفی از نوع مدلیابی معادلات ساختاری است. جامعه آماری در این پژوهش کلیه بیماران وسواس−بیاختیاری مراجعهکننده به مراکز مشاوره شهر قم در سال 1400 با شکایت اصلی اختلال وسواس−بیاختیاری بودند. تعداد 240 نفر با استفاده از روش نمونهگیری هدفمند بهعنوان اعضای نمونه انتخاب شدند. اعضای نمونه با پاسخدادن به پرسشنامه وسواس «ییل−براون» و نمره شدت وسواس بالاتر از 9 براساس خط برش هنجارشده انتخاب شدند و به پرسشنامه تحول روانی−معنوی، پرسشنامه پایبندی مذهبی و پرسشنامه خودپنداره−خداپنداره جانبزرگی و پرسشنامه احساس گناه گوگلر وجونز و پرسشنامه باورهای ناکارآمد شناختی پاسخ دادند. دادههای بهدستآمده با استفاده از روش تحلیل مسیر و با نرمافزار لیزرل و spss تحلیل شدند. نتایج نشان داد که سطح تحول روانی−معنوی، پایبندی مذهبی و خداپنداشت رابطه منفی و معنادار و متغیرخداپنداره رابطه مثبت و معنادار با علائم وسواس فکری و عملی دارند. پایبندی مذهبی به صورت منفی و معنادار و احساس گناه به صورت مثبت و معنادار با میانجیگری باورهای ناکارآمد شناختی با علائم وسواس فکری رابطه دارند؛ همچنین مدل ارائهشده از برازش مطلوبی برخوردار است. درنتیجه با افزایش سطح تحول روانی−معنوی، پایبندی مذهبی و نمره خداپنداشت و نیز کاهش نمره خداپنداره، احساس گناه و باورهای ناکارآمد شناختی، علائم وسواس فکری و عملی کاهش مییابد. | ||
کلیدواژهها | ||
احساس گناه مرضی؛ علائم اختلال وسواس−بیاختیاری؛ باورهای ناکارآمد شناختی؛ پایبندی مذهبی؛ خداپنداره؛ خداپنداشت؛ سطح تحول روانی−معنوی؛ شدت وسواس | ||
مراجع | ||
1. آردن جان، دال کورسو دانیل (۲۰۰۹)، کتاب کار برای درمان: اختلال وسواس−بیاختیاری، ترجمه مسعود جانبزرگی و مژگان آگاه هریس (۱۳۹۴)، تهران: انتشارات ارجمند. 2. انجمن روانپزشکی آمریکا (۱۳۹۴)، راهنمای تشخیصی و آماری اختلالهای روانی، ترجمه فرزین رضاعی، علی فخرایی، آتوسا فرمند، علی نیلوفری، ژانت هاشمیآذر و فرهاد شاملو، تهران: انتشارات ارجمند. 3. انصاری، حسن و مسعود جانبزرگی (۱۳۹۵)، «بررسی ارتباط خودپنداره با خداپنداره در درمان مذهبی/ معنوی اختلالات روانی»، مجله مطالعات اسلام و روانشناسی، س10، ش19، ص115−130. 4. انصاری، حسن؛ مسعود جان بزرگی؛ صدیقه حسینی سمنانی؛ سید محمد غروی؛ سید کاظم رسولزاده طباطبایی (1397)، «طراحی روش درمان شناختی−رفتاری با رویکرد اسلامی بر مبتلایان به اختلال وسواس−بیاختیاری»، فصلنامه مطالعات روانشناسی بالینی، 9 (34)، ص167−196. 5. برزگر بفروئی، مرتضی؛ مسعود جانبزرگی و نیوشا بهشته (1391)، «نقش پایبندی مذهبی و جنسیت در اضطراب امتحان»، دوفصلنامه علمی پژوهشی مطالعات اسلام و روانشناسی، س6، ش10، ص43−61. 6. توپچی، یاور (1400)، «بررسی مؤلفههای معنوی در افراد مبتلا به اضطراب در مقایسه با افراد غیرمبتلا به اضطراب و تبیین مفهومی آن بر اساس منابع اسلامی»، رساله علمی سطح سه، حوزه علمیه قم. 7. توکلی، سامان و حبیب الله قاسمزاده (1385)، «نظریهها و درمانهای شناختی−رفتاری وسواس»، مجله تازههای علومشناختی، س8، ش1، ص54−76. 8. جانبزرگی، مسعود (1398)، درمان چندبعدی معنوی، قم: انتشارات پژوهشگاه حوزه و دانشگاه. 9. جانبزرگی، مسعود و آسا سرآبادانی تفرشی (1398)، «اعتبار و روایی و ساختار عاملی پرسشنامه خودپنداره−خداپنداره برای مداخلههای معنوی»، فصلنامه علمی پژوهشی روانسنجی، س9، ش33، ص45−62. 10. جانبزرگی، مسعود و سیدمحمد غرویراد (۱۳۹۵)، اصول روان درمانگری و مشاوره با رویکرد اسلامی، قم: انتشارات پژوهشگاه حوزه و دانشگاه. 11. جانبزرگی، مسعود؛ حسین فاکر و امین جانبزرگی (1390)، «ارزیابی تحول روانی−معنوی در درمانگری مراجعان مذهبی»، فصلنامه علمی−پژوهشی مطالعات اسلام و روانشناسی، س5، ش8، ص49−70. 12. جانبزرگی، مسعود و سپیده راجزی اصفهانی (۱۳۹۰)، «گروه درمانی چندبعدی اختلال وسواسی اجباری»، مجله روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران، س17، ش4، ص۲۹۶−۲۸۹. 13. حدادی کوهسار، علىاکبر و باقر غباریبناب (۱۳۹۱)، «رابطه تصور فرد از خدا با رفتارهای وسواسی در دانشجویان»، مجله علوم رفتاری، س6، ش۱، ص۱1−۱6. 14. دادفر، مریم؛ جعفر بوالهری، سیدکاظم ملکوتی و علیاکبر بیانزاده (۱۳۸۰)، «شیوع علائم وسواس−اجباری»، اندیشه و رفتار، ش1 و ۲، ص27−36. 15. دانش، عصمت و زهرا مهدوی (2017)، «مقایسه خودپنداره افراد وسواسی و افراد سالم و پیشبینی بیماری وسواس براساس خودپنداره بیماران»، کنفرانس بینالمللی دانشگاه شیراز. 16. دلجو، زهرا؛ مسعود جانبزرگی، سعیده بزازیان و الهام موسوی (1392)، «رابطه سطح تحول روانی معنوی و احساس تنهایی با اضطراب وجودی در دانشجویان»، دوفصلنامه علمی پژوهشی مطالعات اسلام و روانشناسی، س7، ش13، ص5−24. 17. راجزی اصفهانی، سپیده؛ یاسمن متقیپور، کامبیز کامکاری، علیرضا ظهیرالدین و مسعود جانبزرگی (1390)، «پایایی و روایی نسخه فارسی مقیاس وسواسی−اجباری بیل−براون»، مجله روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران، س17، ش۴، ص297−303. 18. رمضانیفرائی، عباس و محبوبه دادفر (۱۳۸۴)، «معرفی یک مداخله شناختی−رفتاری دینی در درمان اختلال وسواس و نقد و نظر»، ش37 و 38، ص338−348. 19. سرآبادانی تفرشی، لیلا و مسعود جانبزرگی (1397)، «رابطه خداپنداره و تحول روانی معنوی با افسردگی، اضطراب و استرس در دانشجویان»، پژوهشنامه روانشناسی مثبت، س4، ش3، ص45−57. 20. شمس، گیتی و مجید صادقی (1385)، «تازههای حوزه شناخت در اختلال وسواس فکری−عملی»، مجله تازههای علومشناختی ایران، س8، ش4، ص71−85. 21. شهامت دهسرخ، فاطمه (1396)، «باورهای ناکارآمد شناختی و نقص بازداری شناختی در مبتلایان وسواس فکری و عملی»، فصلنامه روانشناسی شناختی دانشگاه خوارزمی، س5، ش2، ص11−20. 22. غباریبناب، باقر و علیاکبر حدادی کوهسار (۱۳۸۸)، «رابطه اضطراب و افسردگی با تصویر ذهنی از خدا در دانشجویان»، مجله علوم روانشناختی، س8، ش31، ص297−314. 23. فتی، لادن (۱۳۷۶)، «کاربرد شناخت−رفتار درمانی در درمان بیماران مبتلا به وسواس فکری عملی مقاوم به درمان (گزارش موردی)»، مجله روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران، س۳، ش۱ و ۲، ص52−60. 24. نظیری، قاسم؛ محبوبه دادفر و عیسی کریمی کیسمی (۱۳۸۴)، «نقش پایبندیهای مذهبی، باورهای ناکارآمد مذهبی، احساس گناه و باورهای ناکارآمد شناختی در شدت علایم وسواسی−اجباری»، مجله روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران، ش۳، ص۲۸3−۲۸9. 25. ویل، دیوید و راب ویلسون (۲۰۰۵)، وسواس و درمان آن، ترجمه سیاوش جمالفر (۱۳۸۵)، ج۱، تهران: نشر ارسباران. 26. هایمن، بروس م. و چری پدریک (۲۰۰۸)، رهایی از وسواس، ترجمه حبیب الله قاسم زاده (۱۳۹۲)، ج اول، تهران: انتشارات ارجمند. 27. Abramowitz, Jonathan, S. & Jacoby, Ryan, J. (2014), Scrupulosity: A cognitive − behavioral analysis and implications for treatment, Journal of Obsessive − Compulsive and Related Disorders 3,140 – 149.
28. Abramowitz, Jonathan, S. & Jacoby, Ryan, J. (2014), Obsessive − Compulsive Disorder in the DSM – 5, Clin Psychol Sci Prac 21:221 – 235.
29. American Psychiatric Association (2013), Diagnostic and statistical manual of mental disorders: DSM – 5, 5th ed.
30. Buchholz, J. L., Abramowitz, j. s., Riemann, B. C., Lillian, R., Blakey, S. M., Leonard, R. C. & Thompson, K. A. (2019), Scrupulosity, Religious Affiliation and symptom Presentation in obsessive compulsive Disorder, Journal of Behavioural and cognitive Psychotherapy, 47: 478 − 498.
31. Comer, Ronald, J. (2015), Abnormal Psychology, Worth Publishers.
32. D’ Olimpio Francesca, D. Cosentino Teresa, Basile, B. Tenore, K. Gragnani & A. Mancini F. (2013), Obsessive − Compulsive disorder and Propensity to Guilt Feelings and to Disgust, Clinical Neuropsychiatry, 10, 3, Suppl. 1, 20 − 29.
33. Inozu, M., Kahya, Y. & Yorulmaz, O. (2018), Neuroticism and Religiosity: the Role of obsessive Beliefs, Thought−control Strategies and Guilt in Scrupulosity and obsessive−compulsive symptom Among Muslim Undergradua tes, Journal of Relig Health.
34. Grant, Jon, E. (2014), Obsessive − Compulsive Disorder. The new england journal of medicine, 646 − 653.
35. Kaviani Sara, Ebrahimi Ghavam Soghra & Skandari Hossein (2015), The Relationship between Scrupulosity, Obsessive − Compulsive Disorer and Its Related Cognitive Styles, Clinical Psychology, 3 (1): 47 − 60.
36. Koenig Harold G, (2009), Research on Religion, Spirituality, and Mental Health: A Review, The Canadian Journal of Psychiatry, Vol 54, 291 – 283.
37. Olatunji, B. O., Abramowitz, j. S., Williams, N. L., Connolly, K. M. & Lohr, j. M. (2007), Scrupulosity and obsessive − Com pulsive symptom: confirmatory factor analysis and validity of the Penn Inventory of Scrupulosity, Journal of Anxiety Disorders. 21: 771 − 787.
38. Pargament, Kenneth Lomax, James, W. (2013), Understanding and addressing religion among people with mental illness, World Psychiatry 12: 26 − 32.
39. Salkovskis, P. M. (1985), Obsessional compulsive problems: A cognitive behavioural analysis, Behuviour Reseurch and Therapy, 25. 574 − 583.
40. Schaap − Jonker, Hanneke & et. al (2010), image of God and personality pathology: An exploratory study among psychiatric patients, Mental Health, Religion & Culture, p: 55.
41. Shapiro, Leslie J. Stewart, S. Evelyn (2011), Pathological guilt: A persistent yet overlooked treatment factor in obsessive − compulsive disorder, Annals of ClinicalPsychiatry; 23 (1): 63 − 70.
42. Shams Giti, Milosevic Irena. (2013), Obsessive - Compulsive Cognitions, Symptoms and Religiousness in an Iranian Population. International Journal of Clinical Medicine, 4: 479 – 484.
43. Silton, Nava, R. Kevin, J. Flannelly, Kathleen, Galek & Christopher, G. Ellison (2013), Beliefs About God and Mental Health Among American Adults, Journal of Religion and Health: 10. 1007 / s 10943 − 013 − 9712 − 3.
44. Verhagen P J, Van praag HM, Lopez - lbor Jr JJ, Cox JL, Moussaoui D (2010), Religion and Psychiatry: Beyond Boundaries. John Wiley &Sons Ltd. ISBN: 978 - 0 - 470 - 69471 - 8. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 819 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 783 |