تعداد نشریات | 8 |
تعداد شمارهها | 289 |
تعداد مقالات | 2,172 |
تعداد مشاهده مقاله | 4,608,170 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,231,046 |
روابط و نحوه اثرگذاری معنویت اسلامی بر پیشرفت اقتصادی | ||
جستارهای اقتصادی با رویکرد اسلامی | ||
مقاله 4، دوره 18، شماره 36، مهر 1400، صفحه 49-68 اصل مقاله (691.24 K) | ||
نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.30471/iee.2022.8292.2205 | ||
نویسندگان | ||
جواد ارباب* ؛ سید رضا حسینی | ||
پژوهشگاه حوزه و دانشگاه | ||
چکیده | ||
هدفگذاری جوامع معاصر برای کسب حداکثری رشد اقتصادی دو پیامد جدی را بر پیکره معنوی فردی و اجتماعی انسانها بهدنبال داشته است. این دو پیامد شامل رهاکردن بعد معنوی و نیز تلاش برای انحراف، شخصیسازی و استفاده ابزاری از معنویت برای اهداف اقتصادی است. در این میان معنویت اسلامی با برخورداری از ماهیتی اصولی، ریشهدار و شریعتمحور به گونهای از جامعیت برخوردار است که التزام به لوازم آن، نهتنها مسیر پیشرفت اقتصادی را مسدود نمیکند، بلکه موجب تنقیح اهداف و پیشرفت بهتر میشود. در این پژوهش با استفاده از روش «دادهبنیاد» به بررسی روابط موجود و بیان کیفیت اثرگذاری معنویت اسلامی بر پیشرفت اقتصادی پرداخته شده است. نتایج حاصل بیانگر نحوه ارتباط و اثرگذاری مؤلفههای معنویت اسلامی بر روند پیشرفت اقتصادی در سه محور شرایط علّی، مداخلهگر و زمینهای است. برایناساس لازم است نخست بسترهای لازم برای رخداد پدیده توسط شرایط زمینهای مهیا و در مرحله بعدی با ایجاد شرایط و استفاده درست از شرایط مداخلهای اجزای راهبرد فراهم و تکمیل شود. مجموع عناصر ایجابی معنوی، راهبرد جامع «زیست مؤمنانه» را برای دستیابی به پیشرفت اقتصادی در مسیر تعالی، رشد و سعادت همهجانبه انسان ارائه و فرامین نظری و اجرایی مشخصی را بیان میکند؛ در مقابل عناصر سلبی معنوی با پیروی از مسیر «زیست سکولار» و با محور قرار دادن رشد اقتصادی، پیامدهای مخاطرهآمیزی را برای بشر رقم میزنند. | ||
کلیدواژهها | ||
اقتصاد اسلامی؛ اصالت معنوی؛ پیشرفت اقتصادی؛ زیست مؤمنانه؛ معنویت اسلامی | ||
مراجع | ||
* قرآن کریم. * نهجالبلاغه. 1. ابن ابیالحدید، عبدالحمید بن هبهالله (1404)، شرح نهجالبلاغه، گردآورنده شریف الرضی، قم: کتابخانه آیتالله مرعشی نجفی. 2. ابنبابویه، محمد بن علی (1362)، خصال، مصحح علیاکبر غفاری، تهران: دفتر انتشارات اسلامی. 3. آذربایجانی، مسعود (1396)، تربیت و رشد معنوی در دوران نوجوانی، تهران: مرکز نشر الگوی پیشرفت اسلامی ایرانی. 4. توکلی، محمدجواد و امید ایزانلو (1395)، «تحلیل کارکردی سبک زندگی اقتصادی مطلوب در اسلام»، دوفصلنامه علمی تخصصی پژوهشنامه سبک زندگی، س1، ش2، بهار و تابستان، ص۴۷−70. 5. ثابت، عبدالحمید؛ نصرالله نظری و محمدعلی نظری (1394)، ماهیت و چیستی پیشرفت در اسلام، قم: نشرالمصطفیn. 6. حر عاملی، محمد بن حسن (1409)، وسائلالشیعة، چ1، قم: مؤسسه آلالبیتb. 7. حویزی عروسی عبد علی بن جمعه (1415)، تفسیر نور ثقلین، چ4، قم: انتشارات اسماعیلیان. 8. داناییفرد، حسین و سیدمجتبی امامی (1386)، «استراتژی پژوهشهای کیفی: تأملی بر نظریه داده بنیاد»، اندیشه مدیریت، س1، ش2، ص97. 9. درودی هما (1384)، فرهنگ کار از دیدگاه اسلام، مجله کار و جامعه، ش 63. 10. زنجیری، محمد حسین (1384)، سنت های الهی در پاداش و کیفر، قم، مرکز پژوهش های صدا و سیما، اول. 11. شریفی، محمود (1387)، کسب و کار از دیدگاه اسلام، فرهنگ کوثر شماره 73. 12. شیرافکن، محمود (1397)، «بررسی نقش نماز در پیشگیری از وقوع جرم و جنایت»، معارف فقه علوی (ویژهنامه همایش ملی نماز، تعالی فردی و اجتماعی)، س4، اردیبهشت، ص157−204. 13. صادقیپور، حسین؛ نصرالله رضایی قلعه، بهنام سیاه کلاه، فریدون عزیزی (1380)، «اثر ماه رمضان بر تعداد موارد اقدام به خودکشی»، مجله غدد درونریز و متابولیسم ایران (ویژهنامه خلاصه مقالات کنگره روزه داری و سلامت)، دوره 3، ص۳۴. 14. صدر، محمدباقر (۱۳۹۳)، سنتهای تاریخ در قرآن، قم: جامعه مدرسین حوزه علمیه قم. 15. طباطبایی، محمدحسین (1374)، ترجمه تفسیر المیزان، قم: دفتر انتشارات اسلامی. 16. طوسی، محمد بن حسن (1364)، تهذیب الاحکام، تهران: دارالکتب الاسلامیه. 17. عاملی، بهاءالدین محمد بن حسین؛ ساوجی، نظام بن حسین (1429)، جامع عباسی و تکمیل آن، چ1، قم: دفتر انتشارات اسلامی. 18. عسگری، محمدمهدی و ابوالقاسم توحیدینیا (1386)، «تأثیر سرمایه اجتماعی (معنوی و مذهبی) بر رشد و توسعه اقتصادی»، جستارهای اقتصادی، دوره 4، ش8، ص99−120. 19. کاشانی، انسیه و محمدنقی نظرپور (1397)، «جایگاه سنت رزق در پیشرفت اقتصادی توحیدی از دیدگاه قرآن کریم»، راهبرد توسعه، ش56، ص64−81. 20. کلینی، ابوجعفر، محمد بن یعقوب (1407)، الکافی، 8ج، چ4، تهران: دارالکتب الإسلامیة. 21. کلینی، ابوجعفر، محمد بن یعقوب (1429)، الکافی، پژوهشگران مرکز تحقیقات دارالحدیث، چ1، قم: دارالحدیث للطباعة و النشر. 22. مجلسی، محمدباقر بن محمدتقی (1410)، بحارالأنوار، چ1، بیروت: مؤسسة الطبع و النشر. 23. محسنی، غلامرضا؛ راضیه یوسفیان ملا (1396)، رابطه ماه مبارک رمضان با میزان بروز تصادفات و دیگر آسیبها و مقایسه آن در زنان و مردان پذیرش شده در اورژانس بیمارستانهای شهر کرمانشاه در سال 1380−1387، پژوهش در دین و سلامت، زمستان 1396، دوره 4، شماره 1، از صفحه 34 تا صفحه 44. 24. محمدی ریشهری و حسینی (۱۳۸۰)، التنمیه الاقتصادیه، قم، دار الحدیث، اول. 25. مصباح یزدى، محمدتقى (1391)، اخلاق در قرآن، انتشارات مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمینى. 26. مصباحیمقدم، غلامرضا؛ مهدی رعایایی و مهدی همتیان (1392)، «مؤلفههای غیرمادی رشد اقتصادی از منظر قرآن کریم»، مطالعات اقتصاد اسلامی، س6، ش1 (پیاپی 11)، پاییز و زمستان، ص61−90. 27. مطهری، مرتضی (بیتا)، مجموعه آثار استاد شهید مطهری، تهران: صدرا. 28. مکارم شیرازی، ناصر (1371)، تفسیر نمونه، ۲۸ج، چ10، تهران: دارالکتب الإسلامیة. 29. مهدوی کنی، محمدرضا (1385)، نقطههای آغاز در اخلاق عملی، تهران: انتشارات دانشگاه امام صادقj. 30. میرخلیلی، سیدمحمود و محمدرضا جلالی (1395)، «تحلیل جرمشناسانه جرایم با انگیزه دینی»، تحقیقات حقوق خصوصی و کیفری، ش28، تابستان، ص87−110. 31. میرمعزی، حسین (1389)، yun.ir/j5nck1. 32. نصیری، مهدی (1399)، فناوری و دیدگاه علمای حوزه علمیه بررسی میدانی براساس روش نظریه بنیانی، چ1، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه. 33. Graham Farrell and Ken Clark (2011), What does the World spend on Criminal Hammerli, Maria, "Religion and Spirituality between Capital and Gift", Religion & Theology. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 834 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 748 |