تعداد نشریات | 8 |
تعداد شمارهها | 283 |
تعداد مقالات | 2,143 |
تعداد مشاهده مقاله | 4,475,577 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,125,863 |
بهینهسازی ساختار قراردادهای بانکی بر مبنای الگوی قراردادهای ناقص در بانکداری بدون ربای ایران | ||
دوفصلنامه جستارهای اقتصادی ایران با رویکرد اقتصاد اسلامی | ||
مقاله 1، دوره 17، شماره 34، مهر 1399، صفحه 9-35 اصل مقاله (366.54 K) | ||
نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.30471/iee.2020.6256.1880 | ||
نویسندگان | ||
کامران ندری1؛ محمدمهدی عسکری2؛ محمدهادی زاهدی وفا3؛ علی مصطفوی ثانی* 4 | ||
1استادیار اقتصاد دانشگاه امام صادق علیهالسلام و عضو هیئت علمی پژوهشکده پولی و بانکی | ||
2عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق علیهالسلام | ||
3عضو هیات علمی دانشکده اقتصاد دانشگاه امام صادق(ع) | ||
4دانشگاه امام صادق | ||
چکیده | ||
قراردادی که برخی جنبههای آن تصریح نشده باشد یا اجرای آن بدون هزینه امکانپذیر نیست، ناقص است. در فضای پیچیده و نامطمئن اقتصاد، معمولاً قراردادهای بانکی و مالی ناقص هستند. ناقص بودن قرارداد سبب کاهش اثربخشی آن میشود. هدف این مطالعه بررسی الزامات قراردادهای بانکی کشور از منظر نقص در قراردادهاست. این مطالعه نقش عوامل مختلف ایجادکننده نقص در قرارداد را بر عملکرد قراردادهای بانکی کشور تحلیل خواهد نمود. نتایج این پژوهش نشان میدهد که قراردادهای بانکی کشور به دلیل اثباتناپذیری قراردادها، هزینه مبادله زیاد، نااطمینانی، ابهام و پیچیدگی در قراردادها، ناقص هستند که موجب عدم اجرای کامل تعهدات و شکلگیری شرایط فرصتطلبی و مشکل گرفتاری در قراردادهای بانکی کشور میشود. درنتیجه لازم است مکانیسمهایی برای جبران نقص در قراردادها طراحی شود. با توجه به عدم اجرای کامل غربالگری مشتریان در نظام بانکی کشور به نظر میرسد بهترین مکانیسم جبران نقص در قرارداد افزایش همبستگی بانک و مشتری در قالب الگوی بانکداری رابطه محور است که میتواند مشکلات ناشی از نقص در قراردادها را کاهش دهد. | ||
کلیدواژهها | ||
قرارداد ناقص؛ مشکل گرفتاری؛ فرصتطلبی؛ قراردادهای بانکی و بانکداری رابطهمحور | ||
مراجع | ||
1. اخوان، مهدی (زمستان 1393)، «قرارداد بیع متقابل توسعه فازهای 2 و 3 میدان گازی پارس جنوبی از منظر قراردادهای ناقص»، پژوهشنامه اقتصاد انرژی ایران، شماره 13، (32 صفحه − از 1 تا 32). 2. احمدی کلیجی، سینا و علی دریجانی (1391)، برآورد هزینههای مبادله دریافت تسهیلات رسمی توسط کشاورزان (مطالعه ی موردی: استان گلستان)، ص83−99. 3. بهاروندی، احمد؛ محمدرضا رنجبر فلاح و اصغر ابوالحسنی هستیانی (1395)، «بررسی رابطه معضل مطالبات غیرجاری و عملیات بانکداری بدون ربا در ایران»، تحقیقات مالی اسلامی، شماره 10، ص39−74. 4. بهاروندی، احمد و سیدروحالله احمدی حاجیآبادی (1391)، «خطر اخلاقی و ارائه الگوی کاربردی کاهش آن در عقود مشارکتی»، فصلنامه جستارهای اقتصادی، شماره 17، ص59−86. 5. حسینی، سیدصفدر؛ محمد خالدی؛ محمد قربانی و ابراهیم حسنپور (1384)، «بررسی هزینههای مبادله تسهیلات اعطایی بانک کشاورزی در مناطق روستایی ایران»، نشریه اقتصاد و توسعه کشاورزی(علوم و صنایع کشاورزی)، نیمسال دوم 1388، جلد 23، شماره 2، ص36−45. 6. حقیقی، محمدحسن (1391)، تحلیل صوریسازی قراردادها در عملیات بانکداری بدون ربا در جمهوری اسلامی ایران، مطالعه موردی بانکهای دولتی، پایاننامه کارشناسی ارشد دانشگاه امام صادقg. 7. سعدی، حسینعلی و محمود اکبری (1396)، «بررسی فقهی ماهیت عقد اجاره به شرط تملیک در بانکداری بدون ربا ج.آ.ایران»، پژوهشنامه بینرشتهای فقهی، پژوهشنامه میان رشتهای فقهی پاییز و زمستان 1396 − شماره 11 (39 صفحه − از 31 تا 69). 8. شهبازی، موسی (1395)، الگوها و مبانی نظری رابطه بانک و بنگاه و تحلیل آن در نظام بانکی ایران، گزارش کارشناسی مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی. 9. طغیانی، مهدی؛ سعید صمدی و زیبا صادقی (1394)، «تحلیل موضوع «اطلاعات نامتقارن» در قراردادهای مشارکتی بانکداری بدون ربا و راهکارهای آن»، معرفت اقتصاد اسلامی، شماره 13، ص5−22. 10. عرب مازار، عباس؛ مهرداد نعمتی و امیر درویشی (بهار 1396)، «بررسی اثر روابط اعطای تسهیلات بر هزینه مبادله تسهیلات بانکی: مطالعه موردی بانک کشاورزی»، فصلنامه علوم اقتصادی، شماره 38، ص23−54. 11. عبدلی، قهرمان و حسن قوامی (1391)، «انطباق نظریه بازیها (الگوی مدیرعامل) در عقد مشارکت مدنی»، دوفصلنامه مطالعات اقتصاد اسلامی، شماره 8، ص165−184. 12. عزیزنژاد، صمد؛ الهه مهرپرور و امین چراغان (1393)، «دلایل وصول نشدن مطالبات غیرجاری بانکها (وثایق و تضمینات)»، مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی، شماره مسلسل13797. 13. فروغیفرد، رسول (1395)، اثر قرضدهی رابطهمحور روی شرایط قرارداد وام، پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشگاه صنعتی شریف. 14. قلیچ، وهاب (1395)، «بررسی میزان انطباق «قرارداد» و «عملیات» مشارکت مدنی با موازین شریعت در نظام بانکی جمهوری اسلامی ایران»، معرفت اقتصاد اسلامی، سال هشتم، شماره 15، (صفحه − از 5 تا 24). 15. قوامی، سیدحسن (1396)، «مدل نظری حل مشکل کژگزینی در عقود مشارکتی بانکداری اسلامی»، فصلنامه اقتصاد اسلامی، شماره 66، ص191−214. 16. قوامی، سیدحسن؛ سیدمحمدرضا سیدنورانی؛ تیمور محمدی و منصور رنجبر (1397)، «بررسی تطبیقی اثر علامتدهی متغیرهای قراردادهای مالی بدهی و مشارکتی»، مطالعات اقتصاد اسلامی، بهار و تابستان 1397، شماره 20، علمی−پژوهشی (وزارت علوم)/ISC (28 صفحه − از 116 تا 143). 17. زاهدی وفا، محمد هادی؛ قوامی، حسن (1390)، «الگوی مضاربه بر مبنای الگوی مدیر عامل در شرایط کژمنشی»، پژوهشنامه اقتصادی (دانشگاه علامه طباطبایی) زمستان 1390 − شماره 43، علمی−پژوهشی (وزارت علوم)/ISC (18 صفحه − از 239 تا 256). 18. درخشان، مرتضی (1395)، نظریه قراردادها، انتشارات دانشگاه امام صادقg. 19. مسعودیپور، سمانه (1390)، ارزیابی هزینههای مبادله بازار مالی رسمی بخش کشاورزی و عوامل مؤثر بر آن؛ (مطالعه موردی: شهرستان مشهد)، پایاننامه کارشناسی ارشد دانشگاه فردوسی مشهد، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی. 20. مکیان، سیدنظامالدین و رضا محبی (1392)، «اطلاعات نامتقارن و وام بانکی: مطالعه موردی سیستم بانکی ایران»، فصلنامه سیاستگذاری اقتصادی، شماره 10، ص77−97. 21. موسویان، سیدعباس و روحاله غلامی (پاییز و زمستان 1392)، «بررسی راهکارهای استمهال مطالبات غیرجاری در بانکداری بدون ربا»، فصلنامه روند، سال بیستم، شماره 63 و 64، ص109−140. 22. نصیری اقدم، علی و الیاس نادران (1385)، «هزینه مبادله تأمین مالی بنگاههای تولید− ساخت» (مطالعه موردی 40 بنگاه کوچک)، تحقیقات اقتصادی، مرداد و شهریور 1385 − شماره 74، علمی−پژوهشی (وزارت علوم)/ISC (40 صفحه − از 83 تا 122). 23. مصباحی، غلامرضا (1383)، «بررسی آموزش اقتصاد پول و بانکداری در جمهوری اسلامی ایران»، اقتصاد اسلامی، 4(15)، ص99−127. 24. مداحی، جواد (1386)، «آسیبشناسی مطالبات معوق»، بانک، پاییز 1386، ص36−42. 25. Aghion, P., and Bolton, P., (1992), “an Incomplete Contracts Approach to Financial Contracting”, Review of Economic Studies, 59, 473–494.
26. Argyres, Nicholas, (2010), The Transaction as the Unit of Analysis, ch. 13 in, The Elgar Companion to Transaction Cost Economics, Edward Elgar.
27. Bowles, S., Fong, C. M., Gintis, H., & Pagano, U. (2012), The new economics of inequality and redistribution. Cambridge University Press.
28. Boot, A. W. A., (2000), “Relationship Banking: What do we know? ”, Journal of Financial Intermediation, 9 , pp. 7–25.
29. Berger, A. N., & Udell, G. F., (2002), “Small business credit availability and relationship lending: The importance of bank organisational structure”, The economic journal, 112(477), F32-F53.
30. Casas-arce, Pablo, Kittsteiner Yz, Thomas, (2009), “Opportunism and Incomplete Contracts”, Working Paper, 1-43, available at: http://citeseerx.ist.psu.edu/viewdoc/download?doi=10.1.1.320.249&rep=rep1&type=p df.
31. Grossman, Sanford J., and Oliver D. Hart, (1986) “The Costs and Benefits of Ownership: A Theory of Vertical and Lateral. Integration”, 94 Journal of Political Economy, 691-719.
32. Hart, Oliver and John Moore, (1990), “Property rights and the Nature of the Firm”, 98 Journal of political Economy, 119-68.
33. Hart, Oliver, (1995), “Corporate Governance: Some Theory and Implications”, Economic Journal, Royal Economic Society, Royal Economic Society, May, vol. 105(430), pp. 678-89.
34. Hart, O. D., (2008), “The Market Structure is Incomplete”, Incomplete Markets, 1, 80.
35. Hart, O., (2017), “Incomplete contracts and control”, American Economic Review, 107(7), 1731-52.
36. Schmieder, C., Memmel, C., & Stein, I., (2007), “Relationship lending: empirical evidence for Germany”, (No. 2007, 14) Discussion Paper, Series 2: Banking and Financial Supervision.
37. Schmidt ,Klaus M., (2010), “Contract Theory”, Summer, LMU Munich.
38. Schwartz, Alan, (1998), Incomplete Contracts. The New Palgrave Dictionary of Economics and the Law, edited by Peter Newman, 3 volumes (London: Macmillan Publishers; New York: Stockton Press).
39. Torbert, Preston M., (2014), “A Study of the Risks of Contract Ambiguity”, Peking University Transnational law Review, May 1, vol. 2, issue 1, pp. 1-114.
40. Tomka, Bela. (2001),“Interlocking Directorates Between Banks and Industrial Companies in Hungary at the Beginning of the Twentieth Century”, Business History, vol. 43, 25-42.
41. Williamson, Oliver E., (1996), The Mechanism of Governance, New York: Oxford University Press.
42. Williamson, O. E., (1985), the Economic Institutions of Capitalism, New York: The Free Press.
1. اخوان، مهدی (زمستان 1393)، «قرارداد بیع متقابل توسعه فازهای 2 و 3 میدان گازی پارس جنوبی از منظر قراردادهای ناقص»، پژوهشنامه اقتصاد انرژی ایران، شماره 13، (32 صفحه − از 1 تا 32). 2. احمدی کلیجی، سینا و علی دریجانی (1391)، برآورد هزینههای مبادله دریافت تسهیلات رسمی توسط کشاورزان (مطالعه ی موردی: استان گلستان)، ص83−99. 3. بهاروندی، احمد؛ محمدرضا رنجبر فلاح و اصغر ابوالحسنی هستیانی (1395)، «بررسی رابطه معضل مطالبات غیرجاری و عملیات بانکداری بدون ربا در ایران»، تحقیقات مالی اسلامی، شماره 10، ص39−74. 4. بهاروندی، احمد و سیدروحالله احمدی حاجیآبادی (1391)، «خطر اخلاقی و ارائه الگوی کاربردی کاهش آن در عقود مشارکتی»، فصلنامه جستارهای اقتصادی، شماره 17، ص59−86. 5. حسینی، سیدصفدر؛ محمد خالدی؛ محمد قربانی و ابراهیم حسنپور (1384)، «بررسی هزینههای مبادله تسهیلات اعطایی بانک کشاورزی در مناطق روستایی ایران»، نشریه اقتصاد و توسعه کشاورزی(علوم و صنایع کشاورزی)، نیمسال دوم 1388، جلد 23، شماره 2، ص36−45. 6. حقیقی، محمدحسن (1391)، تحلیل صوریسازی قراردادها در عملیات بانکداری بدون ربا در جمهوری اسلامی ایران، مطالعه موردی بانکهای دولتی، پایاننامه کارشناسی ارشد دانشگاه امام صادقg. 7. سعدی، حسینعلی و محمود اکبری (1396)، «بررسی فقهی ماهیت عقد اجاره به شرط تملیک در بانکداری بدون ربا ج.آ.ایران»، پژوهشنامه بینرشتهای فقهی، پژوهشنامه میان رشتهای فقهی پاییز و زمستان 1396 − شماره 11 (39 صفحه − از 31 تا 69). 8. شهبازی، موسی (1395)، الگوها و مبانی نظری رابطه بانک و بنگاه و تحلیل آن در نظام بانکی ایران، گزارش کارشناسی مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی. 9. طغیانی، مهدی؛ سعید صمدی و زیبا صادقی (1394)، «تحلیل موضوع «اطلاعات نامتقارن» در قراردادهای مشارکتی بانکداری بدون ربا و راهکارهای آن»، معرفت اقتصاد اسلامی، شماره 13، ص5−22. 10. عرب مازار، عباس؛ مهرداد نعمتی و امیر درویشی (بهار 1396)، «بررسی اثر روابط اعطای تسهیلات بر هزینه مبادله تسهیلات بانکی: مطالعه موردی بانک کشاورزی»، فصلنامه علوم اقتصادی، شماره 38، ص23−54. 11. عبدلی، قهرمان و حسن قوامی (1391)، «انطباق نظریه بازیها (الگوی مدیرعامل) در عقد مشارکت مدنی»، دوفصلنامه مطالعات اقتصاد اسلامی، شماره 8، ص165−184. 12. عزیزنژاد، صمد؛ الهه مهرپرور و امین چراغان (1393)، «دلایل وصول نشدن مطالبات غیرجاری بانکها (وثایق و تضمینات)»، مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی، شماره مسلسل13797. 13. فروغیفرد، رسول (1395)، اثر قرضدهی رابطهمحور روی شرایط قرارداد وام، پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشگاه صنعتی شریف. 14. قلیچ، وهاب (1395)، «بررسی میزان انطباق «قرارداد» و «عملیات» مشارکت مدنی با موازین شریعت در نظام بانکی جمهوری اسلامی ایران»، معرفت اقتصاد اسلامی، سال هشتم، شماره 15، (صفحه − از 5 تا 24). 15. قوامی، سیدحسن (1396)، «مدل نظری حل مشکل کژگزینی در عقود مشارکتی بانکداری اسلامی»، فصلنامه اقتصاد اسلامی، شماره 66، ص191−214. 16. قوامی، سیدحسن؛ سیدمحمدرضا سیدنورانی؛ تیمور محمدی و منصور رنجبر (1397)، «بررسی تطبیقی اثر علامتدهی متغیرهای قراردادهای مالی بدهی و مشارکتی»، مطالعات اقتصاد اسلامی، بهار و تابستان 1397، شماره 20، علمی−پژوهشی (وزارت علوم)/ISC (28 صفحه − از 116 تا 143). 17. زاهدی وفا، محمد هادی؛ قوامی، حسن (1390)، «الگوی مضاربه بر مبنای الگوی مدیر عامل در شرایط کژمنشی»، پژوهشنامه اقتصادی (دانشگاه علامه طباطبایی) زمستان 1390 − شماره 43، علمی−پژوهشی (وزارت علوم)/ISC (18 صفحه − از 239 تا 256). 18. درخشان، مرتضی (1395)، نظریه قراردادها، انتشارات دانشگاه امام صادقg. 19. مسعودیپور، سمانه (1390)، ارزیابی هزینههای مبادله بازار مالی رسمی بخش کشاورزی و عوامل مؤثر بر آن؛ (مطالعه موردی: شهرستان مشهد)، پایاننامه کارشناسی ارشد دانشگاه فردوسی مشهد، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی. 20. مکیان، سیدنظامالدین و رضا محبی (1392)، «اطلاعات نامتقارن و وام بانکی: مطالعه موردی سیستم بانکی ایران»، فصلنامه سیاستگذاری اقتصادی، شماره 10، ص77−97. 21. موسویان، سیدعباس و روحاله غلامی (پاییز و زمستان 1392)، «بررسی راهکارهای استمهال مطالبات غیرجاری در بانکداری بدون ربا»، فصلنامه روند، سال بیستم، شماره 63 و 64، ص109−140. 22. نصیری اقدم، علی و الیاس نادران (1385)، «هزینه مبادله تأمین مالی بنگاههای تولید− ساخت» (مطالعه موردی 40 بنگاه کوچک)، تحقیقات اقتصادی، مرداد و شهریور 1385 − شماره 74، علمی−پژوهشی (وزارت علوم)/ISC (40 صفحه − از 83 تا 122). 23. مصباحی، غلامرضا (1383)، «بررسی آموزش اقتصاد پول و بانکداری در جمهوری اسلامی ایران»، اقتصاد اسلامی، 4(15)، ص99−127. 24. مداحی، جواد (1386)، «آسیبشناسی مطالبات معوق»، بانک، پاییز 1386، ص36−42. 25. Aghion, P., and Bolton, P., (1992), “an Incomplete Contracts Approach to Financial Contracting”, Review of Economic Studies, 59, 473–494. 26. Argyres, Nicholas, (2010), The Transaction as the Unit of Analysis, ch. 13 in, The Elgar Companion to Transaction Cost Economics, Edward Elgar. 27. Bowles, S., Fong, C. M., Gintis, H., & Pagano, U. (2012), The new economics of inequality and redistribution. Cambridge University Press. 28. Boot, A. W. A., (2000), “Relationship Banking: What do we know? ”, Journal of Financial Intermediation, 9 , pp. 7–25. 29. Berger, A. N., & Udell, G. F., (2002), “Small business credit availability and relationship lending: The importance of bank organisational structure”, The economic journal, 112(477), F32-F53. 30. Casas-arce, Pablo, Kittsteiner Yz, Thomas, (2009), “Opportunism and Incomplete Contracts”, Working Paper, 1-43, available at: http://citeseerx.ist.psu.edu/viewdoc/download?doi=10.1.1.320.249&rep=rep1&type=p df. 31. Grossman, Sanford J., and Oliver D. Hart, (1986) “The Costs and Benefits of Ownership: A Theory of Vertical and Lateral. Integration”, 94 Journal of Political Economy, 691-719. 32. Hart, Oliver and John Moore, (1990), “Property rights and the Nature of the Firm”, 98 Journal of political Economy, 119-68. 33. Hart, Oliver, (1995), “Corporate Governance: Some Theory and Implications”, Economic Journal, Royal Economic Society, Royal Economic Society, May, vol. 105(430), pp. 678-89. 34. Hart, O. D., (2008), “The Market Structure is Incomplete”, Incomplete Markets, 1, 80. 35. Hart, O., (2017), “Incomplete contracts and control”, American Economic Review, 107(7), 1731-52. 36. Schmieder, C., Memmel, C., & Stein, I., (2007), “Relationship lending: empirical evidence for Germany”, (No. 2007, 14) Discussion Paper, Series 2: Banking and Financial Supervision. 37. Schmidt ,Klaus M., (2010), “Contract Theory”, Summer, LMU Munich. 38. Schwartz, Alan, (1998), Incomplete Contracts. The New Palgrave Dictionary of Economics and the Law, edited by Peter Newman, 3 volumes (London: Macmillan Publishers; New York: Stockton Press). 39. Torbert, Preston M., (2014), “A Study of the Risks of Contract Ambiguity”, Peking University Transnational law Review, May 1, vol. 2, issue 1, pp. 1-114. 40. Tomka, Bela. (2001),“Interlocking Directorates Between Banks and Industrial Companies in Hungary at the Beginning of the Twentieth Century”, Business History, vol. 43, 25-42. 41. Williamson, Oliver E., (1996), The Mechanism of Governance, New York: Oxford University Press. 42. Williamson, O. E., (1985), the Economic Institutions of Capitalism, New York: The Free Press. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,367 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 699 |