تعداد نشریات | 8 |
تعداد شمارهها | 289 |
تعداد مقالات | 2,172 |
تعداد مشاهده مقاله | 4,607,342 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,230,332 |
تحلیلی بر وضعیت ارزشهای اخلاقی در کتب درسی دوره ابتدایی: روش آنتروپی شانون | ||
فصلنامه علمی تربیت اسلامی | ||
مقاله 6، دوره 16، شماره 35، فروردین 1400، صفحه 143-164 اصل مقاله (584.24 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.30471/edu.2020.5898.2276 | ||
نویسنده | ||
سید رمضان عقیلی* | ||
دانش آموخته دوره دکتری رشته مطالعات برنامه درسی، دانشگاه شهید بهشتی | ||
چکیده | ||
در پژوهش حاضر محتوای کتابهای درسی دوره ابتدایی به لحاظ میزان توجه به مؤلفههای ارزشهای اخلاقی بررسی شده است. جامعه تحلیلی شامل کتابهای درسی دوره ابتدایی در سال تحصیلی 1397−1398 میباشد که براساس نمونهگیری هدفمند پنج عنوان فارسی بخوانیم، فارسی بنویسیم، تعلیمات اجتماعی، هدیههای آسمان و آموزش قرآن بهعنوان نمونه انتخاب گردید. ابزار جمعآوری اطلاعات سیاهه تحلیل محتوا مشتمل بر هفده ارزش اخلاقی بود که عبارتاند از قناعت، عفت، ظلمستیزی، شجاعت، ایثار، تواضع، وطندوستی، امانتداری، همدلی، پشتکار، صداقت، صبر، مهرورزی، احترام، قدرشناسی، وفای به عهد و گذشت که روایی آن با استفاده از قضاوت متخصصان تعیین شد. دادههای حاصل با استفاده از شاخصهای آمار توصیفی در فرایند تحلیلی آنتروپی شانون، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان دادند که 413 مرتبه به ارزشهای اخلاقی در کتابها توجه شده است که سهم کتاب فارسی بخوانیم 122، فارسی بنویسیم 63، تعلیمات اجتماعی 61، هدیههای آسمان 87 و آموزش قرآن 80 مرتبه بوده است. براساس شاخص ضریب اهمیت ارزش اخلاقی شجاعت با ضریب (066/0)، قدرشناسی با ضریب (066/0)، ایثار با ضریب (065/0)، مهرورزی با ضریب (064/0)، وطندوستی با ضریب (063/0) و صبر با ضریب (062/0) شش ارزش مهم، پرتکرار و مورد توجه در کتابهای درسی دوره ابتدایی بودهاند. | ||
کلیدواژهها | ||
ارزش؛ اخلاق؛ کتب درسی؛ دوره ابتدایی؛ تحلیل محتوا؛ آنتروپی شانون | ||
مراجع | ||
1. آذر، عادل (1380)، بسط و توسعه روش آنتروپی شانون برای پردازش دادهها در تحلیل محتوا، فصلنامه علمی پژوهشی علوم انسانی دانشگاه الزهرا، 11، 38-37، 8-12. 2. ارسطو (1391)،اخلاق نیکوماخس، ج1 و 2، ترجمه سید ابوالقاسم پورحسینی، تهران: انتشارات دانشگاه تهران. 3. افکاری، فرشته (1393)، «نقد و بررسی رویکردهای تربیت اخلاقی در دوره ابتدایی در کتابهای درسی دوره ابتدایی»، رساله دکتری، رشته برنامهریزی درسی، دانشگاه علامه طباطبایی. 4. بهروز، منیر؛ جواد حاتمی و محمود مهرمحمدی (1395)، «تحلیل محتوای کتابهای «بخوانیم و بنویسیم» پایۀ سوم ابتدایی براساس مؤلفههای کارکردهای اجرایی: روش آنتروپی شانون»، فصلنامه پژوهشهای علوم شناختی و رفتاری، 6 (10)؛ ص51−62. 5. بیات، قدسی و مرضیه قاسمی (1398)، «مفهومپردازی عدالت در نظام آموزشی ایران: مطالعه موردی کتابهای درسی پیش از دانشگاه»، فصلنامه مجلس و راهبرد،26 (100)، ص7−46. 6. حسنی، محمد و فاطمه وجدانی (1395)، «بررسی و نقد الگوی تربیت اخلاقی در کتاب قرآن دوره ابتدایی»، پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی، 24 (32)، ص127−161. 7. حسنی، محمد و فاطمه وجدانی (1396)، «تحلیل محتوای کیفی کتابهای مطالعات اجتماعی دوره ابتدایی از منظر تربیت اخلاقی»، دو فصلنامه تربیت اسلامی، 12 (25)، ص29−54. 8. حسنی، محمد (1391)، مدرسه و تربیت اخلاقی، تربیت اخلاقی در نظام تربیت رسمی چند کشور جهان. تهران: نشر مدرسه. 9. حسنی، محمد (1395)، «بررسی رویکرد تربیت اخلاقی در نظام تربیت رسمی و عمومی در دوره ابتدایی»، فصلنامه تربیت اسلامی، 11 (28)، ص1−28. 10. درامامی، نرگس (1390)، «تحلیل محتوای کتابهای بخوانیم، تعلیمات اجتماعی (مدنی)، هدیههای آسمانی و قرآن پایههای سوم تا پنجم ابتدایی سال 1388 به منظور بررسی برخی مقولههای تربیت اخلاقی»، پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبایی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی. 11. دلاور، علی (1383)، مبانی نظری و عملی پژوهش در علوم انسانی و اجتماعی، تهران: انتشارات رشد. 12. سرمد، زهره و عباس حجازی (1380)، روشهای تحقیق در علوم رفتاری، تهران: انتشارات سپهر. 13. سند تحول بنیادین آموزش و پرورش (1390)، شورای عالی انقلاب فرهنگی. 14. صالحی عمران، ابراهیم؛ میمنت عابدینی بلترک و قنبر مهرعلی تبار فیروزجائی (1397)، «تحلیل محتوای کتابهای درسی دوره ابتدایی براساس میزان توجه به مؤلفههای انرژی نو. فصلنامه تعلیم و تربیت»، ش133، ص76−93. 15. صالحی عمران، ابراهیم؛ میمنت عابدینی بلترک و سیروس منصوری (1397) «تحلیل محتوای کیفی کتابهای درسی دوره ابتدایی بر مبنای مؤلفههای میراث فرهنگی»، فصلنامه مطالعات توسعهی اجتماعی−فرهنگی، 7 (1)،ص9−36. 16. کمالی، سلماز (1396)، «جایگاه تربیت اخلاقی در محتوای کتب درسی هدیههای آسمان دوره ابتدایی»، دومین کنگره بینالمللی علوم انسانی، مطالعات فرهنگی. 17. Ashiba. S. & Amer. M (2010), An Analysis of the Incorporated Values in English for Palestine 12, Master Degree thesis, The Islamic University of Gaza, Faculty of Education, & English Teaching Methods Department.
18. Arthur. G. Kristjánsson. K. Harrison. T. Sanderse. W. Wright. D., (2017), Teaching Character and Virtue in Schools, London and New York. Routledge.
19. Anzai.s (2014), “Values and Value Priorities Underlying Japanese Elementary-School Moral Education: Content Analysis of Japanese Elementary-School Moral Books”, Journal of Social Sciences, 5 (4):359-36920. Anderson, D. (2014), “Character education: Who is responsible?”, Journal of Instructional Psychology, 27 (3), 139- 159.
21. Baehr, J. (Ed). (2016), Intellectual virtues and education: Essays in applied virtue epistemology, New York, NY: Routledge.
22. Berkowitz, M. W. & Bier, M. C., (2015), “Research-based character education”, Annals of the American Academy of Political and social Science, 591, 72–85.
23. Bischoff, K. (2016), “The Civic Effects of Schools: Theory and Empirics”, Theory and Research in Education, 14 (1), 91-106. http://dx.doi.org/10.1177/1477878515619794
24. Ugurlu, N. (2014), “Important values of American and Turkish students”, Eurasian Journal of Educational Research, 55, 91-108. http://dx.doi.org/ 10.14689/ejer.2014.55.6
25. Celement. S. Bollinger. R., (2016), Perspectives on Character Virtue Development, Research in Human Development, 13: 174–181, 2016. Available: https://sci-hub.cc/10.1080/15427609.2016.1172445
26. Curren. R (2016), “Aristotelian versus virtue ethical character education”, Journal of Moral Education, 45: pp: 490-501. Available at: https://sci-hub.cc/10.1080/03057240.2016.1238820
27. Jubilee Centre for Character and Virtues (2017), A Framework for Character Education in Schools, Available at: /uobschool.org.uk/wp-content/uploads/2017/08/Framework-for-Character-Education-2017-Jubilee-Centre.pdf
28. Kristjánsson. K (2016), “Aristotelian character education: A response to commentators”, Journal of Moral Education, 45 (4)pp: 527-534. Available at: https://sci-hub.cc/10.1080/03057240.2016.1244050
29. Kristjánsson, K., (2015), Aristotelian Character Education, London: Routledge
30. Kristjánsson, K., (2010b), “Emotion education without ontological commitment?”, Studies in Philosophy and Education, 29 (3), 259–274.
31. Maruyama. H., (2015), Moral Education in Japan National Institute for Educational Policy Research.
32. Protz. B., (2013), Content analysis of character education in school textbook... , phd. Degree thesis, The University of North Carolina at Charlotte, faculty of curriculum and instruction. 33. Sandeep. K., (2015), “Moral values education…”, Journal Of Humanities And Social Science, (IOSR-JHSS) Volume 20, Issue 3, Ver. III (Mar. 2015), PP 21-26 e-ISSN: 2279-0837, p-ISSN: 2279-0845. www.iosrjournals.org
34. Seligman, M. E. P., (2011), Flourish: A visionary new understanding of happiness and well-being. New York: Free Press
35. Tan. B. Naidu. C. Jamil. A., (2017), “Moral values and good citizens in a multi-ethnic society: A content analysis of moral education textbooks in Malaysia”, The Journal of Social Studies Research, 22 (81): 41-55. 36. Shuayb, M., O’Donnel, S., (2015), Aims and Values in Primary Education: England and other countries. London, Cambridge University Press. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,739 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,024 |