تعداد نشریات | 8 |
تعداد شمارهها | 291 |
تعداد مقالات | 2,174 |
تعداد مشاهده مقاله | 4,611,524 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,233,943 |
تبیین مدل عملکردی انگیزش بر اساس منابع اسلامی | ||
مطالعات اسلام و روانشناسی | ||
مقاله 4، دوره 13، شماره 24، خرداد 1398، صفحه 63-93 اصل مقاله (540.67 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.30471/psy.2019.1616 | ||
نویسنده | ||
محمدتقی تبیک | ||
پژوهشگر پژوهشگاه قرآن و حدیث | ||
چکیده | ||
هدف پژوهش حاضر، «تبیین مدل عملکردی انگیزش بر اساس منابع اسلامی» بود. روش پژوهش حاضر، «توصیفی- تحلیلِ مفهومی» بود. یافته ها نشان داد که، 1. «نیّت»، متاثر از سه گروه عوامل است: الف. عوامل درون فردی بنیادین که عبارتند از: «انواع روح»، «مزاج و طبایع»، و «گرایشات فطری»؛ ب. عوامل درون فردی فرایندی که عبارتند از: «نظام شناختی- عقیدتی» و «نظام طرحوارههای عاطفی-هیجانی»؛ ج. «عوامل برون فردی» که شامل محیط، و شرایط فرهنگی است؛ 2. از دیدگاه منابع دینی، جلوه های انگیزش را در سه دسته میتوان قرار داد: الف. «جلوه های رفتاری»، مثل عمل صالح (شاخص تلاش)، صبر و بردباری (شاخص استقامت)، و گزینش گری معیارهای دینی (شاخص انتخاب)؛ ب. «سطح مشغولیت و آمیختگی»، مثل یاد آخرت (مشغولیت شناختی)، تجربه هیجانات مختلف از قبیل خوف، حزن و... (مشغولیت هیجانی)، و دلسوزی در هدایت مردم (عاملیّت اجتماعی)؛ ج.«قلب سلیم»، که مهم ترین دستاورد و نتیجه نظام انگیزش دینی است و تأثیر متقابل بر نظام های شناختی و عاطفی ما دارد | ||
کلیدواژهها | ||
نیّت؛ روح؛ فطرت؛ مزاج؛ عقل؛ نظام شناختی-عقیدتی؛ طرحوارههای عاطفی-هیجانی؛ قلب سلیم | ||
مراجع | ||
قرآن کریم ** نهجالبلاغه 1. آمدی، عبدالواحد بن محمد (1426ق)، غررالحکم و دررالکلم، قاهره: دارالکتاب الاسلامی. 2. ابنبابویه، محمد بن علی (1389)، الامالی، تهران: نسیم کوثر. 3. ابنبابویه، محمد بن علی (1385)، علل الشرایع، قم: کتابفروشی داوری. 4. ابنبابویه، محمد بن علی (1413ق)، من لایحضره الفقیه، بیروت: دارالاضواء. 5. ابنشعبه، حسن بن علی (1392)، تحف العقول، قم: مؤسسه علمی−فرهنگی دارالحدیث. 6. احمدپور، مهدى؛ محمدتقى اسلامى؛ محمد عالمزاده نورى و مهدى علىزاده (1386)، کتاب شناخت اخلاق اسلامى: گزارش تحلیلى میراث مکاتب اخلاق اسلامى، قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامى. 7. اخوان الصفا (1412ق)، رسائل اخوان الصفا و خلان الوفاء، بیروت: دارالاسلامیه. 8. اسپیلکا، برنارد (1390)، روانشناسی دین، براساس رویکرد تجربی، تهران: رشد. 9. پسندیده، عباس (1388)، اخلاقپژوهی حدیثی، تهران: انتشارات سمت. 10. تبیک، محمدتقی (1396)، «تبیین سازه انگیزش براساس منابع اسلامی»، پژوهشنامه روانشناسی اسلامی، س3، ش7، ص3−27. 11. جوادی آملی، عبدالله (1386)، فطرت در قرآن، قم: مرکز نشر اسراء. 12. جوادی آملی، عبدالله (1384)، وحی و نبوت در قرآن، قم: مرکز نشر اسراء. 13. حر عاملی، محمد بن حسن (1403ق)، وسائل الشیعه الی تحصیل مسائل الشریعه، تهران: کتابفروشی اسلامیه. 14. داودی، محمد (1387)، سیره تربیتی پیامبر و اهلبیت، ج3 (تربیت اخلاقی)، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه. 15. راغب اصفهانی (1373)، الذریعة الی مکارم الشریعة، قم: الشریف الرضی. 16. ریو، مارشال (2015)، انگیزش و هیجان، ترجمه یحیی سیدمحمدی (1395)، تهران: نشر ویرایش. 17. سیاسی، علیاکبر (1379)، نظریههای شخصیت یا مکاتب روانشناسی، تهران: انتشارات دانشگاه تهران. 18. شجاعی، محمدصادق (1391)، انگیزش و هیجان: نظریههای روانشناختی و دینی، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه. 19. شیدانشید، حسینعلی (1383)، عقل در اخلاق از نظرگاه غزالی و هیوم، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه. 20. طباطبایی، محمدحسین (1374)، ترجمه تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، قم: دفتر انتشارات اسلامی. 21. غزالی، محمد بن محمد (1365)، احیاء علوم الدین، ترجمه حسین خدیو جم، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی. 22. غزالی، محمد بن محمد (1368)، کیمیای سعادت، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی. 23. فارابی، محمد بن محمد (1361)، اندیشههای اهل مدینه فاضله، ترجمه و تحشیه دکتر سیدجعفر سجادی، تهران: کتابخانه طهوری. 24. فارابی، محمد بن محمد (1371)، سیاست مدنیّه، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی. 25. فارابی، محمد بن محمد (1364)، فصول منتزعه، تهران: مکتبه الزهراء. 26. فیض کاشانی، محمد بن شاه مرتضی (1399ق)، الحقایق فی محاسن الاخلاق، بیروت: دارالکتاب العربی. 27. کلینی، محمد بن یعقوب (1413ق)، اصول الکافی، بیروت: دارالاضواء. 28. مجلسی، محمدباقر (1403ق)، بحارالانوار، بیروت: مؤسسه الوفاء. 29. مجلسى، محمّدباقر بن محمّدتقى (1404ق)، مرآة العقول فی شرح اخبار الرسول، تهران: دارالکتب الاسلامیه. 30. محمدی ریشهری، محمد (1386)، دانشنامه عقاید اسلامى، قم: مؤسسه علمى فرهنگى دارالحدیث. 31. مسعودی، عبدالهادی (1393)، روابط اجتماعی از نگاه قرآن، قم: مؤسسه علمی فرهنگی دارالحدیث. 32. مسکویه، احمد بن محمد (1426ق)، تهذیب الاخلاق و تطهیر الاعراق، قم: طلیعه النور. 33. مصباح یزدی، محمدتقی (1376)، اخلاق در قرآن، ج1 و 2، قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی. 34. نراقی، محمد مهدی (1422ق)، جامع السعادات، بیروت: مؤسسه الاعلمی للمطبوعات. 35. نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد (1413)، اخلاق ناصری، تهران: علمیه اسلامیه. 36. وولف، دیوید، ام (1997)، روانشناسی دین، ترجمه دکتر محمد دهقانی (1386)، تهران: انتشارات رشد. 37. هفرن، کیت و بونیول، ایلونا (2011)، روانشناسی مثبتنگر: نظریهها، پژوهشها و کاربستها، ترجمه محمدتقی تبیک و محسن زندی (1394)، قم: پژوهشگاه قرآن و حدیث. 38. هالجین، ریچارد پی و ویتبورن، سوزان کراس (2003)، آسیبشناسی روانی: دیدگاههای بالینی درباره اختلالهای روانی، ج1، ترجمه یحیی سیدمحمدی، تهران: نشر روان. 39. Krapp, A. (2013), Moral Motivation from the Perspective of the Self Determination Theory and the Person-Object Theory of Interest. In Fritz Oser, Handbook of Moral Motivation, Rotterdam: Sense Publishers. 40. Maslow, A, H. (1970), Motivation & Personality. New York: Harper & Row. 41. Pervin, L. A. (2003), The science of personality (2nd ed). Oxford & New York: Oxford University Press 42. Reeve, J. (2009), Understanding motivation and emotion (5th ed.). New York: Wiley. 43. Ryan, R. M., & Deci, E. L. (2000), “Intrinsic and extrinsic motivation. Classic and new directions”, Contemporary Educational Psychology. 25, 54-67. 44. Watson, P.J. Hood, R.W; Foster, S.G; Morris, R.J. (1988), Sin, depression, and narcissism. Review of religious research, Vol. 29, No. 3. PP. 295-305. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,457 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 914 |