تعداد نشریات | 8 |
تعداد شمارهها | 291 |
تعداد مقالات | 2,192 |
تعداد مشاهده مقاله | 4,709,131 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,313,774 |
اعتبار «علم عرفی» در استنباط احکام شرعی | ||
روش شناسی علوم انسانی | ||
مقاله 6، دوره 17، شماره 67، تیر 1390، صفحه 123-146 اصل مقاله (315.23 K) | ||
نویسندگان | ||
جلیل قنواتی1؛ سعید شریعتی فرانی2 | ||
1عضو هیات علمی داتشگاه تهران،پردیس قم | ||
2عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی- واحد نراق | ||
چکیده | ||
«علم» یا «قطع» به معنای «اعتقاد جازم»، دارای اعتبار ذاتی است. در مقابل، اعتبار «ظن»، نیازمند جعل و تأیید شارع است. در فرایند استنباط احکام شرعی، تنها به ظنونی میتوان استناد کرد که دلیل خاص بر اعتبار آن فراهم باشد. اما در برزخ میان علم و ظن، درجهای از اعتقاد راجح وجود دارد که فراتر از ظن است ولی به رتبه جزم و قطع نمیرسد. در این مرتبه از اعتقاد،که علم عرفی یا اطمینان نامیده میشود، هر چند احتمال خلاف، عقلاً و عادتاً منتفی نیست اما خردمندان به احتمال ناچیز خلاف، اعتنا نمیکنند. خردمندان، اطمینان را همچون «علم» به رسمیت میشناسند و در تمام امور زندگی خود، آن را کافی می دانند . ملاک استنباط حکم شرعی به نظر مشهور، علم قطعی یا ظن خاص است. ولی چنان که برخی از فقیهان معاصر تصریح کرده اند، با توجه به بنای عقلاء به ضمیمه عدم ردع از طرف شارع، می توان علم عرفی را نیزدر استنباط کافی دانست.پس اگر مجتهد از راه های متعارف به اطمینان رسید می تواند بر اساس اطمینان خود، حکم شرعی را استنباط کند. | ||
کلیدواژهها | ||
علم عرفی- علم عادی- اطمینان- فقه- استنباط حکم شرعی- حجیت | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,195 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,234 |