تعداد نشریات | 8 |
تعداد شمارهها | 291 |
تعداد مقالات | 2,186 |
تعداد مشاهده مقاله | 4,687,884 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,294,314 |
جامعهشناسی اسلامی؛ به سوی یک پارادایم | ||
روش شناسی علوم انسانی | ||
مقاله 1، دوره 15، شماره 61، دی 1388، صفحه 7-28 اصل مقاله (1.84 M) | ||
نویسنده | ||
حسین بستان (نجفی) | ||
پژوهشگاه حوزه و دانشگاه | ||
چکیده | ||
چکیده هدف این مقاله معرفی مهمترین مبانی جامعهشناسی اسلامی، در قالب ارائة پارادایمی مقایسهپذیر با پارادایمهای موجود است که ماهیت انسان و جامعه، هدف و روش تحقیق و ارزشها در جامعهشناسی مهمترین عناصر هستند. این پارادایم از نظر انسانشناسی، بر اصل فطرت استوار است و با ردّ جبر اجتماعی، تلفیقی را بین فردگرایی و کلگرایی روششناختی میپذیرد و دربارة چیستی جامعه تصویری ارائه میکند که در آن، رابطة انسان با خداوند مد نظر قرار میگیرد. به علاوه، واقعیت اجتماعی را شامل نظمها و قوانین تجربی و نیز سنّتهای اجتماعی میداند؛ ضمن آنکه مناسبات اجتماعی را بر پایة عناصر متعدد شامل مهرورزی، استخدام متقابل انسانها و تضاد تبیین میکند. اهداف تحقیق در این پارادایم عبارتاند از: تبیین علّی و معناشناسی رفتار، نقد اوضاع اجتماعی و غایتشناسی پدیدههای انسانی از حیث استنادشان به خداوند. همچنین به موجب این پارادایم، جامعهشناسی اسلامی دو سطح متمایز دارد: تجربی و فراتجربی. در سطح نخست، در مقام گردآوری به طور عمده، از روش استنباط فقهی- تفسیری و در مقام داوری، از روش تجربی و در سطح دوم، به فراخور مورد از هر یک از روشهای معتبر، اعم از وحیانی، عقلی و تجربی بهره میگیرد. همچنان که در سطح نخست میکوشد از دخالت ارزشها در توصیف و تبیین واقعیات تا حد امکان بکاهد؛ اما در سطح دوم، توسل به ارزشهای دینی برای نقد اوضاع اجتماعی و ارائة راهکار برای تحقق وضعیت مطلوب را رد نمیکند. | ||
کلیدواژهها | ||
واژههای کلیدی: علم دینی؛ جامعهشناسی اسلامی؛ اسلامی کردن علوم؛ پارادایمهای جامعهشناسی | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,404 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,618 |