تعداد نشریات | 8 |
تعداد شمارهها | 298 |
تعداد مقالات | 2,216 |
تعداد مشاهده مقاله | 4,895,278 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,438,075 |
چیستی، جایگاه و نقش مدلها در اقتصاد متعارف و اقتصاد اسلامی با اقتباس از مبانی حکمای اسلامی | ||
روش شناسی علوم انسانی | ||
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 11 اسفند 1403 | ||
نوع مقاله: علمی - پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.30471/mssh.2025.10442.2573 | ||
نویسنده | ||
محمدعلی فراهانی فرد* | ||
موسسه عالی فقه و علوم اسلامی | ||
چکیده | ||
یکی از مسائل بنیادین فلسفه علم و علم اقتصاد، ماهیت و نقش مدلها در نظریهپردازی اقتصادی است. نظریات مختلفی در هر کدام از این زمینهها ارائه شده است. ممکن است برخی مدلسازی را استمرار ریاضیسازی علم اقتصاد بدانند و با توجه به نگاه منفی به ریاضیسازی، مدلسازی را نیز منفی تلقی کنند. در مقابل، برخی دیگر بدون توجه به مبانی نظری مدلسازی در عمل از آن در نظریهپردازی استفاده کنند. بر این اساس، بررسی جایگاه مدلسازی در علم اقتصاد اسلامی ضروری به نظر میرسد و در این میان، مبانی حکمای اسلامی به علت استحکام نظری و سازگاری آن با اقتصاد اسلامی، در تبیین این جایگاه بیشترین نقش را دارد. بنابر این، در مقاله حاضر پس از بررسی مدلها در فلسفه علم و پیگیری آن در علم اقتصاد به مطالعه چیستی، جایگاه و نقش مدلها در اقتصاد اسلامی با اقتباس از مبانی حکمای اسلامی پرداخته شده است. حکمای اسلامی به شکل خاص وارد تبیین مسأله مدلها نشدهاند و تبیین مدلها بر اساس بازتولید نظریات فلسفی آنها در این زمینه انجام میشود. با تکیه بر بازسازی مفهوم نمایندگی ادّعایی بر اساس مبانی حکمای اسلامی، مدلسازی در جایگاه ابزاری نظری به کمک نظریهپرداز اقتصاد اسلامی برای سادهسازی فهم و یا تصویر واقعیت میآید و میتوان با رعایت محدودیتهای مدل از آن در اقتصاد اسلامی استفاده نمود. بر این اساس، انواع مدلهای تبیینی، تجویزی و سیاستی در اقتصاد اسلامی قابل استفاده است که هر کدام بسته به نوع مدل، ابزاری نظری برای ارائه واقعیت موجود و یا مطلوب ویا راهکار رسیدن به هدف مطلوب هستند. مراحل منطقی استفاده از مدلها به همراه تطبیق آن بر مدل عدالت-برکت در متن مقاله تبیین گشته است. | ||
کلیدواژهها | ||
مدل؛ مدلسازی؛ اقتصاد متعارف؛ اقتصاد اسلامی؛ حکمت اسلامی | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 39 |