طراحی و اعتباریابی بسته معنادرمانی مبتنی‌ بر دیدگاه آیت‌الله صفایی حائری

سجادی نیا, فاطمه سادات; اسلامی, محمد علی; درتاج, فریبرز

doi:10.30471/psy.2025.10392.2268

نمایه شدن نشریات پژوهشگاه حوزه و دانشگاه در پایگاه های معتبر بین المللی جی گیت، دواج، ابسکو، جی ای ال، آکادمیا، اِکانلیت، گوگل اسکالر

تعداد نشریات	8
تعداد شماره‌ها	310
تعداد مقالات	2,308
تعداد مشاهده مقاله	5,630,803
تعداد دریافت فایل اصل مقاله	3,984,145

	طراحی و اعتباریابی بسته معنادرمانی مبتنی‌ بر دیدگاه آیت‌الله صفایی حائری
مطالعات اسلام و روانشناسی
دوره 19، شماره 37، تیر 1404، صفحه 97-120 اصل مقاله (1.48 M)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.30471/psy.2025.10392.2268
نویسندگان
فاطمه سادات سجادی نیا^* ¹؛ محمد علی اسلامی²؛ فریبرز درتاج³
¹کارشناسی ارشد، روان‌شناسی تربیتی، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران
²استادیار گروه روان‌شناسی تربیتی، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران
³استاد تمام گروه روان‌شناسی تربیتی، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران
چکیده
چکیده گسترده خلأ معنا در زمره علل برخی از کژکاری‌هاست؛ از این‌رو معنادرمانی کمک به کشف معنای زندگی و خروج از خلأ هستی‌شناختی می‌باشد (براز، ساطع و فلسفی، 1402، ص39). دراین‌باره، گان و همکاران (2018) نشان دادند آموزش خودآگاهی مبتنی ‌بر رویکرد معنادرمانی موجب افزایش میزان امید به زندگی در مبتلایان به سرطان سینه می‌شود؛ همچنین آگیونالدو و گازمن (2014) در پژوهش خود دریافتند معنادرمانی موجب افزایش هدفداری زندگی بیماران می‌شود. معنادرمانی از فنون قصد متضاد، بازتاب‌زدایی، اصلاح نگرش، حساس شدن، فراخوانی و گفتگوی سقراطی استفاده می‌کند. معنادرمانگران در غرب به دو گروه اصلی وجودگرایی و روان‌شناسی مثبت تقسیم می‌شوند. هر دو گروه با انتقادات جدی چون معناجویی منفعت‌طلبانه، غیرواقعی و سکولار (حسینی، 1402، ص ه) روبه‌رو هستند؛ همچنین دو رویکرد شاخص در ایران، توحیددرمانی و درمان معنوی خداسو به‌علت ساختارنایافته بودن (شریفی‌نیا، 1392، ص200) و طولانی بودن (اوصیاء، 1399) مورد انتقاد می‌باشند. با توجه به آنکه مبنای معنادرمانی انسان‌شناسی است؛ اگر انسان حی متأله (زنده خداجو) می‌باشد، پس حیات و خداباوری با هم گره خورده‌اند و درمان براساس ذات انسان که متأله است و براساس جایگاه وی (بندگی) شکل می‌گیرد (سلیمانی امیری و محمدی احمدآبادی، 1399، ص140)، اما اگر انسان موجودی محصور در بدن و مجبور در سرنوشت باشد، کاری جز خوراک، خواب و تلاوت تکرار ندارد (صفایی حائری، 1401، ص264). با توجه به تحقیقات انجام‌شده و گستره انتقادات به معنادرمانی‌های موجود، کشف مؤلفه‌های مبتنی ‌بر دیدگاه آیت‌الله صفایی حائری به‌علت ابتنا بر انسان‌شناسی اسلامی و قرابت با فرهنگ ایرانی ضروری دانسته شد. افزون‌بر این، آیت‌الله صفایی حائری در زمان حیات خود مراجعان بسیاری داشته که توانسته است آنها را از بی‌معنایی رهانیده و به زندگی آنها حیاتی دوباره ببخشد؛ در این راستا پژوهش حاضر با هدف تدوین الگوی معنادرمانی مبتنی ‌بر دیدگاه آیت‌الله صفایی حائری و اعتباریابی آن به انجام رسید. روش: پژوهش پیش‌رو به لحاظ هدف از نوع بنیادی و براساس ماهیت تحقیق از نوع ترکیبی مبتنی ‌بر آمیختگی تحلیل محتوای قیاسی استقرائی بود. آثار آیت‌الله صفایی حائری با تحلیل محتوای قیاسی و از زاویه معنادرمانی به‌صورت دقیق مطالعه و براساس آن مؤلفه‌های ناظر به ابعاد معنادرمانی شناسایی شد. واحد تحلیل داده‌ها از نوع تحلیل مضمون بود. داده‌ها در یک فرایند کدگذاری منظم در طبقات جایگذاری شدند. با توجه به دیدگاه‌های بدیع آیت‌الله صفایی حائری از روش استقرائی نیز استفاده شد؛ از این‌رو طبقات جدید تشکیل و پس از بررسی نهایی و اعمال نظر اصلاحی متخصصان روان‌شناسی و علوم اسلامی، مؤلفه‌های معنادرمانی و بسته آموزشی مبتنی ‌بر آن تدوین شد. جامعه آماری، تمامی آثار مکتوب از آیت‌الله صفایی حائری بود. نمونه، هفت جلد از آثار ایشان (رشد، مسئولیت و سازندگی، انسان در دو فصل، حرکت، صراط، نامه‌های بلوغ و عوامل رشد، رکود و انحطاط) و کتاب اندیشههای پنهان که نگاه سیستمی به آثار ایشان دارد به‌صورت هدفمند انتخاب شد. اعتباریابی بسته معنادرمانی در دو مرحله انجام شد؛ در مرحله نخست، کاپا با رقم 78/0 در محدوده خوب تعیین گردید و در مرحله دوم، جهت به دست آوردن شاخص نسبت روایی محتوا از دیدگاه یازده تن از اساتید روان‌شناسی و علوم اسلامی استفاده شد. ضریب یادشده برای کلیه تکالیف بالای 63/0 به دست آمد و 22 فعالیت حذف شد. بسته آموزشی معنادرمانی حاضر در نُه جلسه 90 دقیقه‌ای به‌صورت خلاقانه و براساس روش‌های مداخلاتی معنادرمانی تنظیم شد. نتایج: آیت‌الله صفایی حائری زمینه‌های معنایابی را وسعت می‌بخشد و هشت طبقه اصلی را معرفی می‌کند که عبارت است از: 1. استعداد؛ 2. حرکت؛ 3. درک ترکیب؛ 4. درک وضعیت؛ 5. مرگ؛ 6. تنهایی؛ 7. رنج و 8. آرامش. جدول 1: تحلیل محتوای آثار آیت‌الله صفایی حائری ردیف نام طبقه تعریف مثال کد 1 استعداد سرمایه و قابلیت انسان سرمایه‌های اختصاصی انسان: اختیار، آزادی، تدبر، فکر، عقل، قلب، روح، وجدان، فرقان. ضرورت استعدادسنجی: 1. فراروندگی؛ 2. هدف؛ 3. جهت‌گزاری؛ 4. هویت‌یابی؛ 5. جهان‌آگاهی و 6. معادآگاهی نتیجه: ظهور انسانیت دو دسته استعداد: 1. تفکر و عقل و 2. انتخاب و آزادی ضرورت آزادی: 1. رشد و 2. شناخت و مسئولیت ابزار آزادی: 1. کنجکاوی و 2. حقیقت‌طلبی. راه آزادی: 1. عشق و 2. شناخت ج) عقلانیت د) تذکرهای ششگانه قرآن. ه) فراآزادی: آزادی از آزادی 1 2 درک ترکیب خودآگاهی و درک کیفیت و هماهنگی استعدادها ضوابط حرکت: 1. برنامه‌ریزی و 2. التزام به وحی انواع: پسرفت، تنوع و رشد. افق: رشد توحیدی. پرتگاه: 1. روابط بین‌فردی؛ 2. رابطه با خود؛ 3. لذت‌محوری؛ 4. کم‌خواهی معنوی؛ 5. عادت؛ 6. متافیزیک؛ 7. شک و پوچی. تسهیل‌گر: ایمان و مؤمنین 2 3 پوچی به بن‌بست رسیدن استعداد زمینه‌های بروز پوچی: 1. نداشتن هویت سالم؛ 2. جسم‌گرایی؛ 3. اهداف کوچک؛ 4. عدم تناسب هدف ـ وسیله؛ 5. غلبه هیجانات منفی. انواع: 1. اصیل 2. کاذب انواع واکنش: 1.ناهنجاری؛ 2. خودکشی و 3. دم غنیمتی. برون‌رفت: 1. رشد؛ 2. آرمان الهی؛ 3. تنظیمگری و 4. درک رابطه طولی 3 4 درک وضعیت درک موقعیت دیروز، امروز و فردا به‌واسطه خودآگاهی در وضعیت‌شناسی خود درک می‌کنیم که استعداد و امکانات مسئولیت‌ساز است نه عامل تفاخر. زیرساخت مسئولیت: 1. خداوند حکیم؛ 2. تداوم حیات و پاسخگویی ما راه تشخیص مسئولیت: 1. آزادی؛ 2. سنجش؛ 3. مشورت؛ 4. ملاکمحوری؛ 5. هستی پنداشت؛ 6. عشق توحیدی؛ 7. خودپنداشت و 8. ایمان توحیدی 4 5 رنج احساس حاصل از تجربه موانع و بن‌بست‌ها منشأ رنج: 1. افراد، زمانه؛ 2. عدم درک تفاوت‌های فردی و 3. رشد ناهماهنگ دستاورد: 1. زهد؛ 2. رشد؛ 3. خودیابی؛ 4. خودشکوفایی؛ 5. آزادی؛ 6. فراآزادی؛ 7. خدایابی و 8. هستی‌شناسی واکنش کاربردی به رنج: 1. تجربه‌نگری؛ 2. نگاه از بالا؛ 3. مدیریت رویداد؛ 4. خودتنظیم‌گری رهایی: 1. معنویت توحیدی؛ 2. معیارهای توحیدی؛ 3. درک قدر؛ 4. دعا و 5. والدین، روابط بینفردی غنی 5 6 تنهایی احساس درونی غربت که به حضور و عدم حضور دیگران وابسته نیست تنهایی مخرب: انفکاک از توحید راز تنهایی: وجود انسان از حیات مادی بزرگ‌تر است. واکنش مثبت: 1. دعا؛ 2. هدفمندی و 3. رشد واکنش منفی: خودکشی کارکرد: فراشناخت، بازاندیشی 6 7 مرگ انتقال، امتداد، استمرار کارکرد: 1. آینده و 2. آزادی انواع: نوع مرگ به انتخاب ما وابسته است. معیار: تشخیص اهمیت‌ها و ضرورت‌ها با محوریت رشد توحیدی 7 8 آرامش احساس درونی اطمینان خاطر راه دستیابی: 1. محاسبه؛ 2. تکیه‌گاه مطمئن؛ 3. خداپنداشت؛ 4.دنیاپنداشت؛ 5. عشق توحیدمحور؛ 6. فهم عدالت؛ 7. درک حکمت؛ 8. دعا و 9. نحوه مواجهه با رویداد 8 جدول 2. تشریح مداخله معنادرمانی مبتنی ‌بر دیدگاه آیت‌الله صفایی حائری جلسه عنوان هدف مداخله محتوای جلسه جلسه ورودی معارفه آشنایی اعضا با یکدیگر و با مفهوم معنا و معنادرمانی گفتگوی گروهی درباره چالش‌های زندگی و نمایش فیلم در موضوع معنا و معنادرمانی جلسه اول استعداد آشنایی با ضرورت استعدادسنجی، نتایج آن و انواع استعدادهای اختصاصی انسان - نمایش فیلم،داستان‌خوانی و گفتگوی سقراطی با موضوع استعدادهای اختصاصی انسان - تبیین و نمایش فیلم با موضوع استعدادهای اختصاصی انسان جلسه دوم درک ترکیب - آشنایی با چیستی، ضرورت، ضوابط حرکت - شناخت انواع، ابعاد و افق‌های حرکت - آشنایی با نتیجه و پرتگاه‌های حرکت -شناخت چیستی و ضرورت رشد - درک تفاوت رشد و تکامل - دوره جلسه قبل با تماشای یک فیلم - گفتگو با موضوع ضرورت، ضوابط، عوامل و انواع حرکت - تکمیل جدول درباره موضوع ابعاد و افق‌های حرکت - تحلیل گراف پرتگاه‌های حرکت جلسه سوم پوچی - شناخت پوچی و انواع آن - آشنایی با زمینه‌های بروز پوچی - بررسی انواع واکنش به پوچی - درک تفاوت احساس پوچی، عبث و عجز آشنایی با روش‌های برون‌رفت از پوچی - داستان‌خوانی و گفتگو با هدف شناخت و کشف زمینه‌های پوچی - توضیح انواع پوچی و بیان تجارب زیسته دانش‌آموزان - گفتگو با محوریت انواع واکنش به پوچی - توضیح تفاوت پوچی، عبث و عجز - گفتگو با موضوع روش‌های برون‌رفت از پوچی جلسه چهارم درک وضعیت - کسب شناخت کلی نسبت به وضعیت انسان - آشنایی با تعریف و زیرساخت مسئولیت - شناخت راه تشخیص مسئولیت - نمایش فیلم و گفتگو با محوریت تشکیل نمای کلی از وضع انسان - نمایش فیلم و گفتگو موضوع جبر و آزادی - نمایش فیلم و گفتگو درباره تعریف مسئولیت و زیرساخت‌های آن - بازی راه تشخیص مسئولیت من جلسه پنجم رنج - آشنایی با چیستی و منشأ رنج - گفتگو با محوریت دستاوردهای رنج - آموزش تبیینی با موضوع واکنش کاربردی به رنج - شناخت روش‌های رهایی از رنج - تحلیل تصویر با هدف رسیدن به کشف معنا و منشأ رنج - نمایش فیلم و گفتگو با هدف استخراج دستاوردهای رنج - نمایش فیلم و گفتگو و بازی با محوریت واکنش کاربردی به رنج و رهایی از رنج جلسه ششم تنهایی - شناخت چیستی تنهایی و نوع مثبت آن - آشنایی با راز تنهایی، انواع واکنش به آن - درک کارکردهای تنهایی - گفتگو پیرامون معنا و کشف راز تنهایی - نمایش فیلم و گفتگو با محوریت راز تنهایی و واکنش مثبت به آن - ایفای نقش با موضوع واکنش منفی به تنهایی، کارکرد آن و اتخاذ موضع قهرمانانه در تنهایی جلسه هفتم مرگ - شناخت تعریف و کارکرد مرگ - آشنایی با انواع مرگ - آشنایی با معیار مرگ و زندگی - نمایش فیلم و گفتگو با هدف رسیدن به شناختی از مرگ - تحلیل حدیث برای دست یافتن به کارکرد مرگ‌آگاهی - نمایش فیلم و گفتگو با محور انواع و معیار مرگ جلسه هشتم آرامش - آشنایی با تعریف و معیار آرامش - شناخت ابزارهای رسیدن به آرامش -شناخت کارکردها و پرتگاه‌های عشق - شناخت عدالت و حکمت - درک جایگاه دعا - گفتگو با هدف رسیدن به تعریف، معیارها و ابزارهای آرامش - نمایش فیلم و گفتگو با موضوع محوریت عدالت و حکمت - سخنرانی با موضوع عشق و پرتگاه آن - تحلیل تصویر و توضیح مبحث دعا - بازی جمع‌بندی جلسه جلسه نهم اختتامیه جمع‌بندی بحث و نتیجه‌گیری: براساس این پژوهش، هشت مؤلفه معنادرمانی مبتنی ‌بر دیدگاه آیت‌الله صفایی حائری کشف و ارتباط آنها با سایر تحقیقات بررسی شد. مفهوم استعداد و بلوغ بر نقش بارز و منطقی انسان در سیر سرنوشت اشاره دارد؛ از این‌رو با دیدگاه ملاصدرا (حاتمی، 1384، ص190) ؛ جان‌بزرگی، 1398، ص48؛ شریفی‌نیا، 1392، ص239همسو است. حرکت با نظریه ملاصدرا (حاتمی، 1384، ص168) ؛ اخوت، 1394، ص226 و جان‌بزرگی، 1398، ص528 قرابت دارد. وضعیت با مسئولیت در شریفی‌نیا، 1392، ص240 و جانبزرگی و همکاران، 1402، ص547و557 همسو است. باور به هدفمندی آفرینش با مطالعه شریفی‌نیا (1392، ص239) قرابت دارد؛ درحالی‌که نیازهای انسان ذیل مفهوم ترکیب و آزادی ذیل استعداد در دیدگاه آیت‌الله صفایی حائری با نیازشناسی و آزادی مورد نظر (گلاسر،^[1] 1398، ص60،50و65) و با آزادی (فروم،^[2] 1385، ص11) متفاوت و مفهوم رشد از رشد و خودشکوفایی راجرز[3] (زرشناس، 1387، ص100) متمایز می‌باشد. ازآنجا‌ که زندگی با مرگ تمام نمی‌شود، تعقل‌گونه است که تمام شئون حیات دنیایی خود را متناسب با ادامه حیات تنظیم کنیم. این خودتنظیمی موجب حرکت بر مدار معاد می‌شود؛ درحالی‌که در نظریات رایج مانند سلیگمن[4] (عبدالکریمینطنزی، شاهنده و توکلی‌پور، 1400، ص89) به دلیل اینکه مرگ پایان زندگی است، انسان‌ها باید به اوج بهره‌وری و شادی برسند. با توجه به آنچه بیان شد، می‌توان دریافت بسته معنادرمانی مبتنی‌ بر دیدگاه آیت‌الله صفایی حائری فارغ از وجه ایدئولوژیک آن، روشی کاربردی جهت پیشگیری، درمان و رشد مراجعان خواهد بود. از محدودیت‌های پژوهش می‌توان به نایاب بودن تحقیق جهت استخراج مؤلفه‌های معنادرمانی در آثار آیت‌الله صفایی حائری اشاره کرد. براساس دستاورد تحقیق بسته آموزشی معنادرمانی حاضر می‌تواند ابزاری کارآمد جهت تألیف کتب درسی، حل مسائل نوجوانان و آغازگر پژوهش‌های آتی باشد. تقدیر و تشکر: پژوهش حاضر با حمایت علمی و معنوی آقایان دکتر محمدعلی اسلامی و دکتر فریبرز درتاج به ثمر نشست که بدین‌وسیله از ایشان تشکر و قدردانی می‌شود. این مقاله تعارض منافع ندارد. [1]. Glasser [2]. Fromm [3]. Rogers [4]. Seligman
کلیدواژه‌ها
آیت الله صفایی حائری؛ اعتباریابی؛ بسته معنادرمانی؛ تحلیل محتوا

مراجع
Abdolkarimi Natanzi, M., Shahandeh, M., & Tavakkolipour, M. (2022). comparative study on Imam Sajad & Martin Seligman's viewpoints about the fear & death. Islamic psychological researches, 4(1), 89- [In Persian] https://ri.journals.miu.ac.ir/ Abolmaali, Kh. & Alyasien, F. (2016). Comparing Imam Ali's & Victor Frankel's view on the meaning of life. Islamic perspective on educational science, 4(6),85- [In Persian] https://doi.org/10.30497/edus.2016.58582 Aguinaldo L, Guzman R. (2014) The effectiveness of logo-bibliotherapy on the depression of selected filipino suffering from myasthenia gravis. Asian Journal of Natural & Applied Sciences, 3(2), 31- Amirzadeh, R. (2022). Teaching the Noble Quran Based on the Ideas of Safaii Haeri. Islamic Education &Training, 2(3), 42- [In Persian] DOI: 10.22034/riet.2022.11419.1117 Asgharimehr, F., Ismail Azar, A., & Zirak, S. (2022). Positivism and happiness From the point of view of Rumi and Seligman. Lyrical Literature Researches, 20(39), 23- [In Persian] DOI: 10.22111/jllr.2021.35844.2813 Askarpour, N. (2024). The Effect of Meaning Therapy in Reducing the Dimensions of Anxiety and Depression in High School Girls. JMHS, 1(4): 24- [In Persian] DOI: 10.22034/JMHS.2024.445015.1014 Baraz, F., Sate, N., & Falsafi, H. (2023). From the semantic therapy approach to Farabi's blissful thought. Metaphysics, Vol 15, 35(1), 39- [In Persian] https://doi.org/10.22108/mph.2023.132416.1383 Burhani Putri, S. & Jannah, M. (2019). The effect of logotherapy on depression in breast cancer patients under chemotherapy. WJRR, 8(2), 30- Corey, G. (2008). Theory and Practice of Counseling and Psychotherapy, Translated by: Yahya Seyed Mohammadi. Tehran: Arasbaran. [In Persian] Daneshvarinasab, A.H. (2021), The Relationship between Religiosity and the Mental Health of the Prisoners on the verge of Being Released in Kerman and Yazd Prisons. Pizhūhish dar dīn va salāmat,7(4),19- Derikvand, M., & Dezhpasand, A. (2021). A Comparative Study on the Philosophy of Suffering from the Perspective of the Quran and the Paradigm of Semantic Therapy. Islamic Psychological Research, 4(1), 29- [In Persian] Eskandari, A. (2022). hidden thoughts. Qum: Laylat al-Qadr [In Persian] https://einsad.ir/ Fan-Ko, S., Nien-Mu, C., YuChun, Y., Ming-Kung, W., Chi-Fa, H., Chien-Chih, Ch., Yung-Hsuan, L., & Chun-Ying, Ch. (2022). The effects of logotherapy on meaning in life, depression, hopelessness, and suicidal ideation, in patients with depression: An intervention study. Perspectives in psychiatric care, 58(4), 1891- Frankl, V. (1995). Man's Search for Meaning, translated by Milani & Salehian (2010), Tehran: Liosa. [In Persian] Fromm, E. (2006). Escape from Freedom, translated by Ezzatollah Foladvand, Tehran: Morvarid. [In Persian] Gan Yiqun, Zheng, Lei, Wang Yu, Li Wenju. (2018). An extension of the meaning making model using data from Chinese cancer patients: The moderating effect of resilience. Psychological Trauma: Theory,Research, Practice, and Policy, 10(5), 594-601 Gerami, G. H., & Yazdani, R. (2023). Metaphysical Beliefs in Frankel's Logotherapy School and its evaluation based on the opinions of Allameh Tabatabai (r). Andishe-novine dini, 19 (72), 111-130. [In Persian]. https://andishe.maaref.ac.ir/article-1-2131-fa.html Glasser, (2019). Choice Theory, translated by Mehrdad Firouzbakht, Tehran: Rasaa..[In Persian] Hatami, M. (2005). The Mystery of Psychology, Qom: Imam Khomeini Educational and Research Institute. [In Persian]. Hosseini, M.A. (2023). Critique of Victor Emil Frankl's theory of logo therapy based on ‌Quranic teachings, PhD thesis, Al-Mustafa Al-Alamiyah Society. [In Persian]. Jafari, Z., Heydari Nouri, R., & Namvar, H. (2022). The effectiveness of meaning and purpose in positive psychology from Seligman's perspective and its comparison with Attar's poems, Faculty of Humanities, Sanandaj Azad University, 14(51), 69- [In Persian]. Jalilikia, A., & Sabet Imani, M. (2021). Investigating The Relationship Between Religiosity, belive’s the Resurrection and Responsibility with high school student’s mental health in Neyshaboor City.Islam & psychological research, Vol 7, No 2(16),117- [In Persian] Janbozorghi, M. (2019). Multidimensional Spiritual Therapy, Qom: Seminary and University Research Center. [In Persian]. Janbozorghi, M., Haratian, A.A., Khatib, S.M., Torkashvand, J., Zarei Topkhaneh, M., Shojaei, M., Sadeq Azadi, M., & Isfahanian, M. (2023). Personality Psychology, Qom: Seminary and University Research Center. [In Persian]. Julaieha, N., Janbozorgi, M., Alipour, A., & Pasandideh, A. (2021). Comparison of the Effectiveness of GOD Oriented Multidimensional SpiritualParenting and Positive Parenting Program on Self-Esteem, Self-Efficacy and Self-Control of Children with Stressed Parents. Research in Behavioral Sciences, 19(2), 276- [In Persian] https://dx.doi.org/10.29252/rbs.19.2.276 Karami, H., & Nabavian, S.M.M. (2022). The incorporeity & immortality of the soul in the thought of Sadr al-Mutalahin and its relationship with the meaning of life. Marifat falsafi, vol 19, 2(74), 73- [In Persian]. https://marefatfalsafi.nashriyat.ir/ Karimi, A. Q. (2022). The Ways to Objectify the Meaning of Life from the Point of View of Dr. Frankel and Allameh Jaafari. Andishe-novine dini, 18 (71) :139-158. [In Persian]. http://andishe.maaref.ac.ir/article-1-1917-fa.html Keramati-Dolat-Sara, M. (2013). Investigating the effectiveness of education based on logotherapy theory on academic motivation, emotional intelligence, and rumination in female students of Farhangian University, Master's thesis, Farhangian University. [In Persian] Khatib, M., Pasandideh, A., & Rasoulzad Tabatabaee, K. (2022). The Conceptual model formulation of Religious Coping with Stress Based on the Holy Quran Teachings: a Grounded Theory. Cultural Psychology, 6(1), 46- [In Persian] https://doi.org/10.30487/jcp.2022.340257.1413 Mahboub Moqadam, H. (2023). The effectiveness of group logo therapy on identity styles and the amount of anxiety components among adolescent students (second secondary stage) with different levels of anxiety. Thesis of M.A Islamic psychology, Payame Noor University. [In Persian] Mahdipoor, R. Beheshti, S. Shafiabady, A. & Delavar, A. (2018). Determining the Effectiveness of the Group Education of Seligman's Positive Psychology and the Islamic Approach based on Quranic Teachings on Increasing the Happiness of Married Women. QJCR, 17 (66), 33- [In Persian] http://irancounseling.ir/journal/article-1-812-fa.html Mishbahatul Marah Has, E., Tri Septiana, N., & Hertina, M. (2018). Logotherapy increase self-efficacy and improve blood pressure regulation in patients with hypertension. proceedings of the 9^th international Nursing Conference, 206- Mohamadi Harandi, F. (2022). Exploring the components of logotherapy in Nahj al-Balagha, Master's thesis, University of Isfahan. [In Persian] Nalbandi gooyaghaj, Sh & Ghanbarpoor, M. .(2022) A comparative study of the Qur'an's view with the theories of Rogers, Maslow & Victor Frankl about strengthening the will. JIGS, 12(2), 97- [In Persian] http://jigs.ir/fa/Article/39853 Okhovat, A. (2015). Maʿnāshināsī-yi Rushd .Tehran: Quran & Ahlebayte Nabovat. [In Persian] https://quranahlebayt.ir Osia, S.M. (2021). A session of criticism at Tehran University. [In Persian] Pargament, K.I. (2021). Integrated Spiritual Psychotherapy, translated by Alireza Zahir al-Din, Masoud Janbozorghi and Reza Karimzadeh Naeem, Qom: Hawza and Thought Research Center. [In Persian] Poorkamali, T., & Mohammadnia, Z. (2022). Effectiveness of Group Counseling Based on the Logo Therapy Approach on the Responsibility and Job Engagement of the Employees. Mashad university of medical sciences, 65(2), 754- [In Persian] https://doi.org/10.22038/mjms.2022.23336 Rahimi Yeganeh, Z. & Sharifinia, M.H. (2022), Principles and techniques of managing children's spiritual behaviors with an integrated monotheistic approach. Abstract of the papers of the International Conference on Family and Spiritual Education, Research Institute of the Islamic Family and Spiritual Education Institute (Khatam), 72. [In Persian] Sadeghi, Z., Saffarinia, M., Sohrabi, F. & Alipour, A. (2017). Effectiveness of Logo Therapy on reduction of depression of women affected by infidelity. Applied Psychology, Vol.11, No3(43), 315- [In Persian] Safaei Haeri, A. (2022) , Nāmih-hāyi Bulūgh, Qom: Laylat al-Qadr . [In Persian] https://einsad.ir/ Safaei Haeri, A. (2022) . Insān Dar Du Faṣl, Qom: Laylat al-Qadr[In Persian] https://einsad.ir/. Safaei Haeri, A. (2022) Ḥarikat, Qom: Laylat al- [In Persian] https://einsad.ir/ Safaei Haeri, A. (2022) Rushd, Qom: Laylat al- [In Persian] https://einsad.ir/ Safaei Haeri, A. (2022) Ṣirāṭ , Qom: Laylat al-Qadr [In Persian] https://einsad.ir/ Safaei Haeri, A. (2022). ʿAvāmil-i Rushd, Rukūd va Inḥiṭāṭ, Qom: Laylat al-Qadr.[In Persian] https://einsad.ir/ Safaei Haeri,A.(2022) Masʾūliyyat van Sāzandigī. Qom: Laylat al-Qadr [In Persian] https://einsad.ir/ Sanli, E., & Ersanli, K. (2021). The effect of psycho-education program based on logotherapy for the development of a healthy sense of identity in emerging adulthoods. curr psycho, 40(9), 4173- Sayyad-Shirazi, M. & Shams-al-Ahrari, M. (2022). Investigating the Relationship between Religious Adherence and Coping Strategies of Women with Adverse Childhood Experiences. Abstracts of the International Conference on Family and Spiritual Education, Research Institute of the Islamic Family and Spiritual Education Institute (Khatam), 63- [In Persian] Schultz, D. & Schultz, S.E. (2005). Personality Theories, translated by Yahya Seyyed Mohammadi, Tehran: virayesh. [In Persian] M.E.P. (2020). The optimistic child. Tehran: Roshd. [In Persian] roshdpress.ir Shariginia, M.h, (2013). ychotherapyIntegrated Ps Models. Qom: Seminary and University Research Center. [In Persian] Soleymani Amiri,A & Mohamadi, H. (2021). The Impact of servitude in the meaning of life. Marifat falsafi, Vol 18, 2(70), 131- [In Persian] https://marefatfalsafi.nashriyat.ir Tahmasbipour, N. (2021). Logotherapy, from Theory to Practice from Frankl' s Point of View. Ontological Researches, 19(18), 499- [In Persian] DOI: 10.22061/orj.2021.1518 Vaezi, A & Qaemi, M.M. (2014). A nature of death, death-awareness & meaning of life. Theosophia Practica, 6(20), 155- [In Persian] pwq.bou.ac.ir Vakili, H. (2024). Acomparative study of happiness from the perspective of Ibn Arabi & Seligman. Islamic Spirituality Studies, Vol 2, 1(3), 7- [In Persian] https://doi.org/10.22081/jsr.2024.67348.1046 Zarshenas, Sh. (2008). Modern Psychology and the Forgotten Truth of human. Tehran: Kitab Sobh. [In Persian]
آمار تعداد مشاهده مقاله: 306 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 92

پیوندهای مفید

پیوندهای مفید

اخبار و اعلانات

آمار

طراحی و اعتباریابی بسته معنادرمانی مبتنی‌ بر دیدگاه آیت‌الله صفایی حائری