تعداد نشریات | 8 |
تعداد شمارهها | 298 |
تعداد مقالات | 2,216 |
تعداد مشاهده مقاله | 4,895,243 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,438,025 |
نقد مثبت روششناسانه دینپژوهی شریعتی: جامعهشناسی دین یا جامعهشناسی تاریخی | ||
روش شناسی علوم انسانی | ||
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 27 بهمن 1403 | ||
نوع مقاله: علمی - پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.30471/mssh.2025.10668.2603 | ||
نویسندگان | ||
عبدالرضا نواح1؛ نرگس خوشکلام* 2 | ||
1دانشیار گروه علوم اجتماعی دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران. | ||
2دانشآموخته دکتری جامعهشناسی گروه علوم اجتماعی دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران. | ||
چکیده | ||
علی شریعتى معمولاً به عنوان یک متفکر اجتماعی و جامعهشناس در زمینه پژوهشهای دینی شناخته شده، اما در محافل آکادمیک و دانشگاهى، افکار و اندیشهها و آرای او کمتر مورد بحث و گفتگوى نقادانه و علمى قرار گرفته است. گاهی آرای وی ذیل دروس جامعهشناسی دین و جامعهشناسی تاریخی مطرح میگردد، اما آیا میتوان بر اساس مبانی معرفتشناختی و روششناختی این دو حوزه، رویکرد دینپژوهی وی را جامعه-شناسانه به شمار آورد؟ مقاله حاضر که مطالعهای اسنادی میباشد در پی پاسخ دادن به این سؤال بوده است. در نتیجه نقد مثبت رویکرد شریعتی میتوان گفت که رویکرد دینپژوهی وی، جامعهشناسی دین نیست بلکه جامعهشناسی دینی و یا به عبارت بهتر یک جامعهشناسی مذهبی (و نه جامعهشناسی مذهب) است، اما نظریه او در این حوزه دارای عناصری است که میتوان با بسط و توسعه آنها برخی پدیدههای اجتماعی، دینی و مذهبی امروز را تحلیل نمود. از سوی دیگر رویکرد وی را میتوان ذیل جامعهشناسی تاریخی به شمار آورد زیرا نه تنها از تحلیلهای جامعهشناسانه و به موازات آن از دادههای تاریخی استفاده کرده است، بلکه متدی را به طور خاص به منظور تطبیق دورههای تاریخی ابداع نموده است که میتوان از این متد در پژوهشهای تاریخی-تطبیقی استفاده نمود. | ||
کلیدواژهها | ||
علی شریعتی؛ دینپژوهی؛ جامعهشناسی دین؛ جامعهشناسی تاریخی؛ نقد مثبت روششناسانه | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 188 |