تعداد نشریات | 8 |
تعداد شمارهها | 287 |
تعداد مقالات | 2,158 |
تعداد مشاهده مقاله | 4,558,093 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,185,691 |
درآمدی بر روششناسی آیندهپژوهی اسلامی | ||
روش شناسی علوم انسانی | ||
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 02 آبان 1403 | ||
نوع مقاله: علمی - پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.30471/mssh.2024.10290.2553 | ||
نویسندگان | ||
مجید محمدلو1؛ مهدی احمدیان* 2 | ||
1دانشجوی دکتری الهیات و معارف اسلامی، الهیات، دانشگاه امام صادق (ع)، تهران، ایران پژوهشگر دانشگاه عالی دفاع ملی | ||
2استادیار دانشگاه عالی دفاع ملی | ||
چکیده | ||
یکی از مهمترین ارکان علمشناسی در بررسی دانش و وجوه تمایز آن از دیگر دانشها، مسئله روش است. روششناسی متکفل بررسی روشهای علوم و قابلیت و اعتبار آنها در دستیابی به واقعیت پدیدهها و تحقق اهداف دانشی است. محوریت و اهمیت روش و روششناسی در دوره مدرن ناشی از بینش و جهانبینی برآمده از فلسفهی این دوره است؛ بنابراین درجایی که اصول فلسفی و جهانبینی متفاوتی حاکم باشد قلمرو موضوعات، مسائل، روشها و در نتیجه روششناسی دانش نیز دستخوش دگرگونی میشود. این پژوهش بر اساس مطالعه، توصیف و تحلیل دادههای حاصل از مطالعات آیندهپژوهی اسلامی وبا الهام از «چارچوب شناختی ـ هنجاری» به تبیین روششناسی حاکم بر مطالعات آیندهپژوهی اسلامی و برخی روشهای مطرح در این حوزه پرداخته است. بر این اساس روش و روششناسی در آیندهپژوهی اسلامی نیازمند چارچوبی از بنیانهای مبتنی بر مفاهیم اسلامی است. این چارچوب مجموعهای از اصول عام متافیزیکی، اصول خاص مرتبط با دانش، فرآیندهها و در نتیجه روشها و ابزار تحقق متناسب با این پاردایم منسجم است که میتواند مبنایی برای نظریهپردازی، روش، روششناسی و شیوههای عمل باشد. اصل مشترک روششناسی حاکم بر مطالعات آیندهپژوهی اسلامی اعتبار توأمان روشهای وحیانی، عقلانی و تجربی است و به دو دسته روشهای «متنمحور» و «غیرمتنمحور» تقسیم میشود. سنتپژوهی، آیهپژوهی و برنامهپژوهی نمونهای از روشهای مذکور هستند. | ||
کلیدواژهها | ||
"؛ آیندهپژوهی"؛ آیندهپژوهی اسلامی"؛ چارچوب شناختی ـ هنجاری"؛ روش"؛ ، "؛ روششناسی" | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 56 |