پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 8 |
| تعداد شماره‌ها | 289 |
| تعداد مقالات | 2,172 |
| تعداد مشاهده مقاله | 4,607,710 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,230,807 |
مدل مفهومی تفکر انتقادی مبتنی بر منابع اسلامی | ||
| مطالعات اسلام و روانشناسی | ||
| مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 15 شهریور 1403 | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.30471/psy.2024.9874.2207 | ||
| نویسندگان | ||
| محمد تقی عابدی* 1؛ احد امیدی2؛ محمدرضا احمدی3 | ||
| 1موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) | ||
| 2روان شناسی ، موسسه پژوهشی امام خمینی(ره) ، قم | ||
| 3استادیار گروه روانشناسی موسسه اموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)، قم، ایران | ||
| چکیده | ||
| پژوهش حاضر به‌منظور تدوین یک مدل مفهومی از تفکر انتقادی با استناد به منابع اسلامی انجام‌شده است. این تحقیق، باهدف بنیادی خود و با بهره‌گیری از رویکرد آمیخته، از دو روش کیفی وکمی استفاده نموده است. در بخش کیفی، ابتدا با تشکیل حوزه معنایی تفکر انتقادی 14 مفهوم اولیه مشیر شامل تفکر، تدبر، تعقل، ادراک، بصیرت، فهم، فراست، کیاست، معرفت، شعور، نظر، ذکر، نقد، تمییز شناسایی شد. با تهیه فرمی از 5 متخصص علوم‌انسانی روانشناسی درخواست شد بر اساس حوزه معنایی تفکر انتقادی، میزان قرابت این واژگان را با تفکر انتقادی در منابع‌اسلامی تعیین و پیشنهادات خود را نیز ذکر کنند. نتایج حاصل از «بررسی روایی محتوایی» به‌منظور میزان قرابت مفهومی با تفکر انتقادی، 6 مفهوم حذف و 8 مفهوم باقی ماند. به‌وسیله 8 مفهوم مشیر، به سراغ منابع اسلامی رفته و تحلیل داده‌های به‌دست‌آمده با استفاده از روش توصیفی، تحلیلی طی مراحل استنباطی انجام شد. با توجه به شرایط و ادغام مؤلفه‌ها و نسبت سنجی بین مقوله‌ها، مدل اولیه طراحی شد. در بخش کمی، میزان مطابقت یافته‌ها با مستندات و تناسب آن به مؤلفه‌ها به‌واسطه هفت متخصص علوم انسانی و روانشناسی با شاخص روایی محتوایی (CVI)، روایی سنجی شد. یافته‌های پژوهش نشان داد که مدل مفهومی تفکر انتقادی شامل سه بعد شرایطی (نظام‌مند، حقیقت‌جویی، گشوده فکر، پرسشگری، شنونده فعال)، بعد هسته‌ای (استقلال، قدرت پردازش، انعطاف‌پذیری، فهم عمیق) و بعد پیامدی (ارتباط سازنده، خود هشیاری، بازنگری و ارتقاء دانش، تصمیم‌گیری، سخن مستندانه) است. مدل به دست آمده، قابلیت تبدیل به سنجه‌های روان‌شناختی و پروتکل‌های آموزشی را خواهد داشت. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| تفکر انتقادی؛ مهارت‌های زندگی؛ مدل مفهومی؛ منابع اسلامی؛ روانشناسی اسلامی | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 142 |
||