تعداد نشریات | 8 |
تعداد شمارهها | 289 |
تعداد مقالات | 2,172 |
تعداد مشاهده مقاله | 4,607,684 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,230,791 |
رفتارهای جوارحی و جوانحی، چارچوبی برای مطالعه رفتار سازمانی | ||
فصلنامه مطالعات دین، معنویت و مدیریت | ||
دوره 11، شماره 20، فروردین 1403، صفحه 173-198 اصل مقاله (1.36 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.30471/rsm.2024.9926.1322 | ||
نویسنده | ||
محسن منطقی* | ||
دانشیار، گروه مدیریت، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امامخمینی، قم، ایران | ||
چکیده | ||
موضوع: «رفتار سازمانی» یکی از مهمترین موضوعات در دانش مدیریت و سازمان است. پژوهشگران اسلامی در همۀ رشتهها تلاش دارند که توصیههای اسلامی را استنباط کنند و بهکار گیرند. اندیشمندان مدیریت اسلامی نیز با کاوش علمی، آموزههای اسلامی درخصوص مدیریت و سازمان را استخراج میکنند و با بهکارگیری آن، زمینۀ بالندگی سازمانهای اسلامی را فراهم میسازند.موضوعات متعددی در رفتار سازمانی مطالعه میشود تا بتواند بهبود روابط بین مدیر و کارکنان را محقق کند. سطح رفتار فردی، نقطه شروع مطالعه رفتار سازمانی است. چارچوب مطالعاتی سطح رفتار میتواند تأثیر قابلتوجهی بر موضوعات سطوح دیگر رفتار داشته باشد. اینکه موضوعات مطرح شده در سطح رفتار چگونه دسته بندی شود دغدغه محققین است. طراحی نوین ساختار مطالعه سطح فردی در رفتار سازمانی براساس آموزههای اسلامی، موضوع اصلی این پژوهش است. روش: این پژوهش که با روش اجتهادی انجام شده است، پس از پرسش تحقیق به بررسی مبانی نظری موضوع پرداخته و سپس با بررسی منابع بروندینی و دروندینی، مستندات مرتبط شناسایی شده است. درنهایت، به تحلیل دادهها و ایدهپردازی پرداخته شده است. تدوین دانش رفتار سازمانی با رویکرد اسلامی، نیازمند تبیین زیرساختهای بنیادی این دانش است. همۀ دانشهای علوم اجتماعی بر پایۀ پیشفرضها و بنیادهای فلسفی شکل میگیرند. در این پژوهش تلاش شده است که بهدور از مباحث عمیق فلسفی، به پیشفرضها و مبانی نزدیکتر به مسائل رفتار سازمانی، با زبان ساده و مختصر پرداخته شود. سه مبنای فلسفی، تجربی و دینی، بهشکل کاربردی، زیربنای مطالعات رفتار سازمانی در این مقاله قرار گرفته است. یافتهها: ماهیت رفتارهای جوارحی، ایجاد دگرگونی و تغییر، با منشأ حرکت انسانی به وسیلۀ یکی از اعضا و جوارح است. انسان با حرکات و اقداماتش می تواند باعث حرکت یا توقف فعالیت های سازمان بشود. شناخت رفتارهای جوارحی عرصۀ گسترده ای از موضوعات رفتار کارکنان را به خود اختصاص داده است. مطالعۀ علمی در برخی از این موضوعات نوآورانه بوده و برخی در این دانش متداول است. با شناسایی آیات و روایات مرتبط با موضوع موردمطالعه، سپس تحلیل و بررسی آنها، دلالتهای مدیریتی آن در حوزه رفتار سازمانی ارائه شده است. نتایج: این مطالعه تلاش دارد که نشان دهد موضوعات رفتار سازمانی در سطح فردی را میتوان در چارچوب رفتارهای جوارحی و رفتارهای جوانحی به شکل پذیرفته شده در منابع اسلامی ارائه کرد تا پژوهشگران دینی بتوانند دراین الگو موضوعات رفتار سازمانی را مبتنی بر آموزههای اسلامی مطالعه کنند. رفتارهای جوارحی در سه دسته مورد مطالعه قرار گرفته است که عبارتند از: فعالیت های حرکتی (حضور در سازمان، بهره گیری از حواس ظاهری، ارتباطات)، فعالیت های نمادین ارتباطی (زبان نوشتاری، زبان گفتاری، و زبان غیرکلامی)، و فعالیت های ناشی از عواطف، انسانی (پرخاشگری، استرس، شادابی). امروزه در دانش رفتار سازمانی رایج، اجزای رفتار جوانحی، مورد تحقیق گستردهای قرار گرفته است؛ به گونه ای که در همۀ کتب رفتار سازمانی، موضوعاتی نظیر ادراک، انگیزش، نگرش، یادگیری، هیجانات، تصمیمگیری و نظایر آنها مشاهده می شود. رفتارهای جوانحی در دو دسته مطالعه شده است که عبارتند از: فعالیت های فکری (ادراک، یادگیری، تصمیمگیری و خلاقیت) و فعالیت های عاطفی (نگرش، انگیزش و هیجانات). ساختار کلی این موضوعات در این مقاله تبیین شده است. | ||
کلیدواژهها | ||
رفتار سازمانی؛ آموزههای اسلامی؛ رفتار جوارحی؛ رفتار جوانحی | ||
مراجع | ||
* قرآن کریم، ترجمه ناصر مکارم شیرازی.
*صحیفه سجادیه
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 162 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 102 |