تعداد نشریات | 8 |
تعداد شمارهها | 282 |
تعداد مقالات | 2,142 |
تعداد مشاهده مقاله | 4,473,552 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,124,575 |
نقد و بررسی مبانی و اصول بوروکراسی با تأکید بر چارچوب عقلانیت اسلامی و دلالتهای آن در نظام حکمرانی | ||
دوفصلنامه مطالعات دین، معنویت و مدیریت | ||
دوره 10، شماره 19، مهر 1402، صفحه 111-142 اصل مقاله (1.6 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.30471/rsm.2024.10008.1342 | ||
نویسندگان | ||
احسان رحیمی خورزوقی* 1؛ سعید مؤید صفاری2 | ||
1مدیریت دولتی گرایش تصمیمگیری و خطمشیگذاری عمومی، دانشکدگان پردیس فارابی دانشگاه تهران، قم، ایران | ||
2دانشجوی دکترا، حقوق بینالمللعمومی، دانشکدگان فارابی دانشگاه تهران، قم، ایران | ||
چکیده | ||
بوروکراسی در نسبتی وثیق با دولت در معنای مدرن آن قرار دارد. غالب بوروکراسیهای مدرن تا حدی در نتیجه فرایند دولتسازی شکل گرفتند. نظریه بوروکراسی توسط ماکس وبر با مبانی مدرنیسم و اصولی همچون تقسیم کار، حاکم بودن ضوابط بر روابط، جلوگیری از اعمال سلیقههای شخصی، انتصاب براساس شایستگی و... مطرح شد. اما واقعیت آن است که بوروکراسی با توجه به ابتنای آن بر عقلانیت مدرنیستی محدودیتهایی به همراه دارد. ازاینرو، این پژوهش با بهرهگیری از روش تحلیلی فلسفی در پی بررسی و نقد اصول و مبانی این نظریه براساس چارچوب عقلانیت اسلامی است. عقلانیت اسلامی با نگاهی جامع به ساحتهای وجودی انسان (اندیشهها، انگیزهها و رفتارها) و متناظر با آن ساحتهای جامعه، زمینهها، چگونگی و پیامدهای ظهور و بروز عقل بهعنوان ودیعه الهی در وجود انسان را نشان میدهد. جمعبندی این پژوهش آن است که بوروکراسی مقتضای طبیعت بشری است و تا هنگامی که طبیعت بشر فارغ از آموزههای وحیانی وجود دارد سلطهاش ضروری است. بنابراین، مواجهه با بوروکراسی مقابله سلبی یا کنار نهادن بوروکراسی نیست؛ بلکه فرارفت از آن بهواسطه بلوغ و تعالی عقلانیت انسان و جامعه است. این مهم در کوتاهمدت با بهرهگیری از سازوکار کارآفرینی حل مسئله و در بلندمدت با شناسایی و بهکارگماری شایستهترین انسانها (بهلحاظ تخصص، تقوا و بهرههای هوشی) انجام میگیرد. | ||
کلیدواژهها | ||
بوروکراسی؛ عقلانیت؛ وبر؛ اسلام؛ دولت؛ مدرنیته | ||
مراجع | ||
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 124 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 112 |