پژوهشگاه حوزه و دانشگاه

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات8
تعداد شماره‌ها291
تعداد مقالات2,174
تعداد مشاهده مقاله4,611,959
تعداد دریافت فایل اصل مقاله3,234,289
علی پور, فاطمه, محمودی, اعظم. (1403). تبیین ماهیت و ویژگی‎های عناصر برنامه درسی تربیت دینی براساس آموزه‎های سوره یوسف. جستارهای اقتصادی با رویکرد اسلامی, 19(47), 119-142. doi: 10.30471/edu.2024.9665.2820
فاطمه علی پور; اعظم محمودی. "تبیین ماهیت و ویژگی‎های عناصر برنامه درسی تربیت دینی براساس آموزه‎های سوره یوسف". جستارهای اقتصادی با رویکرد اسلامی, 19, 47, 1403, 119-142. doi: 10.30471/edu.2024.9665.2820
علی پور, فاطمه, محمودی, اعظم. (1403). 'تبیین ماهیت و ویژگی‎های عناصر برنامه درسی تربیت دینی براساس آموزه‎های سوره یوسف', جستارهای اقتصادی با رویکرد اسلامی, 19(47), pp. 119-142. doi: 10.30471/edu.2024.9665.2820
علی پور, فاطمه, محمودی, اعظم. تبیین ماهیت و ویژگی‎های عناصر برنامه درسی تربیت دینی براساس آموزه‎های سوره یوسف. جستارهای اقتصادی با رویکرد اسلامی, 1403; 19(47): 119-142. doi: 10.30471/edu.2024.9665.2820

تبیین ماهیت و ویژگی‎های عناصر برنامه درسی تربیت دینی براساس آموزه‎های سوره یوسف

فصلنامه علمی تربیت اسلامی
دوره 19، شماره 47، فروردین 1403، صفحه 119-142    اصل مقاله (1.79 M)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.30471/edu.2024.9665.2820
نویسندگان
فاطمه علی پور* 1؛ اعظم محمودی2
1گروه آموزش علوم تربیتی، دانشگاه فرهنگیان، صندوق پستی889-14665 تهران، ایران
2گروه آموزش زبان و ادبیات عرب، دانشگاه فرهنگیان، صندوق پستی889-14665 تهران، ایران
چکیده
تربیت دینی به‌عنوان اهرمی درونی، نقش حساس و کلیدی در سعادت فردی و اجتماعی انسان دارد که باید بر شیوه‎ای صحیح و علمی بنیان گذاشته ‎شود. عدم توجه به آموزه‎ها و شاخص‎های صحیح تربیت دینی در نظام آموزشی کشور، آسیب‎هایی از جمله شخصی‎انگاری مقوله دین، انکار نقش زیربنایی آن در زندگی، فروکاهی نقش دین در نظام آموزشی و هم ردیف دانستن آن با سایر ابعاد تربیت را به دنبال دارد.
هدف: هدف پژوهش حاضر، تبیین ماهیت و ویژگی‎های عناصر برنامه درسی تربیت دینی براساس آموزه‎های سوره یوسف است.
روش: پژوهش با رویکرد کیفی و با استفاده از روش تحلیل‎محتوای کیفی انجام شد. با توجه به هدف اصلی پژوهش، تفسیر تسنیم آیت‎الله جوادی‎آملی (1401، جلد چهل و چهل‎و‎یکم) و کتاب یوسف قرآن (1394)، به‌عنوان جامعه تحقیق مورد مطالعه قرار گرفت.
یافته‌ها: براساس نتایج پژوهش، تعداد 148 مؤلفه‎ در قالب عناصر ده‎گانه برنامه درسی استخراج شد که عبارتنداز: منطق برنامه درسی (21 شاخص)، اهداف (18شاخص)، محتوا (17 شاخص)، روش‎های یاددهی− یادگیری(17 شاخص)، نقش تسهیل‎گر (42 شاخص)، مواد و منابع یادگیری (7 شاخص)، زمان (6 شاخص)، فضا (6 شاخص)، گروه‎بندی (4 شاخص)، ارزشیابی (10 شاخص). همچنین یافته‎ها بیانگر آن است که سوره یوسفj حاوی شاخص‎های جامع عناصر برنامه درسی تربیت دینی است که کم‎توجهی به شاخص‎های مذکور، موجب یک ‎جانبه‎نگری و عدم دست‎یابی به هدف غایی تربیت دینی یعنی حیات طیبه می‎شود. براساس ویژگی‎های استخراج شده، می‎توان زمینۀ تحول برنامه درسی تربیت دینی را فراهم ساخت و میزان جذابیت و کارآمدی برنامۀ درسی و میزان رضایت مخاطبان را افزایش داد.
کلیدواژه‌ها
تربیت در قرآن؛ برنامه درسی؛ تربیت دینی؛ سوره یوسف؛ تحلیل محتوای کیفی ف
مراجع
* قرآن کریم

  1. بهشتی، سعید (1389)، تاملات فلسفی در تعلیم و تربیت، تهران: چاپ و نشر بین الملل.
  2. پاک‎سرشت، محمد (1397)، «بررسی جایگاه تربیت اعتقادی در برنامه درسی دین و زندگی دوره دوم متوسطه و آسیب شناسی آن»، فصل‎نامه جامعه‎شناسی آموزش و پرورش، (9) 2، ص49−
  3. جوادی آملی، عبدالله (1401)، تسنیم، جلد 40−41، قم: اسراء.
  4. حسنی، محمد (1394)، «بررسی رویکرد تربیت اخلاقی در نظام آموزش و پرورش ایران با تأکید بر دبستان»، وزارت آموزش و پرورش، طرح پژوهشی، پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش.
  5. خسروی، محبوبه؛ کورش فتحی‎واجارگاه، حسن ملکی و داریوش نوروزی (1392)، «واکاوی پذیرش نوآوری‏های برنامه درسی در نظام آموزش عالی»، فصلنامه روان‎شناسی تربیتی، 9 (27)، ص 135−
  6. داودی، محمد (1388)، «تأملی در هدف تربیت اعتقادی»، دو فصل نامه تربیت اسلامی، (4) 9، ص 47−
  7. داودی، محمد (1399)، «تبیین مبانی دین‎شناختی تربیت دینی و دلالت‎های آن»، فصل‎نامه علمی تربیت اسلامی، (15) 34، 113−
  8. رضایی اصفهانی، محمدعلی و حمید نجفی جزه‎ای (1393)، «تربیت عبادی از منظر قرآن»، قرآن و علم، (8) 14، ص85 −
  9. سیلور، جی گالن؛ الکساندر، ویلیام و لوئیس، آرتور (1976) ، برنامه‎ریزی درسی برای تدریس و یادگیری بهتر، ترجمه غلامرضا خوی‎نژاد(1392)، مشهد: آستان قدس رضوی، به نشر.
  10. شجاعی‎زند، علیرضا (1388)، «تبارشناسی تجربه دینی در مطالعات دین‎داری»، فصل‎نامه تحقیقات فرهنگی، (2) 6، ص 31−
  11. شمشیری، بابک و مرضیه نوذری(1390)، «آسیب‎های تربیت دینی کودکان مقطع پیش‎دبستانی از نظر متخصصان علوم تربیتی، روان‎شناسی، علوم دینی و ادبیات کودکان و مربیان پیش دبستانی»، فصل‎نامه تربیت اسلامی، (6) 12، ص 51−
  12. عباسی، حجت‎الله؛ صادق کریم‎زاده، محمد عالم‎زاده نوری (1398)، «تربیت اعتقادی بر بنیان مقایسه در قرآن کریم»، مجله معرفت، (28) 9، ص 25−
  13. فتحی واجارگاه، کورش (1401)، اصول و مفاهیم برنامه‎ریزی درسی، تهران: انتشارات علم استادان.
  14. قرائتی، محسن (1394)، یوسف قرآن، تهران: مرکز فرهنگی درس‎هایی از قرآن.
  15. کلاین، فرانسیس (1369)، استفاده از یک الگوی تحقیقاتی به عنوان راهنمای فرآیند برنامه ریزی درسی، ترجمه: محمود مهر محمدی. فصل­نامه تعلیم و تربیت. (6) 1، ص 19_
  16. مبانی نظری سند تحول بنیادین در نظام تعلیم و تربیت رسمی عمومی جمهوری اسلامی ایران (1390)، تهران، دبیرخانه شورای عالی آموزش و پرورش.
  17. مرزوقی، رحمت‎الله؛ جعفر جهانی، راضیه شیخ‎الاسلامی و یاسر دهقانی (1398)، «ساخت و اعتباریابی مقیاس تربیت دینی دوره دوم متوسطه بر مبنای نظریه تربیت دینی فضامند بومی−جهانی»، فصل‎نامه تربیت اسلامی، (14) 30، ص 81 – 104.
  18. مصباح، محمدتقی (1383)، آموزش عقاید، تهران: شرکت چاپ و نشر بین‎الملل.
  19. ملکی، حسن (1382)، مقدمات برنامه­ریزی درسی، تهران: سازمان سمت.
  20. موسوی ندوشن، فاطمه سادات؛ محمدرضا نیلی و محمدرضا نیستانی (1402)، «کاوش پدیدارشناختی بر شایستگی‎های پایه آموزگاران برای تحقق ساحت تربیت اعتقادی، عبادی و اخلاقی»، فصل‎نامه پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی، (31) 58، ص 245−
  21. موسی‎پور، نعمت‎الله (1399)، برنامه‎ریزی درسی برای معلمان، قم: بیان روشن.
  22. هاشمی، طاهره (1390)، نقد و بررسی محتوای کتاب‎های دین و زندگی دوره دبیرستان، طرح پژوهشی، میاندوآب: اداره آموزش و پرورش.
  23. یوسف‎زاده چوسری، محمدرضا و مرتضی شاه مرادی (1399)، «ارائه مدل برنامه درسی تربیت سیاسی براساس ساحت تربیت اجتماعی−سیاسی سند تحول بنیادین آموزش و پرورش برای دانش‎آموزان دوره متوسطه اول»، فصل‎نامه مسائل کاربردی تعلیم و تربیت اسلامی، (59) 1، ص 173−
  24. Akker, J. V. D. (2010), Curriculum perspectives: An introduction. In J. van den Akker, W. Kuiper & U. Hameyer (Eds.), Curriculum landscapes and trends. Dordrecht: Kluwer Academic Publishers.
  25. Bobbitt, J. F. (1924), How to make a curriculum. Boston: Houghton Mifflin Company.
  26. Charters, W. W. (1923), Curriculum construction. New York: Macmillan.
  27. Eisner, E. W. (1994), The Educational Imagination: On the Design and Evaluation of School Programs. New York: Makmillan.
  28. Karamosis, P. (2015), The Greek Religion Innovation. In Sociology of Religion vol. 61 (2).89−
  29. Lippman, L. (2010), The Demographics of Spirituality and Religiosity Among Youth: International and U.S. Patterns.
  30. Ornstein, A. C. & Hunkins, F. P., (2018), Curriculum: Foundations, principles, and issues. Pearson Education.
  31. Qahir, k. (2015), Religion−baed conflict Resolution. In plural societies. Through provision of Education to the public.
  32. Taba, H. (1962), Curriculum development: theory and practice, New York: Harcourt brace javanovich.
  33. Thompson, R. (2015), Religion, Belief.Education and Discrimination. The Equal Righats review, Vol Fourtee.
  34. Tyler, R. (1969), Basic principles of curriculum and instruction, Chicago of: university of Chicago press.
  35. Zais, R. (1976), Curriculum: principles and foundations. New York: Crowell Company.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 407
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 306