پژوهشگاه حوزه و دانشگاه

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات8
تعداد شماره‌ها289
تعداد مقالات2,172
تعداد مشاهده مقاله4,607,700
تعداد دریافت فایل اصل مقاله3,230,804
اسلامی تنها, علی اصغر, رئیسی وانانی, حسین. (1402). تحول معنای علم از فائز به غالب و شکل‎گیری نظام آموزش عمومی جدید. جستارهای اقتصادی با رویکرد اسلامی, 15(29), 127-148. doi: 10.30471/soci.2022.8584.1786
علی اصغر اسلامی تنها; حسین رئیسی وانانی. "تحول معنای علم از فائز به غالب و شکل‎گیری نظام آموزش عمومی جدید". جستارهای اقتصادی با رویکرد اسلامی, 15, 29, 1402, 127-148. doi: 10.30471/soci.2022.8584.1786
اسلامی تنها, علی اصغر, رئیسی وانانی, حسین. (1402). 'تحول معنای علم از فائز به غالب و شکل‎گیری نظام آموزش عمومی جدید', جستارهای اقتصادی با رویکرد اسلامی, 15(29), pp. 127-148. doi: 10.30471/soci.2022.8584.1786
اسلامی تنها, علی اصغر, رئیسی وانانی, حسین. تحول معنای علم از فائز به غالب و شکل‎گیری نظام آموزش عمومی جدید. جستارهای اقتصادی با رویکرد اسلامی, 1402; 15(29): 127-148. doi: 10.30471/soci.2022.8584.1786

تحول معنای علم از فائز به غالب و شکل‎گیری نظام آموزش عمومی جدید

فصلنامه علمی - پژوهشی اسلام و علوم اجتماعی
مقاله 6، دوره 15، شماره 29، فروردین 1402، صفحه 127-148    اصل مقاله (1.02 M)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.30471/soci.2022.8584.1786
نویسندگان
علی اصغر اسلامی تنها1؛ حسین رئیسی وانانی* 2
1دکترای تخصصی، استادیار، گروه مطالعات فرهنگی و ارتباطات، دانشگاه باقرالعلوم قم، ایران
2دانشجوی دکترا، سایر، گروه فرهنگ و ارتباطات دانشگاه باقرالعلوم، قم، ایران
چکیده
مدعای اصلی ما این است که در دوره معاصر ایران، معنای علم که در تجربه تاریخی مسلمانان همواره «علم فائز» بوده به «علم غالب» تغییر پیدا کرده است. مفهوم «علم» یکی از مفاهیم بنیادین فرهنگ اسلامی است و تغییر در معنای آن در دوره معاصر ایران، سبب به‌وجود آمدن تحولات فرهنگی عظیمی شده و به‌دنبال خود ساختارهای جدیدی را نیز به‌وجود آورده است. نظام آموزش عمومی کشور ازجمله این ساختارهای نوظهور است. نظام آموزش عمومی از ابتدای شکل‎گیری آن تاکنون همواره متأثر از معنای جدید علم بوده و بر‎اساس‌این، به‎عنوان بزرگ‌ترین و اصلی‎ترین منبع تولید معنای «علم غالب» در حال تبلیغ و ترویج این معنای از علم در سطح کشور است.
دانش‎آموزان در ابتدای ورود به نظام آموزش عمومی کشور با معنای «علم غالب» آشنا می‎شوند و کسب این علم، به یکی از اولویت‎های اصلی آنها تبدیل می‎شود. نظام آموزش عمومی کشور با ارجحیت دادن به علوم طبیعی و تجربی که قرابت بیشتری با معنای علم غالب دارند، دیگر علوم دینی را از مدار علم بودن خارج کرده و با تبلیغ و ترویج معنای علم غالب، به‌عنوان سدی محکم، مانع از ارتباط برقرارکردن دانش‎آموزان با معنای تاریخی علم یا همان علم فائز شده است.
کلیدواژه‌ها
تحول معنای علم؛ علم فائز؛ علم غالب؛ نظام آموزش عمومی
مراجع
  1. اقبال، مظفر (1396)، شکل‎گیری علم اسلامی، تهران: ترجمان.
  2. انصاریان، حسین (1386)، عرفان اسلامی؛ شرح مصباح الشریعه و مفتاح الحقیقه، قم: دارالعرفان.
  3. آجودانی، ماشالله (1399)، مشروطه ایرانی، تهران: اختران.
  4. پارسانیا، حمید (1391)، جهان‎های اجتماعی، قم: کتاب فردا.
  5. پارسانیا، حمید (1392)، علم و فلسفه، قم: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
  6. پارسانیا، حمید و مهدی سلطانی (1390)، «بازخوانی جهان‌های اجتماعی جامعه‌شناسی پدیده‌شناختی براساس حکمت متعالیه»، معرفت فرهنگی اجتماعی، ش9، ص107-128.
  7. جعفریان، رسول (1398)، سیر تحول مفهوم علم در متون حدیثی، ادبی، کلامی و فلسفی، قم: نشر مورخ.
  8. جوادی آملی، عبدالله (1378)، شریعت در آینه معرفت، قم: اسراء.
  9. حامدی، زهرا (1392)، «آسیب‎شناسی تدوین کتب و مسائل آموزشی درس تاریخ در دوره رضاشاه، نشریه مطالعات تاریخ فرهنگی»، سال پنجم، شماره 17، ص 21-40.
  10. راغب اصفهانی، حسین‌بن‌محمد (1412)، المفردات فی غریب القرآن، بیروت: دارالعلم الدارالشامیه.
  11. ربانی‌خواه، احمد (1395)، «مفهوم‌شناسی واژه فوز در قرآن کریم»، نشریه احسن الحدیث، سال اول، شماره 2، ص84-105.
  12. روزنتال، فرانتس (1392)، دانش پیروزمند؛ مفهوم علم در اسلام قرون وسطی، ترجمه: علیرضا پلاسید، تهران: نشر گستره.
  13. شفیعی کدکنی، محمدرضا (1375)، تاریخ نیشابور، تهران: آگه.
  14. صدیق، عیسی (1312)، «سهل‌ترین راه اجرای تعلیمات ابتدائی، عمومی و اجباری چیست؟»، نشریه اقتراح، شماره 8.
  15. طالبوف، عبدالرحیم (1354)، کتاب احمد، تهران: شبگیر.
  16. مستوفی، عبدالله (1369)، شرح زندگانی من، یا تاریخ اجتماعی و اداری دوره قاجاریه، تهران: تهران مصور.
  17. مطهری، مرتضی (1396)، بیست گفتار، تهران: صدرا.
  18. مناشری، دیوید (1396)، نظام آموزشی و ساختن ایران مدرن، ترجمه: حسین بادامچی و عرفان مصلح، تهران: حکمت سینا.
  19. مهدوی کنی، صدیقه (1380)، «فهم در تفکر اندیشمندان اسلامی و دانشمندان هرمنوتیک»، نشریه بینات، سال 12، شماره 48.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 495
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 281