تعداد نشریات | 8 |
تعداد شمارهها | 289 |
تعداد مقالات | 2,172 |
تعداد مشاهده مقاله | 4,607,626 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,230,726 |
کارکردهای تربیتی پرسشگری در مثنوی معنوی با تأکید بر دفتر اول | ||
فصلنامه علمی تربیت اسلامی | ||
دوره 18، شماره 43، فروردین 1402، صفحه 119-143 اصل مقاله (1.22 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.30471/edu.2022.8686.2611 | ||
نویسندگان | ||
فاطمه داوری دولت آبادی1؛ محسن محمدی فشارکی* 2؛ محمدحسین حیدری3 | ||
1دانشجوی دکتری ربان و ادبیات عرفانی دانشگاه اصفهان | ||
2دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه اصفهان ایران | ||
3دانشیار گروه علوم تربیتی دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه اصفهان | ||
چکیده | ||
مولوی از جمله شاعران و نویسندگانی است که در آثار خود به تأثیرگذاری کلام بر مخاطب و برانگیختن او توجه زیادی دارد. یکی از دلایل این ادعا، علاوهبر اشارههای مستقیم او به رعایت حال مخاطب و وجود پرسشهای همگرا، تبیینی و واگرا در مثنوی معنوی است که باعث فعال شدن فکر و ایجاد تغییر مثبت میشود. پژوهش حاضر ابتدا به جمعآوری پرسشهای موجود در دفتر اول مثنوی معنوی پرداخته است، سپس ضمن جداسازی پرسشهای تربیتی، برای آنها کارکردهای تربیتی براساس برانگیزانندگی که در مخاطب دارند ارائه کرده است. محققان پس از مطالعه و انتخاب نمونه و جمعآوری دادهها، برای تحلیل دادهها از روش تحلیل محتوای کیفی بهره بردهاند. حاصل این پژوهش قرار گرفتن پرسشهای تربیتی دفتر نخست مثنوی در کارکردهایی چون ایجاد یادآوری، پذیرش ناتوانی، توجه و تمرکزدهی بر یک موضوع، نمایاندن غفلت و نادانی، غفلتزدایانه، استدلال خواهانه، بسط بینش و دانش، تردیدزدایانه، بیان پشیمانی و تلاش برای جبران، خواهش از خدا، خواهش از دیگران بوده است. مدرسان میتوانند از پرسش در کارکردهایی که از مثنوی مولوی استخراج شد، جهت برانگیزانندگی، رفع اشکالات آموزشی و تربیتی، رشد خلاقیت و تفکر منطقی دانشآموزان و دانشجویان استفاده کنند. | ||
کلیدواژهها | ||
مولوی؛ روش پرسشگری؛ پرسش تربیتی؛ کارکرد پرسشگری؛ کارکرد تربیتی؛ مثنوی معنوی | ||
مراجع | ||
1. قرآن (1367)، ترجمه: مهدی الهی قمشهای، تهران: بنیاد نشر قرآن. 2. آقاحسینی، حسین؛ محمود براتی و فاطمه جمالی (1390)، «اهمیت پرسش در متون عرفانی»، فصلنامۀ علمی پژوهشی کاوشنامه، س12، ش22، ص131−160. 3. ابراهیمی، نامدار و محمود مهرمحمدی (1393)، «از پرسشهای متخیلانه تا پاسخهای خلاقانه»، مجلۀ علمی پژوهشی پژوهشنامۀ تعلیم و تربیت، س4، ش2، ص29−50. 4. اوورهلسر، جیمز (1395)، راه و رسم پرسشگری سقراطی در رواندرمانی، ترجمۀ: آرزو حسینی، تهران: ابنسینا. 5. باردن، لورنس (1374)، تحلیل محتوا، ترجمۀ: محمد یمنی دوزی سرخابی و ملیحه آشتیانی، تهران: شهید بهشتی. 6. باقری، خسرو (1392)، نگاهی دوباره به تربیت اسلامی، ج1، تهران: نشر مدرسه. 7. برقیمقدم، جعفر؛ بتول مشرفجوادی؛ سیدامیراحمد مظفری، و مسیرتقی فرشی گروسی (1388)، «ارتباط سبکهای هویت با عوامل برانگیزاننده و احساس موفقیت»، مجلۀ فراسوی مدیریت، س3، ش11، ص135−155. 8. حاجیان، بهناز (1391)، «نقش تربیتی پرسشهای قرآنی در تغییر فرهنگ جاهلی»، پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم. 9. حجتیزاده، راضیه (1394)، «پرسش از پرسشگونهها و کارکرد پرسش در دیوان ناصرخسرو»، دوفصلنامۀ زبان و ادبیات فارسی، س23، ش79، ص113−139. 10. رنجبرتیلکی، زهرا (1389)، «کارکردهای تربیتی پرسش در قرآن»، پایاننامه کارشناسی ارشد، مؤسسههای آموزش عالی غیردولتی−غیرانتفاعی، دانشکده اصول الدین. 11. زمانی، کریم (1372)، شرح جامع مثنوی معنوی، دفتر اول، چاپ اول، تهران: اطلاعات. 12. سجادیه، نرگس؛ نیکو دیالمه و سارا طوسیان خلیلآباد (1396)، «رویکرد تربیتی به کارکردهای پرسشگری از منظره قرآن کریم»، دوفصلنامۀ علمی پژوهشی کتاب قیّم، س7، ش16، ص69−90. 13. شکیبایی، زهره؛ ناصر گلیجی و جواد خلعتبری (1389)، «تأثیر داستانهای مثنوی مولانا بر مهارت پرسشگری فلسفی نوجوانان»، فصلنامه علمی پژوهشی تحقیقات مدیرت آموزشی، س2، ش2، ص117−134. 14. صادقی، جواد (1394)، «پرسشگری در قرآن و عهد جدید»، پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم. 15. عبداللهپور، رویا (1398)، «تأثیر فلسفهورزی بر پرسشگری دانشآموزان و تبیین آن از منظر قرآن»، مجلۀ فلسفه و کودک، ش20، ص43−48. 16. فصیح، نگار (1393)، «ماهیت پرسشگری در قرآن کریم و ویژگیهای آموزشی آن»، پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشگاه الزهرا. 17. فلیک، یو (1382)، درآمدی بر پروهشهای کیفی در علوم انسانی، ترجمۀ: عبدالرسول جمشیدیان، علی سیادت و رضاعلی نوروزی، قم: سما قلم. 18. فیضی شلمانی، محسن (1380)، «پرسش و پرسشگری در قرآن کریم»، پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت مدرس. 19. کزازی، میرجلالالدین (1380)،معانی (زیباشناسی سخن پارسی ۲)، تهران: مرکز. 20. مولوی، جلالالدین محمد (1389)، مثنوی معنوی براساس تصحیح نیکلسون، قم: کمال الملک. 21. مؤمنیراد، اکبر؛ خدیجه علیآبادی؛ هاشم فردانش و ناصر مزینی (1392)، «تحلیل محتوای کیفی در آیین پژوهش، ماهیت، مراحل و اعتبار نتایج»، فصلنامۀ اندازهگیری تربیتی، ش1، س4، ص187−222. 22. Nowrozi, Reza, Mohamadreza Nasr Isfahani, Fateme Davari (2014), “Sufi educational purposes from Suhrewardi’s perspective”. Journal of Education and Practice, Vol.5, No.34, pp: 174-183. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 709 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 871 |