تعداد نشریات | 8 |
تعداد شمارهها | 291 |
تعداد مقالات | 2,186 |
تعداد مشاهده مقاله | 4,687,906 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,294,323 |
کاربست دادههای اسناد خانوادگی و خاندانی در پژوهشهای تاریخی (رهیافتها، الزامات و چالشها) | ||
روش شناسی علوم انسانی | ||
دوره 28، شماره 113، دی 1401، صفحه 81-95 اصل مقاله (1.45 M) | ||
نوع مقاله: علمی - پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.30471/mssh.2022.8339.2298 | ||
نویسندگان | ||
محمد امیر احمدزاده* 1؛ فرهاد برادرشاد2 | ||
1دانشیار تاریخ پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی | ||
2دانشجوی دکترای پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی | ||
چکیده | ||
تاریخنگاری سندمحور، رویکردی خُرد و جزءنگر به پدیدارهای تاریخی دارد. این رویکرد، واکنشی به ناامیدی از روایتهای کلان از تاریخ است که به نادیده انگاشتن سهم عمدهای از عناصر تاریخی اقوام در راستای یکسانسازی تحلیلها میانجامد. پژوهش حاضر پاسخ به پرسشی در زمینه شیوهها، موارد استفاده و جایگاه این دست از اسناد در میان مراجع تاریخی است. بازنمایی اهمیت و اولویت اسناد خاندانی در مطالعات جامعهشناختی مورد رجوع این مطالعه میباشد که میتواند به تردید در برخی پیشفرضها یا انگارههای مورد پذیرش محققان انجامد. ارائه شواهد و اسناد جدید و تفسیر آنها در این مطالعه پابهپای یکدیگر به پیش میروند و تفسیری نو از این اسناد بیان خواهد شد. روش مطالعه در این پژوهش توصیفی و تحلیلی بر مبنای منابع کتابخانهای و استخراج دادههای متنی اسناد خاندانی است که با ارائه رهیافتهای علمی واکاوی میشود و در توصیف الزامات و چالشهای پیشروی محققان این حوزه میکوشد. تاریخنگاری مبتنی بر اسناد خاندانی به دریافت دادههای تاریخی و فرهنگی که به ندرت در تواریخ و اسناد حکومتی و رسمی حضور داشته و کمتر در تیررس نقد و شناخت مورخان هستند، کمک خواهد کرد و کاوش در تبارشناسی اسنادی خاندانها و یاری در ایجاد و توصیف اطلس تاریخی قومنگارانه را وجه عمل خود قرار میدهد؛ درنهایت این پژوهش در حوزه روششناسی کاربردی قرار میگیرد و میکوشد شیوههای برخورد و استفاده از دادههای تاریخی و قومی اسناد خاندانی را تمرین کند. | ||
کلیدواژهها | ||
تاریخنگاری اسنادی؛ اسناد خاندانی و خانوادگی؛ تحلیل محتوا؛ معناکاوی | ||
مراجع | ||
1. احمدزاده، محمدامیر (1394)، «اهمیت کاربرد الگوها و روشهای تحلیل اسناد در پژوهشهای تاریخی»، تاریخنگری و تاریخنگاری دانشگاه الزهراء، س25، ش15، ص5−33. 2. استربرگ، کریستین (1384)،روشهای تحقیق کیفی در علوم اجتماعی، ترجمه احمد پوراحمد و علی شماعی، چ1، یزد: دانشگاه یزد. 3. استنفورد، مایکل (1388)، درآمدی بر فلسفه تاریخ، ترجمه احمد گلمحمدی، تهران: نشر نی. 4. اسکاچپول، تدا (1388)، بینش و روش در جامعهشناسی تاریخی، ترجمه سیدهاشم آقاجری، چ2، تهران: نشر مرکز. 5. اشرف، احمد (1368)، لقب و عنوان (در زمینه ایرانشناسی)، به کوشش چنگیز پهلوان، تهران: انتشارات بهنگار. 6. اکبری، علیاکبر (1381)، «اهمیت اسناد در تاریخنگاری معاصر»، مجموعه مقالات همایش اسناد و تاریخ معاصر، ج1، تهران: نشر مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات. 7. جانبالهی فیروزآبادی، محمدسعید (1390)، چهلگفتار در مردمشناسی میبد، دفتر4، تهران: سبحاننور. 8. جعفری لنگرودی، محمدجعفر (1367)، ترمینولوژی حقوق، تهران: کتابخانه گنج دانش. 9. حسنزاده، اسماعیل (1398)، «نقد روششناسی سند در پژوهشهای تاریخی؛ مورد اسناد ساواک»، مجموعه مقالات نقد روششناسی تاریخنگاری انقلاب اسلامی، به کوشش حسن حضرتی، تهران: نشر پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی. 10. خانمحمدی، علیاکبر (1373)، «روش کار با اسناد خطی»، گنجینـه اسـناد، س3، دفتـر اول، بهـار، ص86−97. 11. خلیلی، محسن (1390)، «بازخوانی نیتمند اسناد در پژوهشهای تاریخی»، مطالعات تاریخ فرهنگی، س2، ش7، ص59−92. 12. رضوی، ابوالفضل (1391)، فلسفه انتقادی تاریخ، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی. 13. روستایی، محسن (1389)، «تعابیری از سندشناسی و سندپژوهی و نقش آن در پژوهش و توصیف اسناد تاریخی»، کتاب ماه تاریخ و جغرافیا، ش16، ص42−49. 14. زندیه، حسن و مریم بلندی (1394). «راهکارهای شناخت استشهادنامه»، مطالعات تاریخی جهان اسلام، دوره 3، ش6، ص7−28. 15. سازمان اسناد و کتابخانه جمهوری اسلامی ایران (ساکما)، شماره بازیابی 28376/999. 16. سازمان اسناد و کتابخانه جمهوری اسلامی ایران (ساکما)، شماره بازیابی 38602/999. 17. سازمان اسناد و کتابخانه جمهوری اسلامی ایران (ساکما)، شماره بازیابی 39755/999. 18. سازمان اسناد و کتابخانه جمهوری اسلامی ایران (ساکما)، شماره بازیابی 40207/999. 19. سازمان اسناد و کتابخانه جمهوری اسلامی ایران (ساکما)، شماره بازیابی 39457/999. 20. سازمان اسناد و کتابخانه جمهوری اسلامی ایران (ساکما)، شماره بازیابی 38754/999. 21. سازمان اسناد و کتابخانه جمهوری اسلامی ایران (ساکما)، شماره بازیابی 39462/999. 22. سازمان اسناد و کتابخانه جمهوری اسلامی ایران (ساکما)، شماره بازیابی 39369/999. 23. سازمان اسناد و کتابخانه جمهوری اسلامی ایران (ساکما)، شماره بازیابی 42806/293/96. 24. سازمان اسناد و کتابخانه جمهوری اسلامی ایران (ساکما)، شماره بازیابی 17795/293. 25. سازمان اسناد و کتابخانه جمهوری اسلامی ایران (ساکما)، شماره بازیابی 30559/293. 26. سازمان اسناد و کتابخانه جمهوری اسلامی ایران (ساکما)، شماره بازیابی 35393/293. 27. سازمان اسناد و کتابخانه جمهوری اسلامی ایران (ساکما)، شماره بازیابی 121934/293. 28. سازمان اسناد و کتابخانه جمهوری اسلامی ایران (ساکما)، شماره بازیابی 124809/293. 29. سازمان اسناد و کتابخانه جمهوری اسلامی ایران (ساکما)، شماره بازیابی 74436/293. 30. سازمان اسناد و کتابخانه جمهوری اسلامی ایران (ساکما)، شماره بازیابی 1245/232. 31. سازمان اسناد و کتابخانه جمهوری اسلامی ایران (ساکما)، شماره بازیابی 121934/293. 32. سازمان اسناد و کتابخانه جمهوری اسلامی ایران (ساکما)، شماره بازیابی 25382/296. 33. سازمان اسناد و کتابخانه جمهوری اسلامی ایران (ساکما)، شماره بازیابی 20619/296. 34. سازمان اسناد و کتابخانه جمهوری اسلامی ایران (ساکما)، شماره بازیابی 20398/296. 35. سازمان اسناد و کتابخانه جمهوری اسلامی ایران (ساکما)، شماره بازیابی 6405/998. 36. سازمان اسناد و کتابخانه جمهوری اسلامی ایران (ساکما)، شماره بازیابی 6573/998. 37. سازمان اسناد و کتابخانه جمهوری اسلامی ایران (ساکما)، شماره بازیابی 11205/310. 38. ساروخانی، باقر (1383)، روشهای تحقیق در علوم اجتماعی، ج1، چ9، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. 39. ساسانی، فرهاد (1389)، «تأثیر بافت متنی بر معنای متن»، زبانپژوهی، س2، ش3، ص109−124. 40. ساماران، شارل (1370)، روشهای پژوهش در تاریخ، ترجمه ابوالقاسم بیگناه و مهدی علایی و دیگران، ج1−4، مشهد: آستان قدس. 41. شیخالاسلامی، جواد (1364)، «شیوهی کاربرد اسناد و مدارک در پژوهشهای سیاسی و تـاریخی»، مجله آینده، ش6 و7، س11، ص401−413. 42. شیخالحکمایی، عمادالدین (1380)، «کاتبان و قاضیان اسناد بقعه شیخ صفیالدین اردبیلی»، نامه بهارستان، س2، ش2، ص137−152. 43. شیخالحکمایی، عمادالدین (بیتا)، «بازخوانی یک وقفنامه»، میراث جاویدان، س1، ش1، ص68−72. 44. شیری، طهمورث و ندا عظیمی (1391)، «بررسی مقایسهای تحلیل محتوای کیفی و روش هرمنوتیک»، مطالعات جامعهشناسی، دوره4، ش15، ص79−99. 45. صادقیفسایی، سهیلا و عرفانمنش (1394)، «مبانی روششناختی پژوهش اسنادی در علوم اجتماعی»، راهبرد فرهنگ، ش29، بهار، ص61−91. 46. طالقانی، محمود (1381)، روش تحقیق نظری، ویراستار شهلا کاظمیپور، تهران: نشر دانشگاه پیامنور. 47. فداییعراقی، غلامرضا (1377)، مقدمهای بر شناخت اسناد آرشیوی، تهران: سازمان سمت. 48. فرانکفورد، چاوا و دیوید نچمیاس (1390)، روشهای پژوهش در علوم اجتماعی، ترجمه فاضل لارجانی و رضا فاضلی، تهران: نشر سروش. 49. گرونکه، مونیکا (بیتا)، «نگارش اسناد خصوصی در جهان اسلام»، ترجمه محسن ایمانی، میراث جاویدان، س16، ش62، ص74−85. 50. معین، محمد (1386)، فرهنگ معین، چ3، تهران: زرین. 51. مورلی، نویل (1398)، کاربست نظریهها، مدلها و مفاهیم در تاریخ باستان، ترجمه فرهاد نامبرادرشاد، تهران: مورخان. 52. وبر، ماکس (1390)، روششناسی علوم اجتماعی، حسن چاوشیان، تهران: نشر مرکز.
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 925 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 480 |