تعداد نشریات | 8 |
تعداد شمارهها | 289 |
تعداد مقالات | 2,163 |
تعداد مشاهده مقاله | 4,576,747 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,202,956 |
نقش داستان حضرت موسی (ع) و حضرت خضر (ع) از منظر قرآن در آموزش تفکر مراقبتی مبتنی بر آموزه های فلسفه برای کودکان | ||
فصلنامه علمی تربیت اسلامی | ||
مقاله 4، دوره 17، شماره 39، فروردین 1401، صفحه 73-91 اصل مقاله (473.27 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.30471/edu.2021.7802.2456 | ||
نویسندگان | ||
محبوبه توکلی1؛ محمدجواد صافیان* 2؛ یحیی قائدی3؛ حسین اردلانی4 | ||
1دانشجوی دکتری فلسفه هنر، واحد همدان، دانشگاه آزاد اسلامی، همدان، ایران | ||
2دانشیار گروه فلسفه، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران | ||
3دانشیار گروه فلسفه تعلیم و تربیت، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران | ||
4استادیارگروه فلسفه هنر، واحد همدان، دانشگاه آزاد اسلامی، همدان، ایران | ||
چکیده | ||
هدف پژوهش حاضر، بررسی داستان موسیg و خضرg مبتنی بر آموزش تفکر مراقبتی براساس آموزههای فلسفه برای کودکان است تا بتواند کاربرد داستانهای قرآنی را به منظور چگونگی آموزشِ تفکر از جنس مراقبتی بازگو نماید.روش پژوهش از نوع توصـیفی-تحلیلی است. نمونه موردی شامل آیات 60 تا 82 سوره کهف و تفاسیر مربوطه میباشد که فاکتورهای تفکر مراقبتی از جمله تفکر ارزشگذاری، عاطفی، فعال، هنجاری و همدلانه را در خود دارد. یافتههای تحقیق، داستان فوق که خود حاوی سه داستان پندآموز و تفکر برانگیز از نوع استاد-شاگردیست را در زمره داستانهایی با قابلیت حضور فاکتورهای تفکر مراقبتی و آموزش از طریق آن برشمرده است. همچنین دارا بودن ویژگیهای پرسش و پاسخ در متن داستان و چالشهای موجود در مسیر تجربه اندوزی، یادگیری و رشدِ تکاملیِ شخصیتِ حضرت موسیg در پایان داستان را برای آموزش کودکان مناسب میداند. به نظر میرسد بررسی چنین داستانهایی از جنس دیالوگهای احساسی و عقلانی که ارکان تشکیلدهنده تفکر مراقبتی از منظر فلسفه برای کودکان را در خود دارد، برای رشد و تکاملِ پرورش این جنس از تفکر در کودکان سودمند باشد. در نتیجهگیری حاصله از یافتهها، به دو معنا از تفکر مراقبتی میرسیم، نخست اینکه متوجه آنچه میاندیشیم باشیم و دیگر آنکه متوجه نحوه اندیشیدنمان باشیم. | ||
کلیدواژهها | ||
داستان؛ موسی؛ خضر؛ تفکر مراقبتی؛ فلسفه برای کودکان | ||
مراجع | ||
قرآن کریم، ترجمه فولادوند، کهف، 60−82. 1. خادمی، ملوک و فاطمه مهرولی (1394)، «بررسی قصهگویی قرآن بهعنوان روشی فعال در آموزش اخلاق»، تربیت اسلامی، 20(10)، ص51−71. 2. رحیمزاده، صمدی و انصاریان (1399)، «تبیین مفهومی تفکر مراقبتی در حوزه فلسفه برای کودکان به منظور طراحی چارچوب مفهومی و ارائه چالشهای فراروی آن»، مطالعات آموزشی و آموزشگاهی، دوره 9، ش23، ص91-116. 3. رشتچی، مژگان (1398)، «ادبیات داستانی کودکان و نقش آن در رشد تفکر»، تفکر و کودک، سال اوّل، ش2، ص23-37. 4. رشیدی، شیرین؛ سوسن کشاورز، سعید بهشتی و اکبر صالحی (1396)، «ارائه الگوی نظری تربیت عقلانی جهت نظام آموزش و پرورش رسمی و عمومی براساس مبانی معرفتشناختی قرآن کریم»، مسائل کاربردی تعلیم و تربیت اسلامی، 2 (2)، ص7−36. 5. ساعی، علی (1398)، روش تحقیق در علوم اجتماعی (با رهیافت عقلانیت انتقادی)، چ7، تهران: سمت. 6. شاهرودی و نورانینگار (1394)، «آداب شاگردی و استادی در بازخوانی آیات مرتبط با موسیg و خضرg»، پژوهشهای قرآن و حدیث، سال 48، ش1، ص65-87. 7. فیشر، رابرت (1392)، داستانهایی برای فکر کردن، سید جلیل شاهری لنگرودی، چ4، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. 8. قائدی، یحیی (1395)، مبانی نظری فلسفه برای کودکان، چ1، تهران: مرآت. 9. کشانی، مهدیه؛ عباسغلی رستمینسب و مسعود اخلاقی (1397)، «مؤلفهها و شاخصههای «تذکار تفکر به کودکان» بر مبنای آیات قرآن؛ کوششی برای بومیسازی فلسفه برای کودکان»، تربیت اسلامی، 26(13)، ص155−181. 10. کم، فیلیپ (1397)، با هم فکر کردن، مژگان رشتچی و فرزانه شهرتاش، چ2، تهران: نشرشهرتاش. 11. کندی، دیوید؛ جوانا هینز و وایت ویوید (1399)، فیلسوفان کوچک، کودکان بهعنوان فیلسوف، یحیی قائدی، چ2، تهران: آییژ. 12. کوهیاصفهانی، هاجر و سوسن کشاورز (1398)، «تفکر مراقبتی از منظر قرآن»، علوم تربیتی از دیدگاه اسلام، 12 (7)، ص169−192. 13. کیانی، باقری، ابوالمعالی الحسینی (1399)، «ساختار وجودی انسان در قرآن و کاربرد آن در ساحات تربیتی مبتنی بر سند تحول بنیادین آموزش و پرورش»، پوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی، سال 29، ش50، ص135-175. 14. مرعشی، سیدمنصور؛ جعفر چراغیان، مسعود صفاییمقدم و پروانه ولوی (1397)، «بررسی تطبیقی تفکر اجتماعی در اندیشه علامه طباطبایی و لیپمن و استخراج دلالتهای آن در برنامۀ آموزش فلسفه برای کودکان»، مسائل کاربردی تعلیم و تربیت اسلامی،1 (3)، ص149−186. 15. مهاجری، محمدکاظم؛ محمدرضا یاسینی و مسعود شریعنی (1392)، «تفکر انتقادی و نقش داستان در پرورش آن (با رویکرد تربیت دینی کودکان(»، بصیرت و تربیت اسلامی، 10، 26، ص31−53. 16. نیکومنش، اصغر؛ مهشید ایزدی، حجتالله رفیعی شمسآبادی و نجمه وکیلی (1400)، «تبیین روش تربیت اخلاقی کودک در هفت سال دوم براساس تعالیم اسلامی»، پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی، 50 (29)، ص279−299. 17. Juujarvi, S. Myyry, L. & Pesso, K. (2012), Empathy and values as predictors of care development. Scandinavian Journal of Psychology. 53(4): 413−420. 18. Lipman, Mathew. (2003), Thinking in Education. New Jersey: Cambridge University Press, First Edition. 19. Rosnani, Hashim. (2017), P4C in the context of Muslim education. History, theory and practice of philosophy for children: International Perspective. London: Routledge.11(3): 170−179. 20. Sharp, Ann Margaret. (2014), The other dimension of caring thinking. Journal of Philosophy in Schools. 1(1): 16−21. 21. Uluçınar, Ufuk. Arı, Asım. (2019), the Development of Caring Thinking Skills Inventory Based on Problem Scenarios: A Study of Validation and Reliability. Turkey. Universal Journal of Educational Research. 7(6): 1414−1429. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,314 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 882 |