تعداد نشریات | 8 |
تعداد شمارهها | 291 |
تعداد مقالات | 2,186 |
تعداد مشاهده مقاله | 4,687,942 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,294,348 |
بررسی تأثیر داستانهای فکری برگرفته از سیرۀ حضرت فاطمه (س) بر رشد اخلاقی دانشآموزان دختر پایۀ ششم دبستان در شهرستان شهربابک | ||
فصلنامه علمی تربیت اسلامی | ||
مقاله 6، دوره 16، شماره 36، تیر 1400، صفحه 137-162 اصل مقاله (1.52 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.30471/edu.2021.6897.2332 | ||
نویسندگان | ||
فریبا حسین محمدی* 1؛ علی ستاری2؛ هدی السادات محسنی2 | ||
1دانش آموخته تاریخ و فلسفه آموزش و پرورش، گروه مدیریت و برنامه ریزی آموزشی، دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران (نویسنده مسئول) | ||
2استادیار گروه مدیریت و برنامه ریزی آموزشی ، دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران | ||
چکیده | ||
هدف از انجام این پژوهش، بررسی میزان تأثیر داستانهای فکری برگرفته از سیرۀ حضرت فاطمه (س) بر رشد اخلاقی دانشآموزان بوده است. پژوهش از نظر هدف کاربردی و از لحاظ روش شبه آزمایشی بوده و در انجام آن از طرح پیشآزمون−پسآزمون با دو گروه گواه و آزمایش استفاده شد. جامعه آماریشامل تمامی دانشآموزان دختر پایه ششم دبستان شهرستان شهربابکبوده کهبا استفاده از نمونهگیری در دسترس در دو گروه آزمایش و گواه قرار گرفتند. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامۀ محققساخته با طیف پنج درجهای لیکرت بود. روایی پرسشنامه با استفاده از روش دلفی به دست آمد. پایایی پرسشنامه با استفاده از آزمون آلفای کرونباخ حاصل شد که بیانگر پایایی قابل قبول (بیش از ۸/۰) بود. مؤلفههای رشد اخلاقی عبارت بودند از: حقمداری، پذیرش مسئولیت، کمک به دیگران، راستگویی، وفای به عهد و بخشش اشتباهات دیگران. دادههای حاصل با استفاده از شاخصهای آمار توصیفی و استنباطی در محیط نرمافزار spss تحلیل شدند. در تجزیه و تحلیل اطلاعات، در سطح آمار توصیفی از فراوانی درصدی تراکمی، شاخص مرکزی و پراکندگی و در سطح آمار استنباطی از آزمون t مستقل و آزمون مقایسۀ میانگین t مستقل و t تک متغیره استفاده شد. با استفاده از این آزمونها رتبهبندی میانگینها به تفکیک گویههای هر یک از مؤلفههای اخلاقی صورت گرفت. نتایج نشان داد که استفاده از داستانهای برگرفته از سیره حضرت فاطمه (س) در برنامه فلسفه برای کودکان و با بهرهگیری از حلقه موسوم به اجتماع پژوهشی بر رشد اخلاقی دانشآموزان تأثیر مثبت داشته است. پیشنهاد پژوهشگر استفاده از داستانهای بومی و برگرفته از فرهنگ اسلامی همراه با شخصیتهای الگو برای تربیت اخلاقی کودکان است. | ||
کلیدواژهها | ||
سیره حضرت فاطمه (س)؛ داستان فکری؛ رشد اخلاقی؛ فلسفه برای کودکان؛ اجتماع پژوهشی | ||
مراجع | ||
1. باقری، خسرو و مراد یاریدهنوی (1388)، «تبیین و بررسی جایگاه تاریخ فلسفه در برنامۀ آموزش فلسفه به کودکان با تأکید بر دیدگاه هگل»، فصلنامه فرهنگ، ش69، ص11−38. 2. بدری گرگری، رحیم و زهرا واحی (۱۳۹۴، «تأثیر اجرای برنامۀ فلسفه برای کودکان بر رشد هوش اخلاقی دانشآموزان دختر»، کودک و تفکر، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، سال اول، ش6، ص۱−۱۷. 3. جلیلیان، سهیلا؛ فریبا جلیلیان و احسان عظیمپور (۱۳۹۵)، «اثربخشی برنامۀ آموزش فلسفه به کودکان بر پرورش توانایی حل مسئله و قضاوت»، پژوهشهاییتربیتی، ش۳۲ 101-80 4. زندیپور، طیبه و معصومه ژیانباقری (1385)، «نقش داستان درمانی به روش مشاوره گروهی بر رشد استدلال اخلاقی دختران نوجوان بزهکار کانون اصلاح و تربیت تهران»، دانش و پژوهش در روانشناسی، (30)، ص78−104. 5. ستاری، علی. (1393). نقد مبانی فلسفی فلسفه برای کودکان، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه. 6. ستاری، علی (1395)، «رویکردهاى مواجهه با برنامۀ درسى فلسفه برای کودکان و معرفى راهکار مناسب برای گاربست آن در ایران»، نوآوریهای آموزشی، 15 (58)، ص50−70. 7. ستاری، علی (۱۳۹۱)، «نقد و بررسی برنامه آموزش فلسفه برای کودکان از منظر حکمت متعالیه»، تفکر و کودک، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، ۶ (۳)، ص۸۳−۱۰۶. 8. شعاعکاظمی، مهرانگیز؛ آتنا میرمحمدحسین اوشانی و فرزانه نقیب (1394)؛ «رابطه آموزههای دین والدین و رشد اخلاقی کودکان دبستانی»، پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی، (29)، ص107−119. 9. شهیدی، جعفر (1394)، زندگانی حضرت فاطمهB، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی. 10. شورای عالی انقلاب فرهنگی، وزارت آموزش و پرورش، دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی (1390)، مبانی نظری تحول بنیادین در نظام تعلیم و تربیت رسمی و عمومی جمهوری اسلامی ایران، تهران: شورای عالی انقلاب فرهنگی. 11. صفآرا، مریم؛ زهره طریقیاحسن و اصغر اخوی (1397)، «نهادینهسازی ارزشهای اخلاقی در کودکان»، مشکوه، (129)، ص92−112. 12. صیامیان گرجی، زهیر و زهرا سمیعی (1395)، «جایگاه فاطمهB در فرهنگ شیعیان، با تکیه بر سنخشناسی احادیث و روایات متون شیعی قرن چهارم تا ششم، 2 (33)، ص7−34. 13. عبداللهپور، رویا؛ ذبیح پیرانی، محمدرضا سرمدی و محمد سیفی (1389)، «تأثیر برنامه فلسفه برای کودکان (قبک) بر نگرش اخلاقی دانشآموزان و تبیین مؤلفههای آن از منظر قرآن»، پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی، 27 (43)، ص113−143. 14. کارنوی، مارتین (1385)، مبانی برنامهریزی آموزشی، جهانی شدن و اصلاحات آموزشی، آنچه که برنامهریزان آموزشی باید بدانند، ترجمه علی ستاری، تهران: مدرسه. 15. کربن، هانری (۱۳۹۵)، ارض ملکوت، ترجمه انشاءالله رحمتی، تهران: سوفیا. 16. مجلسی، محمدباقر (1386)، بحارالانوار، ج2، تهران: دارالکتب الاسلامیه. 17. ماهروزاده، طیبه، علی ستاری، زهرا ملکی. (1398). تأثیر داستانهای کلیله و دمنه بر مهارتهای تفکر انتقادی، استدلال و پرسشگری با استفاده از برنامه فلسفه برای کودکان (p4c)، 14(28)، 95-114. 18. نظام اسلامی، فهیمه (۱۳۹۳)، تحلیل محتوای کیفی داستانهای گلستان سعدی بهمنظور استفاده در برنامههای فلسفه برای کودکان، کرج: پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشگاه خوارزمی. 19. نویدیان، انور؛ شهرام واحدی، اسکندر فتحیآذر و رحیم بدری گرگری (1398)، «تأثیر آموزش فلسفه برای کودکان با استفاده از داستانهای بومی در رشد اخلاقی دانشآموزان ابتدایی»، تدریسپژوهی، 7 (3)، ص54−69. 20. هاینز، فلیسیتی (1370)، «به سوی یک باستانشناسی در تفکر نقاد»، در دیدگاههای جدید در فلسفه تعلیم و تربیت، باقری، خسرو (ص241−280) تهران: انتشارات نقش هستی. 21. Amir–Moezzi, M. A,. (1999), “Fāṭema i. In History and Shiʿite Hagiography”. Encyclopædia Iranica.
22. Cagla, G., (2011), “Philosophy in the Early Years”, International Conference on Education & Educational Psychology (ICEEPSY 2010), Procedia Social and Behavioral Sciences, 12, 501–511.
23. Daniel, M. F., (2000), “Learning to think and to speak: An Account of an Experiment Involving Children Aged 3 to 5 in France and Quebec”, Thinking, 15(3), 17-25.
24. Gregory, M., (2009), “Ethics Education and the Practice of Wisdom”, Teaching Ethics, 9(2), 105–130.
25. Fisher, R., (1998), Teaching Thinking, Philosophical Inquiry in the Classroom, London: Cassle Press.
26. Lipman, M., (1980), Philosophy in the Classroom, U.S.A: Tample University Press.
27. Klemm, V., (2016), “Fāṭima bt. Muḥammad”, Encyclopaedia of Islam (3rd ed.). Leiden: E. J. Brill.
28. Sanjana, M. & Whitebread, D., (2004), “Philosophy for children and Moral Development in the Indian context”, Cambrige University, Retrived in: https://www.researchgate.net/publication/242193978_Philosophy_for_Children_and_moral_development_in_the_Indian_context.
29. Pritchard, M. S., (2000), “Moral Philosophy for Children and Character Education”, Applied Philosophy, 14(1), 13–26.
30. Zulkifli, H. & Hashim, R., (2020), “Philosophy for Children (P4C) in Improving Critical Thinking in a Secondary Moral Education Class”, Learning, Teaching and Educational Research, 19(2), 29-45. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,148 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 803 |