تعداد نشریات | 8 |
تعداد شمارهها | 291 |
تعداد مقالات | 2,192 |
تعداد مشاهده مقاله | 4,709,066 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,313,732 |
علت گرایی ودلیل گرایی درعلوم اجتماعی | ||
روش شناسی علوم انسانی | ||
مقاله 6، دوره 27، شماره 109، دی 1400، صفحه 93-108 اصل مقاله (476.17 K) | ||
نوع مقاله: علمی - پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.30471/mssh.2021.6565.2045 | ||
نویسنده | ||
سید حسین شرف الدین* | ||
عضوهیات علمی موسسه امام خمینی ره | ||
چکیده | ||
انونمداری یا قاعدهمداری[1] جهان اجتماعی و اتخاذ موضع مستدل درباره سهم هریک، یکی از مسائل بنیادین فلسفه علوم اجتماعی است. رویکرد قانونمدار با مرجعیت الگویی علوم طبیعی و تلقی جهان انسانی بهعنوان بخشی از قلمرو جهان طبیعی با ویژگیهایی متمایز، هدف علم اجتماعی را تبیین روابط علّی و معلولی میان کنشها/پدیدههای اجتماعی و کشف قانون به شیوهای قیاسی میداند؛ درحالیکه رویکرد قاعدهمدار، با اعتقاد به نیتمندی، معناداری، هنجارمندی، زمینهمندی و غایتمندی کنشهای انسانی، هدف علم اجتماعی را فهم تفسیری (همدلانه یا هرمنوتیکی) یا تفهم پدیدههای انسانی و شناخت و استنباط دلایل کنشگران میداند. جمعی نیز به صورت تلفیقی، هدف این علوم را توأمان، تفهم وتبیین یا تفهم تبیینی انگاشتهاند؛ عدهای نیز با خوانش علّی از دلایل، و نقش علّی آنها در کنش، موضع علتگرایانه را هرچند با تفسیری متفاوت، تقویت کردهاند. نوشتار حاضر درصدد است تا این منازعه عمیق و تعیینکننده را همراه با مبانی و مفروضات و آثار و نتایج مفهومی و روشی مترتب بر هریک از مواضع مرجح را مورد بحث و بررسی قرار دهد. روش این مطالعه در مقام گردآوری، اسنادی و در مقام تحلیل و ارزیابی، مفهومکاوی و اعتبارسنجی مؤیدات اثباتی و تأییدی هریک از رویکردهای یادشده است. [1]. rule governed/Law governed | ||
کلیدواژهها | ||
علت؛ دلیل؛ قاعده؛ قانون؛ معنا؛ تفهم؛ تبیین | ||
مراجع | ||
1. آرون، ریمون (۱۳۷۰)، مراحل اساسی اندیشه در جامعهشناسی، ترجمه باقر پرهام، چاپ دوم، تهران: انتشارات و آموزش انقلاب اسلامی. 2. برگر، پتر.ل و لوکمان، توماس (۱۳۷۵)، ساخت اجتماعی واقعیت، ترجمه فریبرز مجیدی، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی. 3. بستان (نجفی)، حسین و همکاران (۱۳۹۱)، علمدینی، گامی به سوی ساختار علم تجربی و امکان علم دینی، ج 1، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه. 4. بستان (نجفی)، حسین (۱۳۹۰)، گامی بهسوی علم دینی، ج2، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه. 5. بلیکی، نورمن (۱۳۸۴)، طراحی پژوهشهای اجتماعی، ترجمه: حسن چاوشیان، تهران: نشر نی. 6. بوریل، گیبسون و مورگان گارت (۱۳۸۳)، نظریههای جامعهشناسی کلان، ترجمه: محمدتقی نوروزی، قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینیe. 7. توحیدینسب، زینب و مرضیه فروزنده (۱۳۹۲)، رئالیسم انتقادی، قم: بوستان کتاب. 8. جلاییپور، حمیدرضا و جمال محمدی (۱۳۸۷)، نظریههای جامعهشناسی متأخر، تهران: نشر نی. 9. راین، آلن (۱۳۷۲)، فلسفه علوم اجتماعی، ترجمه: عبدالکریم سروش، چاپ سوم، تهران: صراط. 10. روبینشتاین، دیوید (۱۳۸۶)، مارکس و ویتکنشتاین، ترجمه: شهناز مسمی پرست، تهران: نشر نی. 11. سروش، عبدالکریم (۱۳۷۲)، فربهتر از ایدئولوژی، تهران: مؤسسه فرهنگی صراط. 12. سروش، عبدالکریم (۱۳۷۶)، درسهایی در فلسفه علم الاجتماع، چاپ دوم، تهران: نشر نی. 13. سروش، عبدالکریم (۱۳۸۱)، در مقدمه «تبیین در علوم اجتماعی»، دانیل لیتل، ترجمه عبدالکریم سروش، تهران: مؤسسه فرهنگی صراط، چاپ سوم. 14. شرت، ایون (۱۳۸۷)، فلسفه علوم اجتماعی قارهای، ترجمه هادی جلیلی، تهران: نشر نی. 15. صمدی، هادی (۱۳۸۹)، ساختار نظریههای علمی، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه. 16. فروند، ژولین (۱۳۷۲)، نظریههای مربوط به علوم انسانی، ترجمه: علیمحمد کاردان، تهران: مرکز نشر دانشگاهی. 17. فی، برایان (۱۳۸۱)، فلسفه امروزین علوم اجتماعی، ترجمه: خشایار دیهیمی، تهران: طرح نو. 18. کچویان، حسین و عبدالحسین کلانتری (۱۳۹۰)، «علوم اجتماعی قاعدهمدار است یا قانونمدار؟»، دوفصلنامه علمی پژوهشی نظریههای اجتماعی متفکران مسلمان، ش1، ص1−27. 19. کوزر، لیویس (۱۳۷۰)، زندگی و اندیشه بزرگان جامعهشناسی، ترجمه محسن ثلاثی، تهران: انتشارات علمی. 20. لیتل، دانیل (۱۳۸۱)، تبیین در علوم اجتماعی، ترجمه: عبدالکریم سروش، چاپ سوم، تهران: صراط. 21. مصباح یزدی، محمدتقی (۱۳۸۳)، آموزش فلسفه، چاپ پنجم، تهران: شرکت چاپ و نشر بینالملل وابسته به مؤسسه انتشارات امیر کبیر. 22. طباطبایی، محمدحسین و مطهری، مرتضی (۱۳۸۰)، مجموعه آثار، چاپ هشتم، ج 6 ، تهران: صدرا. 23. واعظی، احمد (۱۳۸۰)، درآمدی بر هرمنوتیک، تهران: مؤسسه فرهنگی دانش و اندیشه معاصر. 24. وبر، ماکس(۱۳۸۲)، روششناسی علوم اجتماعی، ترجمه حسن چاوشیان، تهران: نشر مرکز. 25. Dray, William (1957), Laws and Explanation in History, Oxford.
26. Giddens,A.,(1976),New Rules of Sociological Method; London Hutchinson and New York:Basic Book.
27. دیکشنریهای انگلیسی آنلاین - http://www.thebluediamondgallery.com/handwriting/images.
- Image /reason; Barnhart, Robert. Barnhart Concise Dictionary of Etymology. New York: Harper Collins, 1995.
- PrintSwick, Ed. English Grammar for ESL Learners. New York: McGraw Hill, 2013. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,282 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 800 |