تعداد نشریات | 8 |
تعداد شمارهها | 291 |
تعداد مقالات | 2,192 |
تعداد مشاهده مقاله | 4,709,054 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,313,706 |
امکانیابی کاربست روش اجتهادی در علوم انسانی (مورد مطالعه: رهبری در مدیریت اسلامی) | ||
روش شناسی علوم انسانی | ||
مقاله 3، دوره 27، شماره 109، دی 1400، صفحه 35-51 اصل مقاله (613.82 K) | ||
نوع مقاله: علمی - پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.30471/mssh.2021.5168.1844 | ||
نویسنده | ||
عباس شفیعی* | ||
عضوهیات علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه | ||
چکیده | ||
این نوشتار در مسیر امکانیابی کاربست روش اجتهادی در علوم انسانی به مورد کاوی شیوه رهبری در مدیریت اسلامی، با استفاده از آموزههای اسلامی و براساس تحلیل اجتهادی میپردازد. یافتههای این تحقیق نشان میدهد که روش اجتهادی روشی ترکیبی است که با دانش ترکیبی مدیریت از شاخههای علوم انسانی رابطه دارد و شیوه رهبری اسلامی بهعنوان یکی از موضوعات علوم انسانی در دایره روش اجتهادی قابل تحلیل است. افزونبراین، با عنایت بهروش اجتهادی در آموزههای اسلامی، دو دسته گزاره مشاهده میشود که در هر دو دسته، بخشی از گزارههای قرآنی و بخشی از گزارههای روایی وجود دارد؛ برخی از گزارههای دسته اول مستقیماً رابطه حاکم یا رهبر را با پیروان و نحوۀ تعامل با آنان را به تصویر میکشد. باوجوداین، دستهای از این گزارهها خطابات عامی هستند که میتوان از اطلاقشان، سبک نرمش مطلق را اصطیاد نمود. ازاینرو، میتوان گفت که این دسته از گزارهها بر نرمش و رفق مطلق دلالت دارد و دسته دوم از گزارههای قرآنی و روایی بر اختلاط نرمش با شدت عمل تأکید میکنند؛ با توجه به این دو دسته از گزارهها طبق قواعد اصولی و فقهی در روش اجتهادی میتوان در مقام جمع بین گزارهها هر جا دستهای از گزارهها (ادلهای) بر موضوعی بهطور مطلق دلالت داشته باشند، در عین حال دستهای دیگر از گزارهها بر همان موضوع بهطور مقید دلالت کنند، گزارههای مطلق را بر مقید حمل کرد؛ چه اینکه طبق قاعده «الجمع مهما امکن اولی منالطرح» ادلهای که مطلق است را میتوان حمل بر مقید کرد، در نتیجه میتوان استنباط کرد که در سبک رهبری هم نرمش و هم شدت عمل لازم است؛ ازاینرو، نتیجه تحلیل اجتهادی آن است که رهبری در مدیریت اسلامیآمیزهای از «نرمش حداکثری و شدت حداقلی» است. | ||
کلیدواژهها | ||
روش اجتهادی؛ علوم انسانی؛ رهبری؛ شیوۀ رهبری؛ نرمش؛ شدت عمل | ||
مراجع | ||
قرآن کریم * نهجالبلاغه 1. آمدی، عبدالواحد (1337)، غررالحکم و دررالکلم، تهران: نشر محمدعلی انصاری قمی. 2. ابنفارس ،احمدبنفارس بنذکریا (1410ق)، معجم مقاییساللغه، بیروت: الدارالاسلامیه. 3. اعرافی، علیرضا (1385)، روششناسی علوم انسانی، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه. 4. بلاذری، احمد ابنیحیی (2000)، انسابالاشراف، دمشق: دارالیقظه العربیه. 5. بستان، حسین (1392)، نظریهسازی دینی در علوم اجتماعی با تطبیق بر جامعهشناسی خانواده، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه. 6. پیروز، علیآقا؛ عباس شفیعی، ابوطالب خدمتی و سیدمحمود بهشتینژاد (1398)، مدیریت در اسلام، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه. 7. ثقفی، ابراهیمبنمحمد (بیتا)، الغارات، تهران: انجمن آثار ملی. 8. حسنپور، اکبر، «مدل عملی برای رهبری خدمتگذار»، تدبیر، سال پانزدهم، ص153. 9. جوادی آملی، عبدالله (1377)، شریعت در آینه معرفت، قم: اسراء . 10. حرعاملى، محمدبنالحسن (1403ق)، وسائل الشیعه الى تحصیل مسائل الشریعة، تهران: کتابفروشى اسلامیه. 11. خامنه ای، سید علی (1379)، پایگاه اطلاع رسانی مقام معظم رهبری . 12. خسروپناه، عبدالحسین (1390)، «الگوی حکمی−اجتهادی علوم انسانی»، جاویدان خرد، ش19، ص53. 13. الخویی، سیدابوالقاسم (1409)، مصباحالاصول، تقریر السیدمحمد سرور الواعذالحسینی، قم: مکتب الداوری. 14. خویی، حبیبالله بن محمدهاشم (۱۴۲۹ق، ۲۰۰۸م(، منهاج البراعه شرح نهجالبلاغه، بیروت: چاپ علی عاشور. 15. راغباصفهانی، حسینبنمحمد (بیتا)، المفردات فی غریبالقران، تهران: المکتبه المرتضویه. 16. شفیعی، عباس (1396)، رویکرد اسلامی به مدیریت رفتار سازمانی در سطح سازمان، قم: پژوهشگاه حوزه ودانشگاه. 17. شیخ صدوق، محمد بن علی بن حسین بن بابویه (1404ق)، من لایحضره الفقیه، قم: مؤسسه النشر الاسلامی. 18. صدر، محمدباقر (1411ق)، اقتصادنا، بیروت: دارالتعارف للمطبوعات. 19. طباطبایی، سیدمحمدحسین (1364)، المیزان فی تفسیر القرآن، قم: جامعه مدرسین حوزه علمیه،. 20. طبری، محمدابنجریر (1346)، تاریخ الرسل و الملوک، بیروت: روائع التراث العربی. 21. علیپور،مهدی و سیدحمیدرضا حسنی (1389)، پارادایم اجتهادی دانش دینی، قم: انتشارات پژوهشگاه حوزه و دانشگاه. 22. قرشی، علیاکبر (1375)، قاموس قرآن، تهران: دارالکتب الاسلامیه. 23. کلینی، محمدبنیعقوب، اصول کافی، تهران: اهلالبیت. 24. مجلسی، محمدباقر (1423ق)، بحارالانوارالجامعة لدرر اخبار الائمة الاطهارb، بیروت: دارالاضواء. 25. محقق حلی، شیخ نجمالدین (1403)، معارج الاصول، تحقیق محمدحسین رضوی، قم: مؤسسه آلالبیت. 26. مشکینی، علی (بیتا) )، اصطلاحات الاصول، قم: یاسر. 27. مطهری، مرتضی (1380)، امامت و رهبری در اسلام، تهران: صدرا. 28. مکارم شیرازی، ناصر (1362)، تفسیر نمونه، با همکاری جمعی از نویسندگان، تهران: دارالکتب الاسلامیه. 29. مکارم شیرازی، ناصر (1390)، پیام امام امیرالمؤمنینj شرح تازه و جامعی بر نهجالبلاغه، قم: انتشارات امام علیابنابیطالبj. 30. Fry, L.W.(2005), “Toward a Theory Of Spritual Leadership”, The Leadership Quartery, Vol.14,
32. Koontz, Harold & Others (1990), Essencials of Management, New York, MC: Grow-Hill.
33. L. Price, Terry (2003), “The ethics of authentic transformational leadership”, the leadership Quarterly, Vol 35, No4, pp 22-35.
34. Moorhead Gregory & Ricky w griffin (2001) organizational Behavior Boston .
35. Robbins, P. Stephen, (1993), Orgenizational Behavior, Englewood, prentice-Hall.
36. Robbins p Stephen & Judge .T im (2015) organizational behavior prentice hall in New Jersey.
37. Schermerhorn, J. R, & Others (1997), Organizational Behavior, New York, John willey.
38. Stoner, James & Edward Freeman (1992), Management Englewood Cliffs, Printic-Hall. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,328 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 814 |