تعداد نشریات | 8 |
تعداد شمارهها | 289 |
تعداد مقالات | 2,172 |
تعداد مشاهده مقاله | 4,607,455 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,230,400 |
مدل خودآگاهی هیجانی-معنوی براساس منابع اسلامی | ||
مطالعات اسلام و روانشناسی | ||
مقاله 9، دوره 15، شماره 28، فروردین 1400، صفحه 203-225 اصل مقاله (507.97 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.30471/psy.2021.7285.1786 | ||
نویسندگان | ||
مهدی عباسی1؛ محمد امیدیان* 2 | ||
1دانشیار گروه روانشناسی اسلامی دانشگاه قرآن و حدیث قم | ||
2کارشناس ارشد روانشناسی اسلامی با رویکرد مثبتنگر از دانشگاه قرآن و حدیث قم (نویسنده مسئول) | ||
چکیده | ||
درک و خودآگاهی نسبت به هیجانهای معنوی و همچنین توجه به حضور و نیاز به خداوند به هنگام وقوع یک تجربه معنوی از جمله مباحثی است که در منابع اسلامیمورد تأکید قرار گرفتهاند. این پژوهش با هدف ارائه مدل خودآگاهی هیجانی−معنوی مبتنی بر تعالیم دین اسلام انجام شده است. پژوهش حاضر از نوع کیفی است و جامعه اسنادی در آن آیات قرآن و روایات کتب حدیث شیعه میباشد. نمونه این پژوهش 45 گزاره مرتبط با خودآگاهی هیجانی−معنوی است که با استفاده از روش نمونهگیری قضاوتی (هدفمند) گزینش شدهاند. مواجه شدن با ساحت معنوی، خودارزیابی دروننگرانه و نسبتیابی هیجان معنوی با صفات الهی، سه مؤلفه اصلی هستند که برای مدل خود آگاهی هیجانی−معنوی استخراج شدند. همچنین چهار ساحت اصلینیایش، آفرینش، گرفتاری و سرشت خویشتن بهعنوان ساحتهای معمول وقوع تجربههای معنوی شناسایی شدند. این پژوهش با توجه به خلأ موجود در زمینه رویکرد هیجانی نسبت به معنویت انجام شده، براساس متون اسلامی به تبیین خودآگاهی هیجانی−معنوی میپردازد. | ||
کلیدواژهها | ||
خودآگاهی هیجانی−معنوی؛ تجربه معنوی؛ ساحت معنوی؛ هیجانهای معنوی | ||
مراجع | ||
* قرآن کریم 1. آذربایجانی، مسعود (1387)، روانشناسی دین از دیدگاه ویلیام جیمز، چ1، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه. 2. اژدریفرد، پریسیما؛ قاسم قاضی و رحمت اله نورانیپور (1389)، «بررسی تأثیر آموزش عرفان و معنویت بر سلامت روان دانشآموزان»، فصلنامه اندیشههای تازه در علوم تربیتی، س5، ش2، ص105−127. 3. اصغری، محمدجواد (1393)، برهان تجربه دینی از دیدگاه ریچارد سویین برن، چاپ اول، قم: انتشارات دانشگاه ادیان و مذاهب. 4. امانی، امید؛ سحر قربانی، الهه رفعتی، مهسا دهقانی و شعبان ناهید (1399) «تأثیر شناخت درمانی مبتنی بر ذهنآگاهی بر خودآگاهی هیجانی و باورهای فراشناختی نوجوانان دارای اختلال اضطراب فراگیر»، نشریه روانپرستاری، دوره 8، ش5، ص55−66. 5. بیرامی، منصور؛ معصومه موحدی، یزدان موحدی و کلثوم کریمینژاد (1395)، «اثربخشی آموزش معنویت بر ارتقای سرسختی و بهزیستی روانشناختی»، فصلنامه روانشناسی و دین، س9، ش3، ص107−120. 6. پارگامنت، کنت (1395)، روان درمانی آمیخته با معنویت (درک و شناسایی امر مقدس)، سیدمحمد کلانتر و سیدمحمد حسینی و سجاد مطهری، چاپ اول، تهران: آوای نور. 7. جانبزرگی، مسعود (1394)، «اصول روان درمانگری چند بعدی معنوی»، پژوهشنامه روانشناسی اسلامی، س1، ش1، ص9−45. 8. حکیمی، محمدرضا (1382)، پیام جاودانه، چ1، قم: انتشارات دلیل ما. 9. شریف الرضی، محمد بن حسین (1414)، نهجالبلاغة (للصبحی صالح)، چ1، قم: نشر هجرت. 10. شریفینیا، محمدحسین (1394)، چهره جان خودشناسی با رویکرد یکپارچهسازی توحیدی، چاپ اول، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه. 11. صدوق، محمد بن علی (1398ق)، التوحید، چ1، قم: انتشارات جامعه مدرسین. 12. فرامرز قراملکی، احد (1377)، «تجربه دینی روانشناسی دین و الهیات (کلام) در گفتگو با دکتر رالف هود»، نشریه قبسات، س3، ش8−9، ص2−21. 13. کلینی، محمد بن یعقوب (1387)، الکافی، چ1، قم: مؤسسه علمیفرهنگی دارالحدیث. 14. لیثى واسطى، على بن محمد (1376)، عیون الحکم و المواعظ، چ1، قم: دارالحدیث. 15. محمدی ریشهری، محمد (1384)، میزان الحکمه، چ1، قم: مؤسسه علمی دارالحدیث. 16. مظاهری سیف، حمیدرضا (1399)، خودکاوی معنوی، در حال چاپ. 17. مظاهری سیف، حمید رضا(1395)، آسیبشناسی شبه جنبشهای معنوی، قم: صهبای یقین. 18. مؤمنیراد، اکبر؛ خدیجه علیآبادی، هاشم فردانش و ناصر مزینی (1392)، «تحلیل محتوای کیفی در آیینه پژوهش: ماهیت، مراحل، اعتبار نتایج»، فصلنامه اندازهگیری تربیتی، س14، ش14، ص187−222. 19. نوری، ربابه (1392)، آموزش مهارتهای معنوی کتاب کار دانشجویان، چاپ اول، تهران: مرکز مشاوره دانشگاه تهران. 20. هفرن، کیت و ایلونا بونیول (1395)، روانشناسی مثبتنگر، ترجمه محمدتقی تبیک و محسن زندی، چ3، قم: دارالحدیث. 21. Argyle, Michael, (2000), Psychology and religion. First published by Routledge, London. 22. Burdzy, Donna Christine., (2014), SACRED EMOTIONS SCALE. A Thesis Submitted to the Graduate College of Bowling Green State University in partial fulfillment of the requirements for the degree of MASTER OF ARTS. 23. Foster, Ian, (2012), "Wilderness, A Spiritual Antidote to the Everyday: A Phenomenology of Spiritual Experiences in the Boundary Waters Canoe Area Wilderness" Graduate Student Theses, Dissertations, & Professional Papers. 24. Poll, J., & Smith, T. B., (2003), The spiritual self: Toward a conceptualization of spiritual identity development, Journal of Psychology and Theology, 129-142.
25. Preston, Jesse and Shin, (2016), Faith. Spiritual experiences evoke awe through the small self in both religious and non-religious individuals, Journal of Experimental Social Psychology. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,773 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,027 |