تعداد نشریات | 8 |
تعداد شمارهها | 289 |
تعداد مقالات | 2,172 |
تعداد مشاهده مقاله | 4,607,713 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,230,812 |
بررسی ارتباط دینداری با فساد اقتصادی | ||
فصلنامه علمی - پژوهشی اسلام و علوم اجتماعی | ||
مقاله 37، دوره 14، شماره 27، فروردین 1401، صفحه 199-218 اصل مقاله (1.78 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.30471/soci.2020.6510.1520 | ||
نویسندگان | ||
روح اله شهنازی* 1؛ گل آیین افضل2 | ||
1دانشگاه شیراز | ||
2بخش اقتصاد / دانشگاه شیراز | ||
چکیده | ||
امروزه فساد اقتصادی به مفهوم سوق دادن منافع اجتماعی به سمت منافع فردی یا گروهی، یکی از مهمترین آسیبهای جدی به جوامع قلمداد میشود. عوامل مؤثر بر فساد میتواند برونزا یا درونزا باشد. دین با توجه به تأکیداتی که بر سجایای اخلاقی دارد، میتواند یک مانع درونزا بر فساد باشد. از اینرو هدف مقاله حاضر بررسی تأثیر دینداری و فساد اقتصادی است. روش مورد استفاده تحلیل میدانی براساس اطلاعات پرسشنامهای است. در پرسشنامه همزمان دینداری و تمایل افراد به فساد با هم سنجیده شده و سپس ارتباط میان این دو گزارش تحلیل میشود. براساس نتایج با افزایش سطح این زیرشاخههای دینداری شامل اعتقادات، عبادیات، اخلاقیات و شرعیات در افراد، آنها پدیده فساد را ناپسندتر میدانند و افراد کمتر به اعمال فسادآلود دست میزنند. در صورت افزایش سطح متغیرهای عبادیات، اخلاقیات، شرعیات و دینداری اجتماعی، افرادی که در پست و مقامی قرار بگیرند در شرایط ناعادلانه از فرصتهای موجود به نفع خود بهره نمیبرند. با افزایش سطح متغیرهای یاد شده بهعنوان عوامل تشکیلدهنده شاخص دینداری، افراد کمتر از راههای غیر مجاز برای حل مشکلات خود استفاده میکنند، میزان پارتیبازی و تقلب کاهش مییابد، کمتر دست سوءاستفاده از فرصتهای موجود به نفع خود میزنند همچنین افراد در راستای حل مشکلات، کاهش فاصله طبقاتی خود و بهبود شرایط خود کمتر به اعمال فسادآلود دست میزنند. | ||
کلیدواژهها | ||
فساد اقتصادی؛ اقتصاد اسلامی؛ دینداری | ||
مراجع | ||
1. آربلاستر، الف (1377)، ظهور و سقوط لیبرالیسم غرب، ترجمه عباس مخبر، چ3، تهران: نشر مرکز. 2. اکبرنژاد، م؛ یعقوبی، م و غلامی، ف (1393)، «بررسی فساد اداری از دیدگاه قرآن و احادیث»، مدیریت اسلامی، شماره 1، ص167-195. 3. جوادی آملی (1385)، دینشناسی، چ4، قم: نشر اسراء. 4. جوادی آملی، عبدالله (1377)، شریعت در آیینه معرفت، قم: مرکز نشر اسراء. 5. چپرا، م (1384)، آینده علم اقتصاد (چشمانداز اسلامی)، ترجمه احمد شعبانی، تهران: دانشگاه امام صادقj. 6. حسینیدشتی، م (1376)، معارف و معاریف، ج7، قم: انتشارات دانش. 7. خدایاریفرد، م (1391)، مقیاسهای دینداری مبانی نظری و روششناسی به انضمام پرسشنامه دینداری، چ2، انتشارات آوای نور. 8. خضری، م؛ تربتی مقدم، ف و نظری، م (1396)، «شناسایی زمینههای فساد اقتصادی در مناقصههای دولتی»، اقتصاد تطبیقی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، شماره 2، ص1-24. 9. دادگر، ح و معصومینیا، غ (1383)، فساد مالی، تهران: کانون اندیشه جوان. 10. دادگر، ح و نظری، ر (1388)، «بررسی شاخص فساد مالی در کشور منتخب»، اطلاعات سیاسی اقتصادی، شماره 264، ص120-135. 11. رحیمیان، ن (1393)، «بررسی فساد اقتصادی و راه های مبارزه با آن»، مجله اقتصادی، شماره 9 و 10، ص103-116. 12. سراجزاده، ح و پوریافر، م (1386)، «مقایسه تجربی سنجههای دینداری»، مجله جامعهشناسی ایران، دوره هشتم، 4، ص37−71. 13. سهرابی، ن و س. سامانی (1380)، بررسی میزان تأثیر نگرش مذهبی بر بهداشت روانی نوجوانان؛ نقش دین و بهداشت روانی، دانشگاه علوم پزشکی تهران. 14. شجاعیزند، ع (1384)، «مدلی برای سنجش دینداری در ایران»، مجله جامعهشناسی ایران، 6 (1)، ص34−66. 15. شلالوند، ع (1377)، «اختلاس و فساد، آفت توسعه»، مجلس و پژوهش، شماره 5، ص 25. 16. طاهرپور، حبیب الله؛ حسن عابدیجعفری و سعید زرندی و فتاح آقازاده (1398)، «شناسایی عوامل فردی مؤثر بر تمایل به فساد اداری در شهرداری تهران»، فصلنامه مطالعات رفتار سازمانی، سال هشتم، شماره (1)، شماره پیاپی 29. 17. طباطبایی (علامه)، سیدمحمدحسین (1363)، المیزان فی تفسیر القرآن، قم: بنیاد علمی و فکری علامه طباطبایی. 18. طریحی، ف.(1375)، مجمع البحرین، ترجمه سید احمد خمینی، ج ا، تهران: کتابفروشی مرتضوی. 19. فرمان هشت مادهای به سران قوا درباره مبارزه با مفاسد اقتصادی. 20. کرمی، محمدحسین و عسکر دیرباز (1384)، مباحثی در فلسفة اقتصاد (علم اقتصاد و ارزشها، انسان اقتصادی)، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه. 21. مجلسی، م (1404)، بحارالانوار، لبنان: مؤسسه الوفا بیروت. 22. محقق، م (1389)، بررسی مفاسد اقتصادی از دیدگاه اسلام؛ مجموعه مقالات همایش ارتقای سلامت اداری، شورای هماهنگی دستگاههای نظارتی، انتشارات زمان نو. 23. معینیکیا، مهدی؛ رامین غریبزاده و سلیم کاظمی و شیما غریبزاده (1398)، «تحلیل رابطه بین معنویت در محیط کار و فساد اداری: نقش میانجی اخلاق حرفهای»، فصلنامه اخلاق در علوم و فناوری، 14(2)، ص92−98. 24. میرمعزی، ح (1378)، نظام اقتصادی اسلام (انگیزه و اهداف)، تهران: کانون اندیشه جوان، ص1. 25. هادوینیا، ع (1382)، انسان اقتصادی از دیدگاه اسلام، سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی. 26. هادوینیا، ع (1386)، فلسفه اقتصاد (در پرتو جهانبینی قرآن)، سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی. 27. هادوینیا، ع (1390)، «مفاهیم لذت و سعادت در اقتصاد اسلامی»، فصلنامه علمی و پژوهشی اقتصاد اسلامی، 11، ص44. 28. هادوینیا، ع و خدیویرفوگر، س (1395)، «مفهومسازی و سنجش فساد اقتصادی از دیدگاه اسلام با رویکرد نهادگرایی»، فصلنامه علمی پژوهشی اقتصاد اسلامی، سال 7، ش66. 29. همدمیخطبهسرا، الف (1387)، فساد مالی، علل، زمینهها و راهبردهای مبارزه با آن، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی. 30. یزدان پناه، ل. حسن دوست فرخانی، ه. بوستانی، د و رضایی، ا (1392)، بررسی رابطه نگرش به فساد اداری و دینداری (مطالعه موردی دانشجویان دانشگاه شهید باهنر کرمان)، فصلنامه مطالعات جامعه شناختی جوانان. سال 4، شماره 10، صص 137−160. 31. Annis, L. V. (1976), Emergency helping and religious behavior. Psychological reports, 39(1), 151−158.
32. Brown, L.B. (1987), The psychology of religious belief, London: Academic Press Inc.
33. E. Warren, M. (2004), What does corruption mean in a democracy?. American journal of political science, 48(2), 328−343.
34. Gámez Gutiérrez, J., Saiz−Álvarez, J. M., & Gil Ángel, G. (2017), A cognitive, Emotional and Behavioral Assessment of Colombian Entrepreneurs Attitudes Toward Corruption. Revista Universidad y Empresa, 19(33), 9−51.
35. Gokcekus, O., & Ekici, T. (2020), Religion, Religiosity, and Corruption. Review of Religious Research, 1−19.
36. Iwasaki, I., & Suzuki, T. (2012), The determinants of corruption in transition economies. Economics Letters, 114(1), 54−60.
37. Kaufmann, D. (1997), Corruption: the facts. Foreign policy, 114−131.
38. Ko, K., & Moon, S. G. (2014), The relationship between religion and corruption: are the proposed causal links empirically valid?. International Review of Public Administration, 19(1), 44−62.
39. Kotera, G., K. Okada and S. Samreth (2012),"Government size, Democracy, and Corruption: An empirical investigation", Economic Modelling, 29.
40. Nye, J. S. (1967), Corruption and political development: A cost−benefit analysis. American political science review, 61(2), 417−427.
41. Rabl, T., & Kühlmann, T. M. (2008), Understanding corruption in organizations−development and empirical assessment of an action model. Journal of business ethics, 82(2), 477.
42. Serra, D. (2008), Empirical determinants of corruption: A sensitivity analysis. Public Choice, 126(1−2), 225−256.
43. Shadabi, L. (2013), The impact of religion on corruption. The Journal of Business Inquiry, 12(1), 102−117.
44. Smith−Crowe, K., & Warren, D. E. (2014), The emotion−evoked collective corruption model: The role of emotion in the spread of corruption within organizations. Organization Science, 25(4), 1154−1171.
45. World Bank. (1999), Helping countries combat corruption: The role of the World Bank. Monograph.
Xu, X., Li, Y., Liu, X., & Gan, W. (2017), Does religion matter to corruption? Evidence from China. China Economic Review, 42, 34−49. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,266 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 683 |