تعداد نشریات | 8 |
تعداد شمارهها | 291 |
تعداد مقالات | 2,186 |
تعداد مشاهده مقاله | 4,687,933 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,294,344 |
تبیین دلالتهای تربیتی فرایند نَسخ در قرآن | ||
فصلنامه علمی تربیت اسلامی | ||
مقاله 2، دوره 16، شماره 36، تیر 1400، صفحه 39-59 اصل مقاله (348.46 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.30471/edu.2019.5570.2080 | ||
نویسندگان | ||
طاهره عبداللهی* 1؛ حسین علوی مهر2؛ محمد داودی3 | ||
1دانشپژوه دکتری جامعه المصطفی، مجتمع آموزش عالی بنت الهدی (نویسنده مسئول) | ||
2دانشیار جامعه المصطفی العالمیه. | ||
3دانشیار پژوهشگاه حوزه و دانشگاه | ||
چکیده | ||
هدایتگری و تربیت انسان بهعنوان کارکرد اصلی قرآن در تمامی آیات نمود دارد. در این میان فرایند نسخ و مجموعۀ آیات ناسخ و منسوخ بهعنوان بخشی از آیات قرآن، دربردارندۀ دلالتهای تربیتی قابل توجهی است که غفلت از این نقش، سبب تصور بیهودگی، لغویت و عدم کارایی این دسته از آیات و به دنبال آن منشأ نظریۀ انکار آیات منسوخ از جانب برخی قرآنپژوهان گردیده است؛ این نوشتار با روش اکتشافی به استخراج دلالتهای تربیتی فرایند نسخ پرداخته است. مبنایِ ضعف نفس و تطور وسع انسان، اهدافِ تثبیت ایمان، رسیدن به خودآگاهی و پرورش روحیه التزام به اوامر الهی، اصلِ مدارا، فضل، تکلیف به قدر وسع، ایجاد انگیزه و روش تربیتی ترغیب و ابتلاء از مهمترین دلالتهای تربیتی فرایند نسخ میباشد. | ||
کلیدواژهها | ||
دلالتهای تربیتی؛ فرایند نسخ؛ نسخ در قرآن؛ آیات ناسخ و منسوخ | ||
مراجع | ||
* قرآن کریم. *نهج البلاغه، ترجمه محمد دشتی. 1. ابنبابویه، محمدبن علی (1362)، الخصال، قم: انتشارات جامعه مدرسین. 2. ابنعاشور، محمد (بیتا)، التحریر و التنویر، بیروت، مؤسسه التاریخ العربی 3. ابنفارس، احمد (۱۴۰۴)، معجم مقاییس اللغه، قم: مکتب الاعلام الاسلامی. 4. ابوالفتوح رازی، حسین بن علی (۱۴۰۸)، روض الجنان و روح الجنان فی تفسیر القرآن، ج19، مشهد: پژوهش های اسلامی آستان رضوی. 5. اعرافی، علیرضا (۱۳۸۷)، اهداف تربیت از دیدگاه اسلام، تهران: سمت. 6. امین، سیده نصرت (۱۳۶۱)، مخزن العرفان فی تفسیر القرآن، تهران: نهضت زنان مسلمان. 7. باقری، خسرو (۱۳۹۵)، نگاهی دوباره به تربیت اسلامی، ج1، تهران: مدرسه. 8. تمیمی آمدی، عبدالواحدبن محمد (۱۴۱۰)، غرر الحکم و درر الکلم، مصحح: سیدمهدی رجایی، قم: دارالکتب الاسلامیه. 9. جرجانی، ابوالفتوح حسینی (۱۴۰۴)، آیات الاحکام، تهران انتشارات نوید. 10. جمعی از نویسندگان (1385)، نظامنامه تربیتی، قم: جامعه المصطفی. 11. حاجی ده آبادی، محمدعلی (۱۳۷۷)، درآمدی بر نظام تربیتی اسلام، قم: دفتر تحقیقات و تدوین متون درسی. 12. داودی، محمد (۱۳۸۹)، تربیت دینی، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه. 13. دهخدا، علیاکبر (1385)، لغت نامه دهخدا، انتشارات دانشگاه تهران. 14. راغب اصفهانی، حسین راغب (۱۴۱۲)، المفردات فی غریب القرآن، بیروت: دارالعلم الدار الشامیه. 15. شاذلی، سید بن قطب (۱42۵)، فی ظلال القرآن، قم: انتشارات فرهنگ اسلامی. 16. صادقی تهرانی، محمدحسینی همدانی، سیدمحمد حسین (1404)، الفرقان فی تفسیر القرآن بالقرآن، تهران: انتشارات لطفی. 17. طباطبایی، سیدمحمد حسین (۱۴۱۷)، المیزان فی تفسیر القرآن، قم: جامعه مدرسین. 18. طبرسی، فضل بن حسن (۱۳۷۲)، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، تهران: ناصرخسرو. 19. طریحی، فخرالدین (۱۳۷۵)، مجمع البحرین، تهران: کتابفروشی مرتضوی. 20. طنطاوی، سیدمحمد (بیتا)، تفسیر الوسیط للقرآن الکریم. 21. طوسی، محمدبن حسن (بیتا)، التبیان فی تفسیر القرآن، بیروت: داراحیاء التراث العربی. 22. فراهیدی، خلیل بن احمد (۱۴۱۰)، کتاب العین، قم: انتشارات هجرت. 23. فیض کاشانی، ملامحسن (۱۴۱۸)، الأصفی فی تفسیر القرآن، قم: دفتر تبلیغات اسلامی. 24. قمی، علی بن ابراهیم (۱۴25) 1363، تفسیر القمی، بیروت: دارالشروق. 25. کاشانی، ملافتح اله (۱۴۲۳)، زبده التفاسیر، قم: بنیاد معارف اسلامی. 26. لیثی واسطی، علی بن محمد (۱۳۷۶)، عیون الحکم و المواعظ (حسین حسنی بیرجندی، مصحح). قم: دارالحدیث. 27. مجلسی، محمدباقر (۱۴۰۳)، بحارالانوارالجامعه لدرر اخبار الائمه الاطهار، بیروت: دار احیاء التراث الاسلامیه. 28. مدرسی، سیدمحمد تقی (۱۴۱۹)، من هدی القرآن، تهران: دار محبی الحسین. 29. مراغی، احمد بن مصطفی (بیتا)، تفسیر المراغی، بیروت: دار احیاء التراث العربی. 30. مصباح، مجتبی، محمود فتحعلی، و حسن یوسفیان (۱۳۹۱)، فلسفه تعلیم و تربیت، قم: مدرسه. 31. معرفت، محمدهادی (۱۳۹۱)، علوم قرآنی، قم: مؤسسه فرهنگی التمهید. 32. مکارم شیرازی، ناصر و دیگران (۱۳۷۴)، تفسیر نمونه، تهران: دارالکتب الاسلامیه. * قرآن کریم. *نهج البلاغه، ترجمه محمد دشتی. 1. ابنبابویه، محمدبن علی (1362)، الخصال، قم: انتشارات جامعه مدرسین. 2. ابنعاشور، محمد (بیتا)، التحریر و التنویر، بیروت، مؤسسه التاریخ العربی 3. ابنفارس، احمد (۱۴۰۴)، معجم مقاییس اللغه، قم: مکتب الاعلام الاسلامی. 4. ابوالفتوح رازی، حسین بن علی (۱۴۰۸)، روض الجنان و روح الجنان فی تفسیر القرآن، ج19، مشهد: پژوهش های اسلامی آستان رضوی. 5. اعرافی، علیرضا (۱۳۸۷)، اهداف تربیت از دیدگاه اسلام، تهران: سمت. 6. امین، سیده نصرت (۱۳۶۱)، مخزن العرفان فی تفسیر القرآن، تهران: نهضت زنان مسلمان. 7. باقری، خسرو (۱۳۹۵)، نگاهی دوباره به تربیت اسلامی، ج1، تهران: مدرسه. 8. تمیمی آمدی، عبدالواحدبن محمد (۱۴۱۰)، غرر الحکم و درر الکلم، مصحح: سیدمهدی رجایی، قم: دارالکتب الاسلامیه. 9. جرجانی، ابوالفتوح حسینی (۱۴۰۴)، آیات الاحکام، تهران انتشارات نوید. 10. جمعی از نویسندگان (1385)، نظامنامه تربیتی، قم: جامعه المصطفی. 11. حاجی ده آبادی، محمدعلی (۱۳۷۷)، درآمدی بر نظام تربیتی اسلام، قم: دفتر تحقیقات و تدوین متون درسی. 12. داودی، محمد (۱۳۸۹)، تربیت دینی، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه. 13. دهخدا، علیاکبر (1385)، لغت نامه دهخدا، انتشارات دانشگاه تهران. 14. راغب اصفهانی، حسین راغب (۱۴۱۲)، المفردات فی غریب القرآن، بیروت: دارالعلم الدار الشامیه. 15. شاذلی، سید بن قطب (۱42۵)، فی ظلال القرآن، قم: انتشارات فرهنگ اسلامی. 16. صادقی تهرانی، محمدحسینی همدانی، سیدمحمد حسین (1404)، الفرقان فی تفسیر القرآن بالقرآن، تهران: انتشارات لطفی. 17. طباطبایی، سیدمحمد حسین (۱۴۱۷)، المیزان فی تفسیر القرآن، قم: جامعه مدرسین. 18. طبرسی، فضل بن حسن (۱۳۷۲)، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، تهران: ناصرخسرو. 19. طریحی، فخرالدین (۱۳۷۵)، مجمع البحرین، تهران: کتابفروشی مرتضوی. 20. طنطاوی، سیدمحمد (بیتا)، تفسیر الوسیط للقرآن الکریم. 21. طوسی، محمدبن حسن (بیتا)، التبیان فی تفسیر القرآن، بیروت: داراحیاء التراث العربی. 22. فراهیدی، خلیل بن احمد (۱۴۱۰)، کتاب العین، قم: انتشارات هجرت. 23. فیض کاشانی، ملامحسن (۱۴۱۸)، الأصفی فی تفسیر القرآن، قم: دفتر تبلیغات اسلامی. 24. قمی، علی بن ابراهیم (۱۴25) 1363، تفسیر القمی، بیروت: دارالشروق. 25. کاشانی، ملافتح اله (۱۴۲۳)، زبده التفاسیر، قم: بنیاد معارف اسلامی. 26. لیثی واسطی، علی بن محمد (۱۳۷۶)، عیون الحکم و المواعظ (حسین حسنی بیرجندی، مصحح). قم: دارالحدیث. 27. مجلسی، محمدباقر (۱۴۰۳)، بحارالانوارالجامعه لدرر اخبار الائمه الاطهار، بیروت: دار احیاء التراث الاسلامیه. 28. مدرسی، سیدمحمد تقی (۱۴۱۹)، من هدی القرآن، تهران: دار محبی الحسین. 29. مراغی، احمد بن مصطفی (بیتا)، تفسیر المراغی، بیروت: دار احیاء التراث العربی. 30. مصباح، مجتبی، محمود فتحعلی، و حسن یوسفیان (۱۳۹۱)، فلسفه تعلیم و تربیت، قم: مدرسه. 31. معرفت، محمدهادی (۱۳۹۱)، علوم قرآنی، قم: مؤسسه فرهنگی التمهید. 32. مکارم شیرازی، ناصر و دیگران (۱۳۷۴)، تفسیر نمونه، تهران: دارالکتب الاسلامیه. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,266 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 685 |