تعداد نشریات | 8 |
تعداد شمارهها | 289 |
تعداد مقالات | 2,172 |
تعداد مشاهده مقاله | 4,607,457 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,230,401 |
بازنمایی فرآیند نمود باور به خدا و روز قیامت در تاب آوری زلزله زدگان: یک مطالعه کیفی | ||
مطالعات اسلام و روانشناسی | ||
مقاله 6، دوره 15، شماره 28، فروردین 1400، صفحه 131-154 اصل مقاله (447.4 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.30471/psy.2020.5834.1622 | ||
نویسندگان | ||
کاوه صیدمرادی* 1؛ نورعلی فرخی2 | ||
1گروه مشاور، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران | ||
2دانشیار گروه سنجش و اندازه گیری، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران | ||
چکیده | ||
به دلیل افزایش بلایای طبیعی و آثار آن بر افراد، تأکید بر نقش عوامل معنوی در مواجهه با آنها افزایش یافته است؛ ولی هنوز پژوهشها به روشنی به تبیین این عوامل نپرداختهاند. پژوهش حاضر با هدف بازنمایی فرآیند نمود باور به خدا و روز قیامت در تابآوری زلزلهزدگان سرپلذهاب انجام شد. رویکرد این پژوهش کیفی و از نوع داده بنیاد بود. بدینمنظور 27 نفر از زلزلهزدگان کرمانشاه به روش نمونهگیری هدفمند و با استفاده از مصاحبه عمیق مورد مطالعه قرار گرفتند. دادهها پس از جمعآوری، ثبت و کدگذاری در قالب مقولههای اصلی دستهبندی و از راه فنون کدگذاری اشتراوس و کوربین، کدگذاری باز، کدگذاری محوری و کدگذاری گزینشی تحلیل شدند. براساس نتایج بهدست آمده، باور به خدا و روز قیامت به عنوان مقوله هستهای انتخاب شد. شرایط علّی عبارت از معرفت و توکل به خدا، اعتقاد به قضا و قدر الهی و اجرای عدالت بود. اتحاد و انسجام به عنوان شرایط زمینهای و انجام فعالیتهای مذهبی به عنوان شرایط واسطهای انتخاب شد. راهبردهای مورد استفاده زلزلهزدگان برای مقابله با زلزله و پیامدهای آن عبارت بود از: نوعدوستی و الگوگیری؛ درنهایت پذیرش و نگاه به زندگی به عنوان وسیله نه هدف به عنوان پیامد این الگو معرفی شد. این مطالعه تصویری روشن از فرایندها، پاسخها و بهبودی پس از بلایا ارائه کرد. یافتههای این پژوهش میتواند به ایجاد پاسخهای مؤثر و سریع در بازماندگان بلایا کمک کند. | ||
کلیدواژهها | ||
باور به خدا؛ تابآوری؛ روز قیامت؛ زلزلهزدگان | ||
مراجع | ||
* قرآن کریم. 1. امینیمنش، سجاد (1394)، مطالعه عوامل فردی، خانوادگی و اجتماعی مؤثر بر اعتیاد به بازیهای آنلاین. پایاننامۀ دکتری مشاورۀ خانواده، دانشگاه خوارزمی. 2. آبروشن، حسن و راضیه شیخالاسلامی (1397)، «پیشبینی تابآوری دانشجویان بر اساس جهتگیریهای مذهبی»، فصلنامه علمی تخصصی رهیافت فرهنگ دینی، س1، ش1، ص279−296. 3. بازرگان، عباس (1395)، مقدمهای بر روشهای تحقیق کیفی و آمیخته: رویکردهای متداول در علوم رفتاری، تهران: دیدار. 4. باغی، وجیهه؛ الناز باغبان کریمی؛ حسین جعفری و رضا قانعی قشلاق (1396)، «پیشبینی کیفیت زندگی بیماران مبتلا به فشار خون بالا براساس تابآوری و حمایت اجتماعی»، نشریه روانپرستاری، س5، ش6، ص24−30. 5. پرزور، پرویز؛ مسلم عباسی و احمد شجاعی (1397)، «اثربخشی مداخله معنوی بر تابآوری فردی و اجتماعی زنان قربانی خشونت»، مجله روانشناسی بالینی، س10، ش2، ص95−104. 6. تقوی، محمدرضا (1380)، «بررسی روایی و اعتبار پرسشنامۀ سلامت عمومی (GHQ-28)»، روانشناسی، س5، ش4، ص381−398. 7. جمشیدی عینی، آزاده و ویدا سادات رضوی (1396)، «اثربخشی آموزش تابآوری بر استرس و بهزیستی روانشناختی پرستاران یک مرکز نظامی در شهر کرمان»، فصلنامه علمی پژوهشی ابنسینا، س19، ش4، ص38−44. 8. جنگیاقدم، خدیجه و باقر سرداری (1398)، «بررسی تأثیر نگرشهای مذهبی بر تابآوری بیماران سرطانی»، نشریه مراقبت سرطان، س1، ش2، ص1−8. 9. حاتمی ورزنه، ابوالفضل (1394)، تدوین الگوی ازدواج پایدار رضایتمند و بررسی اثربخشی برنامۀ مداخلهای مبتنی بر آن، پایاننامۀ دکتری مشاورۀ خانواده، دانشگاه علامه طباطبائی. 10. حسینپور، مهدی (1396)، «نقش سرمایههای روانشناختی در پیشگیری از گرایش افراد به اعتیاد»، فصلنامهسلامتاجتماعیواعتیاد، س4، ش61، ص25−62. 11. حسینی بهشتیان، سیدمحمد (1395)، «اثربخشی آموزش تابآوری بر راهبردهای تنظیم هیجان و رضایت از زندگی زنان سرپرست خانوار»، مجله جامعهپژوهیفرهنگی،پژوهشگاهعلومانسانیومطالعاتفرهنگی، س7، ش3، ص25−50. 12. حسینی، سیدسجاد؛ حسن صفرنیا و محمدمهدی پورسعید (1395)، «رابطه میان مدیریت دانش مرتبط با زلزله و عوامل اجتماعی تابآوری (مطالعه داوطلبان آموزشدیده محله سرآسیاب کرمان)». فصلنامهدانشپیشگیریومدیریتبحران، س6، ش3، ص273−283. 13. رجبیان دهزیره، مریم؛ فریبا درتاج؛ فتانه درتاج و ذبیحالله الهی (1398)، «نقش سلامت معنوی در تابآوری دانشجویان دانشگاه کاشان»، مجله رویش روانشناسی، س8، ش1، ص97−107. 14. رحیمپور، فرزانه؛ ناصر صبحی قراملکی و محمد نریمانی (1396)، «مقایسۀ اثربخشی دو برنامۀ آموزشی تابآوری و مهارتهای ارتباطی بر سازگاری زناشویی دانشجویان»، فرهنگ در دانشگاه آزاد اسلامی، س7، ش1. ص33−54. 15. سردارزاده، فرشته؛ معصومه ژیان باقری و ملکه فراهانی مشهدی (1395)، «نقش تابآوری در کاهش استرس شغلی و فرسودگی شغلی کارمندان طرح اقماری شرکت نفت فلات قاره ایران»، مجلهروانشناسیوروانپزشکیشناخت، س3، ش4، ص61−77. 16. سلیمی بجستانی، حسین (1388)، مقایسه اثر بخشی مشاوره به شیوه آدلری و بازسازی شناختی مبتنی بر تمثیل، برسلامت روانی، تابآوری و امیدواری دانشجویان، پایاننامۀ دکتری مشاوره، دانشگاه علامه طباطبایی. 17. صدری دمیرچی، اسماعیل؛ سجاد بشرپور؛ شکوفه رمضانی و غفار کریمیانپور (1395)، «اثربخشی آموزش تابآوری بر خشم و بهزیستی روانشناختی دانشآموزان تکانشور»، مجله روانشناسی مدرسه، س6، ش4، ص120−129. 18. غفوری، آرزوی و کیوان صالحی (1395)، «بازنمایی فرایند شکلگیری دگرگونیهای ارزشی در افراد با محوریت زنان»، فصلنامه مطالعات اجتماعی − روانشناختی زنان، س14، ش4، ص157−208. 19. کردان، زینب و حمیده عظیمیلولتی (1397)، «جنبههای اجتماعی روانی مرتبط با تابآوری در مبتلایان به سرطان: یک مطالعه مروری نقلی»، تعالی بالینی، س8، ش3، ص33−47. 20. کردستانی، داود و آزاده قمری (1396)، «مقایسه تابآوری، سبک زندگی و کیفیت زندگی در بیماران قلبی عروقی و افراد سالم»، فصلنامه علمی− پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی لرستان، س19، ش5، ص71−80. 21. کرمی، جهانگیر؛ امیر سنجابی و پروانه کریمی (1395)، «پیشبینی رضایت از زندگی بر اساس تابآوری و شادکامی در سالمندان»، مجله روانشناسی پیری، س2، ش4، ص229−236. 22. محمدکریمی، محسن و کاظم شریعتنیا (1396)، «اثر معنویتدرمانی بر تابآوری زنان مبتلا به سرطان پستان در شهر تهران»، مجلهعلمیدانشگاهعلومپزشکیگرگان، س19، ش4، ص32−37. 23. مرکز لرزهنگاری ایران (1396)، مؤسسه ژئو فیزیک دانشگاه تهران: http://irsc.ut.ac.ir/currentearthq.php 24. نقوی، اعظم (1394)، «مطالعه کیفی ارتباط معنویت گرایی و تاب آوری از نگاه زنان ایرانی ساکن ملبورن (استرالیا)»، مجله روانپزشکیوروانشناسیبالینیایران، س21، ش4، ص281−296. 25. Adekola, J (2018), Resilience from a lived-experience perspective in the regional context of Dumfries and Galloway, Scotland, International Journal of Disaster Risk Reduction, )31) 441–448. https://doi.org/10.1016/j.ijdrr.2018.06.006
26. Almazan, J.U. et al (2018), Predicting patterns of disaster-related resiliency among older adult Typhoon Haiyan survivors. Journal of Geriatric Nursing, (39) 629-634. https://doi.org/10.1016/jerinurse.2018.04.015.
27. Anderson M.; Funnell M.M. (2005), Patient empowerment: reflections on the challenge of fostering the adoption of a new paradigm. Patient Education Counseling, 57(2)153–157.
28. Arvidsson S. B; Petersson A; Nilsson I; Andersson B (2006), A nurse-led rheumatology clinic's impact on empowering patients with rheumatoid arthritis: A qualitative study. Nursing and Health Science, 8(3) 133–139.
29. Brewer-Smyth, K., Koenig, HG. (2014), Could spirituality and religion promote stress resilience in survivors of childhood trauma?IssuesMentalHealthNurse, (35) 251–256.
30. Carter, R. L. (2008), Understanding resilience through ritual and religious practice: An expended theoretical and ethnographic framework. In H.-G. Bohle & K. Warner (Eds.), Megacities resilience and social vulnerability, 73–81. New York, NY: United Nations University, Institute for Environment and Human Security.
31. Conner, K. M., Davidson, J.R.T. (2003), Development of a new resilience scale: The Conner-Davidson resilience scale (CD-RISC), Depression and Anxiety, (18) 76-82.
32. Corbin, J., Strauss, A.L. (2008), Basics of qualitative research: Grounded theory procedures and techniques, third ed. Sage, Los Angeles, London, New Delhi & Singapore.
33. Creswell, J.W. (2007), Qualitative inquiry and research design, London: sage publication Inc.
34. Graham, L. (2018), Resilience, New World Library, Novato, California.
35. Hornor, G. (2017), Resilience. Journal of Pediatric Health care, (31) 384-390. https://dx.doi.org/10.1016/j.pedhc.2016.09.005.
36. Hou, W. L., Ko, N. Y., & Shu, B. C. (2013), Recovery experiences of Taiwanese women after terminating abusive relationships: A phenomenology study. Journal of Interpersonal Violence, 28(1)157–175. http://dx.doi.org/10.1016/j.gloenvcha.2005.02.001.
37. İkizer,G. (2014), Factors Related to Psychological Resilience among Survivors of the Earthquakes in Van, Turkey, a thesis for the degree of Doctor of Philosophy in the department of psychology, Atılım University turkey.
38. Jayawardana, J., Priyantha, P., Magni, M., Marincioni, F (2019), Disaster resilience among war-affected people resettled in Northern Sri Lanka: Challenges revisited. International Journal of Disaster Risk Reduction, (34)356–362. https://doi.org/10.1016/j.ijdrr.2018.12.005.
39. Kako, M., Mayner, L. (2019), The experience of older people in japan four year after the tsunami. Journal of Collegian, (26) 125-131. https://doi.org/10.1016/j. colegn.2018.06.001.
40. Khosla, M. (2017), Resilience and Health: Implications for Interventions and Policy Making. Psychol Stud. 62(3): 233–240. DOI 10.1007/s12646-017-0415-9.
41. Malterud, K. Siersma, V.D. Guassorsa, A.D. (2016), sample size in qalitive interview studies: guided by information power, Qual. Health Res. 26 (13) 1753-1760. https://doi.org/10.1177/1049732315617444.
42. Manyena, S.B. (2006), The concept of resilience revisited, disasters, 30 (4) 434-450, https://doi.org/10.1111/j.361-3666-2006.00331.
43. Mao, X., Loke, A.Y., man Fang, O.W. & Hu, X. (2019), What it takes to be resilient: The views of disaster healthcare rescuers. International Journal of Disaster Risk Reduction, (36) 101-112. https://doi.org/10.1016/j.ijdrr.2019.101112
44. Martines, L.A. & Opalinski, A.s. (2019), Building the Concept of Nurturing Resilience. Journal of Pediatric Nursing, (48) 63–71. https://doi.org/10.1016/j.pedn.2019.07.006
45. Masten, A. S., & Monn, A. R. (2015), Child and family resilience: A call for integrated science, practice, and professional training. Interdisciplinary Journal of Applied Family Studies, 64(1), 5–21.
46. Rutter, M. (2013), Annul research review: Resilience-clinical implications. Journal of child psychology and psychiatry, 54 (4), 267-273.
47. Ungar, M. (2006), Resilience across cultures. British Journal of Social Work, 38(2), 218–235.
48. Ungar, M. (2011), The social ecology of resilience: Addressing contextual and cultural ambiguity of a nascent construct. American Journal of Orthopsychiatry, 81(1), 1–17.
49. Zautra, A. J. & Sturgeon, J. A. (2016), Examining the complexities of affective experience will enhance our understanding of pain and inform new interventions designed to bolster resilience. Pain, 157(8)1586–1587.
Zemba, V., Wells, E.M., Wood, M.D., Trump, B.D., Boyle, B., Blue. SH., Cato, C. & Linkov, I. (2019), Defining, measuring, and enhancing resilience for small groups. Safety Science, 120, 603–616. https://doi.org/10.1016/j.ssci.2019.07.042 | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,133 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 649 |