پژوهشگاه حوزه و دانشگاه

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات8
تعداد شماره‌ها291
تعداد مقالات2,178
تعداد مشاهده مقاله4,679,294
تعداد دریافت فایل اصل مقاله3,285,293
گراوند, هوشنگ. (1399). رابطۀ آرزوها و رضایت از زندگی با تأکید بر مقایسۀ مدل اسلامی عملکرد آرزوها و نظریۀ خودمختاری: یک بررسی مفهومی و میدانی. جستارهای اقتصادی با رویکرد اسلامی, 14(27), 7-40. doi: 10.30471/psy.2020.6556.1703
هوشنگ گراوند. "رابطۀ آرزوها و رضایت از زندگی با تأکید بر مقایسۀ مدل اسلامی عملکرد آرزوها و نظریۀ خودمختاری: یک بررسی مفهومی و میدانی". جستارهای اقتصادی با رویکرد اسلامی, 14, 27, 1399, 7-40. doi: 10.30471/psy.2020.6556.1703
گراوند, هوشنگ. (1399). 'رابطۀ آرزوها و رضایت از زندگی با تأکید بر مقایسۀ مدل اسلامی عملکرد آرزوها و نظریۀ خودمختاری: یک بررسی مفهومی و میدانی', جستارهای اقتصادی با رویکرد اسلامی, 14(27), pp. 7-40. doi: 10.30471/psy.2020.6556.1703
گراوند, هوشنگ. رابطۀ آرزوها و رضایت از زندگی با تأکید بر مقایسۀ مدل اسلامی عملکرد آرزوها و نظریۀ خودمختاری: یک بررسی مفهومی و میدانی. جستارهای اقتصادی با رویکرد اسلامی, 1399; 14(27): 7-40. doi: 10.30471/psy.2020.6556.1703

رابطۀ آرزوها و رضایت از زندگی با تأکید بر مقایسۀ مدل اسلامی عملکرد آرزوها و نظریۀ خودمختاری: یک بررسی مفهومی و میدانی

مطالعات اسلام و روانشناسی
مقاله 1، دوره 14، شماره 27، مهر 1399، صفحه 7-40    اصل مقاله (733.98 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.30471/psy.2020.6556.1703
نویسنده
هوشنگ گراوند*
استادیار روان شناسی تربیتی، گروه روانشناسی، دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران
چکیده
پژوهش حاضر با هدف رابطۀ بین آرزوها و رضایت زندگی با تأکید بر مقایسۀ مدل اسلامی عملکرد آرزوها و نظریۀ خودمختاری در زمینۀ آرزوها انجام شد. روش پژوهش بر پایۀ داده‎های کتابخانه‎ای و میدانی استوار بود و نمونه آماری آن شامل 250 دانشجو بوده، که از روش نمونه‎گیری در دسترس از بین دانشجویان دانشگاه علامه طباطبایی انتخاب شدند. ابزارهای جمع‎آوری اطلاعات در بخش کتابخانه‎ای منابع دست اول اسلامی و در بخش میدانی پرسشنامه‎های شاخص آرزو گروزت و همکاران (2005) و رضایت از زندگی داینر و همکاران (1985) بودند. مرور منابع نشان داد که در منابع روان‎شناختی دست‌کم به سه دیدگاه درباره رابطه آرزوها و رضایت زندگی می‎توان دست یافت؛ وجود رابطه، عدم رابطه، و رابطه دوگانه براساس آرزوهای درونی−بیرونی. نظریه خودمختاری به تأثیر مثبت آرزوهای ذاتی بر رضایتمندی زندگی و در مقابل به تأثیر منفی آرزوهای بیرونی اذعان دارد. براساس مدل اسلامی عملکرد آرزو مشتمل بر دو خرده سیستم رویکردیِ عقل‎مدار و اجتنابیِ جهل‎مدار بوده، و به‎واسطه سه فرایند بسط أمل، قصر أمل و طول أمل به فعالیت می‎پردازد؛ رابطه آرزوها و رضایت زندگی فرایندی دوگانه دارد؛ در فرایند نخست با میانجی‎گری سازه عقل، آرزوها نقش افزایشی در رضایت زندگی داشته و در فرایند دوم با میانجی‎گری سازه جهل، آرزوها نقش کاهشی در رضایت زندگی دارد. نتایج این پژوهش در بخش میدانی، مهر تأییدی بر دیدگاه اسلام در زمینۀ رابطه آرزوها و رضایت زندگی است.
کلیدواژه‌ها
آرزوها؛ رضایت از زندگی؛ مدل اسلامی؛ نظریۀ خودمختاری
مراجع
  1. شریف الرضی، محمد بن الحسین (1414)، نهج البلاغه (للصبحی الصالح)، تحقیق: فیض الاسلام، قم: هجرت.
  2. الامام علی بن الحسین (1376)، الصحیفة السجّادیة، قم: دفتر نشر الهادی.
  3. ابن بابویه القمی (صدوق)، محمّد بن علی (1395)، کمال الدین و تمام النعمة، تحقیق: علی اکبر الغفاری، تهران: اسلامیه، چاپ دوم.
  4. ابن بابویه القمی (صدوق)، محمّد بن علی (1413)، من لا یحضره الفقیه، قم: دفتر انتشارات اسلامی، چاپ دوم.
  5. ابن بابویه القمی (صدوق)، محمّد بن علی (1406)، ثواب الأعمال و عقاب الأعمال، قم: دارالشریف الرضی للنشر، چاپ دوم.
  6. ابن بابویه القمی (صدوق)، محمّد بن علی (1400)، امالی الصدوق، بیروت: اعلمی، الطبعة الثانیة.
  7. ابن شعبه حرانی، حسن بن علی (1404)، تحف العقول، تحقیق: علی اکبر غفاری، قم: مؤسسه النشر الاسلامی، چاپ دوم.
  8. ابن طاووس، علی بن موسی (1376)، الاقبال بالأعمال الحسنة (ط- الحدیثة)، تحقیق: جواد قیومی اصفهانی، قم: دفتر تبلیغات اسلامی.
  9. اسحاقی مسکونی، سجاد (1392)، «چیستی طول أمل، عوامل پیدایش و آثار آن در قرآن و حدیث»، پایان‎نامه کارشناسی ارشد علوم حدیث، دانشگاه کاشان، دانشکده علوم انسانی.
  10. پسندیده، عباس (1389)، رضایت از زندگی، قم: دارالحدیث.
  11. پسندیده، عباس (1392)، الگوی اسلامی شادکامی، قم: دارالحدیث.
  12. تمیمی آمدی، عبد الواحد بن محمد (1366)، تصنیف غرر الحکم و درر الکلم، تصحیح: مصطفی درایتی، قم: دفتر تبلیغات حوزه علمیه قم.
  13. حاجی‎زاده، میمندی، مسعود و مهدی برغمدی (1389)، «رابطه عمل به باورهای دینی و رضایت از زندگی در بین سالمندان»، مجله سالمندی ایران، س5، ش1، ص87−94.
  14. حاجی‎زاده، میمندی، مسعود؛ اکبر زارع شاه‎آبادی، نرگس مروی‎نام و فاطمه ابوترابی زارچی (1391)، «رابطه بین دینداری و رضایت از زندگی»، مطالعات راهبردی زنان، س15، ش58، ص191−235.
  15. رفیعی‌هنر، حمید (1390)، «ساخت مقیاس خودمختارگری براساس منابع اسلامی»، پایان‌نامه کارشناسی ارشد روان‎شناسی، قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
  16. رفیعی‌هنر، حمید (1394)، «نقش آرزوها در رضایت از زندگی براساس مدل اسلامی عملکرد أمل: یک بررسی مفهومی»، پژوهشنامۀ روان‌شناسی اسلامی، س1، ش1، ص79−109.
  17. سبزه‌آرای لنگرودی، میلاد؛ مهدی‌رضا سرافراز و نیما قربانی (1394)، «بررسی ویژگی‌های روان‌سنجی شاخص آرزو»، مطالعات روان‌شناختی دانشکدۀ علوم تربیتی و روان‌شناسی دانشگاه الزهرا، س11، ش1، ص15−97.
  18. شیخی، منصوره؛ حیدرعلی هومن، حسن احدی و مژگان سپاه‌منصور (1389)، «مشخصه‌های روان‌سنجی مقیاس رضایت از زندگی»، فصلنامه تازه‌های روان‌شناسی صنعتی/سازمانی، س1، ش1، ص17−25.
  19. طوسی، محمد بن الحسن (1411)، مصباح المتهجد، بیروت: فقه الشیعه، الطبعة الاولی.
  20. عصاررودی، عبدالقادر؛ محمدرضا جلیل‎وند، داوود عودی و آرش اکابری (1391)، «ارتباط سلامت معنوی و رضایت از زندگی در کارکنان پرستاری بیمارستان شهید هاشمی‎نژاد مشهد»، مجله مراقبت‎های نوین، س9، ش2، ص156−162.
  21. فیض‎آبادی، سلیمه و زهره خسروی (1388)، «مقایسه تصور از خدا و رضایت از زندگی در بین زنان خواهان طلاق و غیرطلاق شهرستان کاشان»، مجله پژوهش‎های تربیتی و روان‌شناسی، س2، ش10، ص1−9.
  22. کارشکی، حسین؛ هوشنگ گراوند و محسن دهقانی نیشابوری (1391)، «نقش شکاف بین اهداف و آرزوها و شانس دستیابی به آنها در شادکامی دانشجویان»، پژوهش‎های روان‎شناسی بالینی و مشاوره، س2، ش2، ص133−154.
  23. کلینی، محمد بن یعقوب (1388)، الکافی، تصحیح: علی اکبر الغفاری، تهران: دار الکتب الاسلامیة، چاپ سوم.
  24. نوربالا، احمدعلی (1390)، «سلامت روانی−اجتماعی و راهکارهای بهبود آن»، مجله روان‌پزشکی و روان‌شناسی بالینی ایران، س17، ش2، ص151−156.
    1. Aghili, M, & Venkatesh Kumar, G. (2008), Relationship between religious attitude and happiness among professional employees. J Indian Academy Appl Psychol, 34, 66-69.
    2. Auerbach, R. P., Webb, C. A., Schreck, M., McWhinnie, C. M., Ho, M.-H. R., Zhu, X., & Yao, S. (2011), Examining the pathway through which intrinsic and extrinsic aspirations generate stress and subsequent depressive symptoms. Journal of Social and Clinical Psychology. 30(8), 856-886.
    3. Brdar, I., Rijavec, M., & Miljković, D. (2009), Life goals and well-being: Are extrinsic aspirations always detrimental to well-being? Psihologijske teme. 18(2), 317-334.
    4. Chang, W.-C. (2009), Religious attendance and subjective well-being in an Eastern-culture country: Empirical evidence from Taiwan. Marburg Journal of Religion, 14(1).
    5. Cohn, M. A., Fredrickson, B. L., Brown, S. L., Mikels, J. A., & Conway, A. M. (2009), Happiness unpacked: positive emotions increase life satisfaction by building resilience. Emotion, 9(3), 361.
    6. Deci, E. L., & Ryan, R. M. (2000), The" what" and" why" of goal pursuits: Human needs and the self-determination of behavior. Psychological inquiry, 11(4), 227-268.
    7. Diener, E. E., Sun, M., Lucas, R. E., & Smith, H. L. (1999), Subjective well being: Three decades of progress. Psychological Bulletin,125, 267-302.
    8. Dolan, S. L., & Gosselin, E. (2000), Job satisfaction and life satisfaction: Analysis of a reciprocal model with social demographic moderators.
    9. Duriez, B., Meeus, J., & Vansteenkiste, M. (2012), Why are some people more susceptible to ingroup threat than others? The importance of a relative extrinsic to intrinsic value orientation. Journal of Research in Personality, 46(2), 164-172.
    10. Feldman, D. B.; Snyder C. R. (2005), Hope and the Meaningful Life: Theoretical and Empirical Associations between Goal-directed Thinking and Life Meaning, Journal of Social and Clinical Psychology, 24,. 401-421.
    11. Grouzet, F. M., Kasser, T., Ahuvia, A., Dols, J. M. F., Kim, Y., Lau, S.,.. Sheldon, K. M. (2005), The structure of goal contents across 15 cultures. Journal of personality and social psychology. 89(5), 800-816.
    12. Gutman, L., & Akerman, R. (2008), Aspirations and Attainment: a review for the Social Exclusion Taskforce.
    13. Harris, A. H., & Standard, S. (2001), Psychometric properties of the Life Regard Index–Revised: A validation study of a measure of personal meaning. Psychological Reports, 89(3), 759-773.
    14. Henderson-King, D., & Mitchell, A. M. (2011), Do materialism, intrinsic aspirations, and meaning in life predict students’ meanings of education? Social Psychology of Education, 14(1), 119-134.
    15. Hope, N. H., Holding, A. C., Verner-Filion, J., Sheldon, K. M., & Koestner, R. (2019), The path from intrinsic aspirations to subjective well-being is mediated by changes in basic psychological need satisfaction and autonomous motivation: A large prospective test. Motivation and Emotion. 43(2), 232-241.
    16. Inglehart, R. (2010), Faith and freedom: Traditional and modern ways to happiness. International differences in well-being, 351-397.
    17. Joseph, S., & Linley, P. A. (2004), Positive Therapy: A Positive Psychological Theory of Therapeutic Practice: John Wiley & Sons Inc.
    18. Kasser, T., & Ryan, R. M. (1993), A dark side of the American dream: Correlates of financial success as a central life aspiration. Journal of Personality and Social Psychology. 65 (13), 410–422.
    19. Kasser, T., & Ryan, R. M. (1996), Further Examining the American Dream: Differential Correlates of Intrinsic and Extrinsic Coals. Personality and Social Psychology Bulletin. 22 (4), 280-287.
    20. Kasser, T., & Ryan, R. M. (2001), Be careful what you wish for: Optimal functioning and the relative attainment of intrinsic and extrinsic goals.
    21. Kasser, T., Ryan, R. M., Couchman, C. E., & Sheldon, K. M. (2004), Materialistic values: Their causes and consequences.
    22. Kim, Y., Kasser, T., & Lee, H. (2000), Self-concept, aspirations, and wellbeing in South Korea and the United States. Journal of social psychology,143, 277-290.
    23. King, L. A., Hicks, J. A., Krull, J. L., & Del Gaiso, A. K. (2006), Positive affect and the experience of meaning in life. Journal of personality and social psychology, 90(1), 179.
    24. Martos, T., & Kopp, M. S. (2011), Life goals and well-being: Does financial status matter? Evidence from a representative Hungarian sample. Social Indicators Research, 105(3), 561-568.
    25. McMichael, T. (2001), Human frontiers, environments and disease: past patterns, uncertain futures: Cambridge University Press.
    26. Minkov, M. (2009), Predictors of differences in subjective well-being across 97 nations. Cross-Cultural Research, 43(2), 152-179.
    27. Niemiec, C. P., Ryan, R. M., Deci, E. L., & Williams, G. C. (2009), Aspiring to physical health: The role of aspirations for physical health in facilitating longterm tobacco abstinence. Patient Education and Counseling. 74 (3), 250-257.
    28. Nishimura, T., & Suzuki, T. (2016), Aspirations and life satisfaction in Japan: The big five personality makes clear. Personality and individual Differences. 5 (97), 300-305.
    29. Olčar, D., Rijavec, M., & Golub, T. L. (2019), Primary school teachers’ life satisfaction: The role of life goals, basic psychological needs and flow at work. Current Psychology, 38(2), 320-329.
    30. Ostir, G. V., Markides, K. S., Peek, M. K., & Goodwin, J. S. (2001), The association between emotional well-being and the incidence of stroke in older adults. Psychosomatic medicine, 63(2), 210-215.
    31. Robbins, B. D. (2014), What is the good life? Positive psychology and the renaissance of humanistic psychology. The humanistic psychologist, 36(2), 96-112.
    32. Romero, E., Gomez-Fraguel, J. A., &Villar, P. (2012), Life Aspirations, Personality Traits and Subjective Well- being in a Spanish Sample. European Journal of Personality, 26, 45-55.
    33. Ryan, R. M., Chirkov, V. I., Little, T. D., Sheldon, K. M., Timoshina, E., & Deci, E. L. (1999), The American dream in Russia: Extrinsic aspirations and well-being in two cultures. Personality and Social Psychology Bulletin, 25. 1509-1524.
    34. SabzehAra, M., Ferguson, Y. L., Sarafraz, M. R., & Mohammadi, M. (2014), An investigation of the associations between contingent self-worth and aspirations among Iranian university students. The Journal of social psychology, 154(1), 59-73.
    35. Sagiv, L., Roccas, S., & Hazan, O. (2004), Value pathways to well‐being: Healthy values, valued goal attainment, and environmental congruence. Positive psychology in practice, 68-85.
    36. Saunders, S., & Munro, D. (2000), The construction and validation of a consumer orientation questionnaire (SCOI) designed to measure Fromm's (1955) ‘marketing character’in Australia. Social Behavior and Personality: an international journal, 28(3), 219-240.
    37. Schmuck, P., Kasser, T., & Ryan, R. M. (2000), Intrinsic and extrinsic goals: Their structure and relationship to well-being in German and U.S. college students. Social Indicators Research, 50, 225-241.
    38. Seligman, M. E., & Csikszentmihalyi, M. (2014), Positive psychology: An introduction Flow and the foundations of positive psychology (pp. 279-298): Springer.
    39. Sheldon, K. M., Gunz, A., Nichols, C. P., & Ferguson, Y. (2010), Extrinsic value orientation and affective forecasting: Overestimating the rewards, underestimating the costs. Journal of Personality, 78(1), 149-178.
    40. Snoep, L. (2008), Religiousness and happiness in three nations: A research note. Journal of Happiness Studies, 9(2), 207-211.
    41. Snyder, C. R. (2002), Hope Theory: Rainbows in the Mind”, Psychological Inquiry, 13,. 249-275.
    42. Strand, S. (2007), “Minority Ethnic Pupils in the Longitudinal Study of Young People in England (LSYPE)”, University of Warwick.
    43. Upmane, A., & Sebre, S. (2010), Sources of life satisfaction judgments in Latvia. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 5, 1471-1476.
    44. Van Hiel, A., Cornelis, I., & Roets, A. (2010), To have or to be? A comparison of materialism-based theories and self-determination theory as explanatory frameworks of prejudice. Journal of Personality, 78, 1037-10370.
    45. Veenhoven, R. (2003), Hedonism and happiness. Journal of happiness studies, 4(4), 437-457. 
    46. Veenhoven, R. (2010), How universal is happiness. International differences in well-being, 328-350.
    47. Verstuyf, J., Vansteenkiste, M., & Soenens, B. (2012), Eating regulation and bulimic symptoms: The differential correlates of health-focused and appearance-focused eating regulation. Body Image, 9(1), 108-117.
    48. Wong, N. Y., & Ahuvia, A. C. (1998), Personal taste and family face: Luxury consumption in Confucian and Western societies. Psychology & Marketing, 15(5), 423-441.
    49. World Health Organization (2008), Policies and practices for mental health in Europe, meeting the challenges. Geneva, Switzerland: World Health Organization.
    50. Zullig, K. J., Valois, R. F., Huebner, E. S., & Drane, J. W. (2005), Adolescent health-related quality of life and perceived satisfaction with life. Quality of Life Research, 14, 1573-1584.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 1,439
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 910