پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 8 |
| تعداد شماره‌ها | 283 |
| تعداد مقالات | 2,143 |
| تعداد مشاهده مقاله | 4,475,583 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,125,877 |
واکاوی چالش‌ها و کاربردهایِ روش بینامتنیت؛ فرود از نردبان انتزاع؛ سقوط در ورطۀ تقلیل‌گرایی | ||
| روش شناسی علوم انسانی | ||
| مقاله 1، دوره 26، شماره 104، مهر 1399، صفحه 1-15 اصل مقاله (428.45 K) | ||
| نوع مقاله: علمی - پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.30471/mssh.2020.5871.1935 | ||
| نویسندگان | ||
| سید مرتضی حافظی* 1؛ مرتضی منشادی1؛ محدثه جزایی2 | ||
| 1دانشگاه فردوسی مشهد | ||
| 2دانشگاه فردوسی | ||
| چکیده | ||
| بینامتنیت، در معنایی عام، بر شبکۀ ارتباطیِ تودرتوی متون با یکدیگر دلالت دارد. در این معنا، نظریۀ بینامتنیت به‌عنوان یک هستیِ انتزاعی جلوه‌گر می‌شود که بر مفهومی موسع و بی‌آغاز و پایان از این واژه صحه می‌گذارد. در این نوشتار، با عنایت به توجه فی‌مابین نظریه و روش، جایگاه بینامتنیت مورد واکاوی قرارگرفته و این پرسش مهم مطرح‌شده است که آیا اساساً نگاه روش‌گونه به بینامتنیت توجیه‌پذیر است؟ به نظر می‌رسد بینامتنیت به‌عنوان یک مفهوم پست‌مدرن بر سرِ دوراهیِ فرو غلتیدن در ورطۀ تقلیل‌گراییِ مفهومی از یک‌سو و محصور شدن در انتزاع متعلق به نظریه از سوی دیگر قرار داشته باشد. در حقیقت پاسخ این نوشتار به پرسش یادشده، «بلی» مشروط است. بینامتنیت یک روش است، به شرطی که مفهوم انتزاعیِ ارتباط بینامتنی به چیزی شبیه نقدِ سنتیِ منابع تقلیل یابد. عدم اهتمام واضعان اولیۀ واژۀ بینامتنیت، کسانی چون کریستوا و بارت، در کاربردی کردن روش بینامتنیت و هشدار از فرو کاهش بینامتنیت به مأخذیابی و تأکید بر نظریه به‌جای روش، چالشی را پدید آورد که نسل بعدی پژوهشگران بینامتنیت را به سمت روش و کاربردی سازی بینامتنیت سوق داد. روش تحلیل بینامتنی مبتنی بر اصول و مراحلی است که نقطۀ تمرکز این نوشتار می‌باشد. واکاوی نظریۀ بینامتنیت، تقلیل آن به روش و چگونگی نحوۀ استفاده از آن در یک پژوهش علمی، از اهداف اصلی این پژوهش می‌باشد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| نظریه؛ روش؛ پست‌مدرنیسم؛ بینامتنیت؛ تقلیل‌گرایی مفهومی | ||
| مراجع | ||
2. آلن، گراهام (1385)، بینامتنیت، ترجمه پیام یزدان‌جو، تهران: مرکز. 3. آلن، گراهام ب (1385)، رولان بارت، ترجمه پیام یزدان جو، تهران: مرکز. 4. بارت، رولان (1386)، اسطوره، امروز، ترجمه شیرین دخت دقیقیان، تهران: مرکز. 5. برکت، بهزاد و طیبه افتخاری (1389)، «نشانه‌شناسی شعر: کاربست نظریۀ مایکل ریفاتر بر شعر «ای مرز پرگهر» فروغ فرخ‌زاد»، فصلنامه پژوهش های زبان و ادبیات تطبیقی، ش4، ص109−130. 6. پاینده، حسین (1388)، نقد ادبی و دموکراسی، تهران: نیلوفر. 7. پیراوی ونک، مرضیه و اعظم حکیم (1392)، «مؤلف به مثابه مهمان متن نه روح متن (براساس رویکرد رولان بارت به مفهوم مؤلف)»، نشریه پژوهش‌های فلسفی، سال 7، ش13، ص1−17. 8. تاجیک، محمدرضا (1387)، «پسامدرنیسم و روش»، روش‌شناسی علوم انسانی، دوره چهاردهم، ش55، ص113−138. 9. حسن‌زاده میرعلی، عبدالله و فاطمه زمانی (1397)، «تحلیل رمان سالمرگی براساس نظریۀ نشانه‌شناسی بینامتنی مایکل ریفاتر»، ادب فارسی، ش1، دوره 8، ص57−76. 10. دارابی، بیتا؛ فاطمه حیدری و بهناز امانی (1392)، «خوانش بینامتنی پیکرفرهاد و بوف کور»، فصلنامه نقد ادبی، سال ششم، ش22، ص67−89. 11. سریع القلم، محمود (1392)، روش تحقیق در علوم سیاسی و روابط بین‌الملل، تهران: نشر فروزان. 12. عظیمی پانچشمه، الهه و سیدعلی‌اصغر میرباقری‌فرد (1396)، «بینامتنیت به مثابۀ روش و بینش تاریخ ادبیات نگاری نوین»، جستارهای نوین ادبی، ش196، ص1−22. 13. علوی، فریده؛ آروین رجبی (1391)، «خوانش بینامتنی هزارویک‌شب»، نشریه ادبیات تطبیقی، سال سوم، ش6، ص117−134. 14. غیاثوند، علی (1392)، «سیمای تأویل در آیینۀ بینامتنیت کریستوایی»، فصلنامه حکمت و فلسفه، سال نهم، ش3، ص97−114. 15. قاسم‌زاده، سیدعلی؛ سعید بزرگ بیگدلی و حسینعلی قبادی (1388)، «تحلیل بینامتنی روایت اسطوره سالمرگی»، فصلنامه پژوهش‌های ادبی، سال ششم، ش25، ص9−38. 16. قره‌باغی، علی‌اصغر (1380)، تبارشناسی پست‌مدرنیسم، تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگی. 17. کالر، جاناتان (1388)، نظریه ادبی، ترجمه فرزانه طاهری، تهران: نشر مرکز. 18. کلیکز، مری (1386)، نظریه ادبی، ترجمه جلال سخنور و همکاران، تهران: اختران. 19. مارش، دیوید و جری استوکر (1390)، روش و نظریه در علوم سیاسی، ترجمه امیرمحمد حاجی یوسفی، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی. 20. محمدپور، احمد (1387)، «ژان فرانسوا لیوتار و پیدایش علوم اجتماعی مدرن: خاستگاه نظری و مبانی پارادایمیک»، مجله علوم اجتماعی دانشکده ادبیات و علوم انسانی، فردوسی مشهد، د 1، ش5، ص39082. 21. محمدپور، احمد (1396)، تاریخ به روایت فلسفه، قم: لوگوس. 22. مشیدی، جلیل و سکینه قنبریان شیاده (۱۳۹۶)، «خوانش بینامتنی با تکیه بر نشانه‌شناسی لایه‌ای بر (ما سمیعیم و بصیریم و خوشیم با شما نامحرمان ما خاموشیم)»، سومین همایش متن پژوهی ادبی (نگاهی تازه به آثار مولانا)، تهران، هسته مطالعات ادبی و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران−دانشگاه علامه طباطبایی، https://www.civilica.com/Paper-MATNPAGOOHI03-MATNPAGOOHI03_137.html
23. مک آفی، نوئل (1384)، ژولیا کریستوا، ترجمه مهرداد پارسا، تهران: مرکز. 24. مکاریک، ایرنما (۱۳93)، دانشنامه نظریه‌های ادبی معاصر، ترجمه مهران مهاجر، محمد نبوی، تهران: انتشارات آگه. 25. نامور مطلق، بهمن (1390)، درآمدی بر بینامتنیت، نظریه و کاربردها، تهران: سخن. 26. نوذری، حسینعلی و کاظم شیخلر (1389)، «روش‌شناسی و معرفت‌شناسی در رهیافت پست‌مدرن»، فصلنامه علوم سیاسی، ش12، ص33−55. 27. نجومیان، امیرعلی (1385)، درآمدی بر پست‌مدرنیسم در ادبیات، اهواز: رسش. 28. هاچن، لیندا (1383)، مدرنیسم و پسامدرنیسم در رمان، ترجمه حسین پاینده، تهران: روزنگار. 29. Bakhtin, Michel, (1981), The Dialogic Imagination: Four Essays, (trans). Michael Holquist, Austin: University of Texas Press.
30. Bakhtin, Michel, (1986), Speech Genres and Other Last Essays, translated by Vern W. McGee, Texas: University of Texas Press.
31. Barthes, Roland, (2010), “The Death of the Author’’, The Norton Anthology of Theory and Criticism, Ed. Vincent B. Leitch. 2nd ed. New York: Norton. 1322-326.
32. Barthes, Roland, (1988), the death of the auther, modern and theory, David lodg. Longman, londan, p. 170.
33. Haberer, Adolph, (2007), Intertextuality in theory and practice, university of Lyon2. Literatur. 49 (5).
34. Jenny, Laurent, (1982), “The Strategy of Form’’, French Literary Theory Today. Ed. Tzvetan Todorov. Trans. R. Carter. London: Cambridge University Press. 34-63.
35. Jenny, Laurent, (1979), Variation at Mimesis, In the Romantic Review Volume 93, No. 1-2.
36. Kristeva, Julia, (1984), Revolution in Poetic Language, Margaret Waller (trans.), Leon S. Roudiez (intro.), New York: Columbia University Press.
37. Kristeva, Julia. (1986), Ed by Toril Moi, New York, University Press.
38. Liptak, Roman, (2003), Coming to terms with intertextuality: Methodology behind biblical critism and present, University of Pretoria Hatfield.
39. Piegay-Gros, Nathalie, (1996), Initiation à l’intertextualité. Dunod.
40. Plett, Heinrich F. (1991), Intertextualities, Ed (RTT15: Berlin/ New York: Walter de Gruyter). | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,648 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,144 |
||