تعداد نشریات | 8 |
تعداد شمارهها | 289 |
تعداد مقالات | 2,172 |
تعداد مشاهده مقاله | 4,607,627 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,230,728 |
دیدگاه نهجالبلاغه درباره نابرابری و طبقات اجتماعی و مقایسه آن با نظریه کارل مارکس | ||
فصلنامه علمی - پژوهشی اسلام و علوم اجتماعی | ||
مقاله 9، دوره 12، شماره 23، فروردین 1399، صفحه 197-216 اصل مقاله (422.08 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.30471/soci.2020.6094.1456 | ||
نویسندگان | ||
حفیظالله فولادی* 1؛ عبدالمجید بحرینی2 | ||
1استادیار جامعهشناسی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه | ||
2دانشجوی دکتری دانشگاه علوم قرآن و حدیث | ||
چکیده | ||
در تبیین، نابرابری و طبقات اجتماعی دیدگاههای متفاوتی با رویکردهای گوناگون وجود دارد. مارکس بهعنوان جامعهشناس تضادگرا، بیشترین سهم را در ارائه مفهوم طبقه اجتماعی دارد. با توجه به اینکه در نهجالبلاغه از این مقوله صحبت شده است در تحقیق حاضر به دنبال پاسخ به این پرسش بودیم که آیا مفهوم طبقه و طبقات در نهجالبلاغه با آنچه مارکس مطرح کرده یکسان است یا تفاوت دارد؟ در پژوهش حاضر که با روش استنطاقی به صورت تحلیل محتوا صورت گرفته به این نتیجه دست یافتیم که مفهوم طبقه و طبقات اجتماعی در نهجالبلاغه برخلاف آنچه مارکس قائل است، با معیار میزان دارا بودن ابزار تولید و ثروت معنا نمیشود؛ بلکه «طبقات اجتماعی» از نگاه نهجالبلاغه اشاره دارد به منزلت، موقعیت و جایگاه اجتماعی افراد؛ چیزی که جامعهشناسان به آن «پایگاه اجتماعی» میگویند. میان مارکس و نهجالبلاغه از حیث اصل وجود نابرابری و طبقات اجتماعی در جامعه اشتراک وجود دارد؛ اما از جهت علت پدیداری آن، دیدگاهها متفاوت است. | ||
کلیدواژهها | ||
نابرابری اجتماعی؛ طبقه؛ طبقات اجتماعی؛ مارکس؛ نهجالبلاغه | ||
مراجع | ||
1. قرآن کریم. 2. نهجالبلاغه. 3. ابنابیالحدید، عبد الحمید بن هبة الله (1404)، شرح نهجالبلاغه، ج17، چ1، قم: مکتبة آیتالله المرعشی النجفی. 4. ابنمنظور، محمد بن مکرم (1414ق)، لسان العرب، ج10، مصحح: جمالالدین میردامادی، چ3، بیروت: دارالفکر. 5. تامین، ملوین (1379)، جامعهشناسی قشربندی و نابرابریهای اجتماعی نظری و کاربردی، چ2، تهران: توتیا. 6. جوادی آملی، عبدالله (1391)، تفسیر موضوعی قرآن کریم، جامعه در قرآن، چ4، قم: اسراء. 7. حمیدیان، اکرم (1396)، نابرابری، فقر، طرد اجتماعی، چ1، تهران: جامعهشناسان. 8. رجبی، محمود و دیگران (1392)، تاریخ تفکر اجتماعی در اسلام، چ10، تهران: سمت. 9. ریسمن، لئونارد و ماریانو.اف. انگویتا (1383)، جامعهشناسی قشرها و نابرابریهای اجتماعی، کلاسیک مدرن، ترجمه: محمد قلیپور، آوای کلک. 10. صدیق اورعی، غلامرضا و دیگران (1398)، مبانی جامعهشناسی (مفاهیم و گزارههای پایه)، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه. 11. قرشی، سیدعلی اکبر (1382)، مفردات نهجالبلاغه، ج2، چ2، قم: دفتر انتشارات اسلامی. 12. کمالی، علی (1379)، مقدمهای بر جامعهشناسی نابرابریهای اجتماعی، تهران: انتشارات سمت. 13. کوزر، لوییس (1370)، زندگی و اندیشه بزرگان جامعهشناسی، ترجمه محسن ثلاثی، چ3، تهران: انتشارات علمی. 14. گرب، ادواردبی (1373)، نابرابری اجتماعی دیدگاههای نظریهپردازان کلاسیک و معاصر، ترجمه محمد سیاهپوشان و احمدرضا غرویزاد، چ1، تهران: معاصر. 15. گیدنز، آنتونی (1393)، جامعهشناسی، ترجمه منوچهر صبوری، چ29، تهران: نی. 16. گیروشه (1370)، تغییرات اجتماعی، ترجمه منصور وثوقی، چ3، تهران: نی. 17. لهساییزاده، عبدالعلی (1377)، نابرابری و قشربندی اجتماعی، چ2، شیراز: دانشگاه شیراز. 18. مصباح یزدی، محمدتقی (1391)، جامعه و تاریخ از دیدگاه قرآن، چ7، تهران: چاپ و نشر بینالملل. 19. مکارم شیرازی، ناصر (1386)، پیام امام امیرالمؤمنینg، ج10،9،8،7،5،4 چ1، تهران: دارالکتب الاسلامیه. 20. ملک، حسن (1391)، جامعهشناسی قشرها و نابرابریهای اجتماعی، چ6، تهران: دانشگاه پیام نور. 21. هاشمیانفر، سیدعلی و نفیسه چینی (1395)، نابرابری اجتماعی و سرمایه اجتماعی، چ1، تهران: جامعهشناسان. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,236 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 701 |