پژوهشگاه حوزه و دانشگاه

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات8
تعداد شماره‌ها291
تعداد مقالات2,191
تعداد مشاهده مقاله4,708,993
تعداد دریافت فایل اصل مقاله3,313,625
رفیعی, بهروز. (1399). تأملی در نسبت عادت با تربیت از منظر شهید مرتضی مطهری و ویلیام جیمز رویکرد تطبیقی. جستارهای اقتصادی با رویکرد اسلامی, 15(32), 55-75. doi: 10.30471/edu.2019.4841.1937
بهروز رفیعی. "تأملی در نسبت عادت با تربیت از منظر شهید مرتضی مطهری و ویلیام جیمز رویکرد تطبیقی". جستارهای اقتصادی با رویکرد اسلامی, 15, 32, 1399, 55-75. doi: 10.30471/edu.2019.4841.1937
رفیعی, بهروز. (1399). 'تأملی در نسبت عادت با تربیت از منظر شهید مرتضی مطهری و ویلیام جیمز رویکرد تطبیقی', جستارهای اقتصادی با رویکرد اسلامی, 15(32), pp. 55-75. doi: 10.30471/edu.2019.4841.1937
رفیعی, بهروز. تأملی در نسبت عادت با تربیت از منظر شهید مرتضی مطهری و ویلیام جیمز رویکرد تطبیقی. جستارهای اقتصادی با رویکرد اسلامی, 1399; 15(32): 55-75. doi: 10.30471/edu.2019.4841.1937

تأملی در نسبت عادت با تربیت از منظر شهید مرتضی مطهری و ویلیام جیمز رویکرد تطبیقی

فصلنامه علمی تربیت اسلامی
مقاله 4، دوره 15، شماره 32، تیر 1399، صفحه 55-75    اصل مقاله (464.45 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.30471/edu.2019.4841.1937
نویسنده
بهروز رفیعی*
عضو هئیت علمی
چکیده
این مقاله در پی بازشکافت مقایسه‎ای نسبت عادت با تربیت از نگاه شهید مرتضی مطهری و ویلیام جیمز است تا روشن شود که از نگاه آنان تعریف تربیت چیست، عادت چه تعریفی دارد، نسبت میان عادت و تربیت کدام است.
در این پژوهش بنیادی−تاریخی که به روش توصیفی−تحلیلی انجام شده، برای بازشکافت دیدگاه دو دانشمند یاد شده درباره عادت و نسبت آن با تربیت، اطلاعات لازم گردآوری و سامان داده شد، سپس یافته‎های موجود تحلیل و این نتیجه حاصل شد که هر دو با ایجاد عادات در متربی موافق‎اند و اصولاً عادت را یکی از روش‎های تربیتی شمارده‎اند. شهید مطهری با تقسیم عادت به فعلی و انفعالی کوشیده است جایگاه عادت مثبت و منفی را در تعلیم و تربیت بازشکافد. از نگاه جمیز اصولاً تربیت همان عادت نیک است. وی تلاش کرده است نظر معلمان و دانش‎آموزان را به اهمیت و نقش عادت در تعلیم و تربیت جلب و بر آنان روشن کند که نیک‎بختی و بدبختی بشر در گرو عادت است. گرچه نمی‎توان گفت باور آنها درباره نسبت عادت با تربیت دقیقاً یکسان است؛ اما در مجموع نظر آن دو به ایجاد عادت و نسبت آن با تربیت، مثبت، موافق و به لحاظ ماهوی یکی است. اشاره به مشترکات و متفرقات دیدگاه مطهری و جیمز در حوزه یاد شده دیگر دستاورد این جستار است.
کلیدواژه‌ها
عادت؛ تربیت؛ مطهری؛ جیمز؛ عادت فعلی؛ عادت انفعالی
مراجع
  1. آذربایجانی، مسعود، سیدمهدی موسوی اصل (1385)، درآمدی بر روان‎شناسی دین، چاپ اول، قم−تهران: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه − سمت.
  2. ابن‎سینا، ابوعلی حسین بن عبدالله (1988)، فی علم الاخلاق (ضمیمه المذهب التربوی عند ابن‎سینا من خلال فلسفته العملیة)، عبدالامیر شمس‎الدین، الطبعة الاولی، بیروت: الشرکة العالمیة للکتاب.
  3. اخوان‎الصفا (1405ق)، رسائل اخوان‎الصفا وخلان‎الوفاء، الطعبة الاولی، قم: مکتب الاعلام الاسلامی.
  4. افلاطون (بی‌تا)، قوانین (جلد چهارم دوره کامل آثار افلاطون)، چاپ اول، تهران: خوارزمی.
  5. پاپاس، نیکلاس (1389)، کتاب راهنمای جمهوری افلاطون، ترجمه بهزاد سبزی، چاپ دوم، تهران: حکمت.
  6. الجاحظ، عمرو بن بحر (بی‌تا)، رسائل الجاحظ (الرسائل السیاسیة)، قدم له و بوبها علی بوملحم، بیروت: دارالبحار.
  7. جیمز، ویلیام (1382)، گفتگوهایی با معلمان در زمینه روان‎شناسی و با دانش‎آموزان درباره برخی از ایده‎آل‎های زندگی، ترجمه سیدشمس‎الدین هاشمی مقدم، چاپ دوم، اراک: دانشگاه اراک.
  8. حسینی مؤمن‌زاده، سیدامرالله (1395)، اندیشه‌های استاد مطهری، اخلاق و تعلیم و تربیت، چاپ اول، قم: مرکز بین‌المللی ترجمه و نشر المصطفی.
  9. دیوی، چُون (1963)، الطبیعة البشریة والسلوک الانسانی، ترجمه و تقدیم محمد لبیب النجیحی، الطبعة الاولی، القاهرة: مؤسسة الخانجی.
  10. العامری النیشابوری، ابو‌الحسن (بی‌تا)، السعادة والاسعاد فی السیرة الانسانیة، کتابت و مباشرت مجتبی مینوی، تهران: دانشگاه تهران.
  11. عظیمی، سیروس (1366)، اصول روان‎شناسی عمومی، چاپ دهم (سوم ناشر)، تهران: دهخدا.
  12. فارابی، ابونصر محمد (1412ق)، التنبیه علی سبیل السعادة، حققه و قدم له و علق علیه جعفر آل یاسین، الطبعة الاولی، تهران: حکمت.
  13. فارابی، ابونصر محمد (1981ق)، کتاب تحصیل السعادة، حققه و قدم له و علق علیه جعفر آل یاسین، بیروت: دارالأندلس.
  14. فلسفی، محمدتقی (1394)، گفتار فلسفی: کودک از نظر وراثت و تربیت، چاپ پانزدهم، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
  15. فینکس، فیلب ھ (1965)، فلسفة التربیة، ترجمة و تقدیم محمد لبیب النجیحی، الطبعة الاولی، القاهرة: دارالنهضة العربیة.
  16. کاپلستون، فردریک (1368)، تاریخ فلسفه جلد یکم یونان و روم، ترجمه سیدجلال‎الدین مجتبوی، چاپ دوم، تهران: سروش.
  17. کاردان، علی‎محمد و همکاران (1372)، فلسفه تعلیم و تربیت، چاپ اول، تهران−قم: سمت − پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
  18. کاردان، علی‎محمد (1381)، سیر آراء تربیتی در غرب، چاپ اول، تهران: سمت.
  19. کریمی، عبدالعظیم (1380)، «آسیب‎شناسی تربیت مبتنی بر عادت»، مجله پیوند، ش259.
  20. کینی، جان جی (1390)، افلاطون، ترجمه عزت‎الله فولادوند، چاپ اول، تهران: نشر ماهی.
  21. مسکویه رازی، احمد بن محمد بن یعقوب (1427)، تهذیب الاخلاق و تطهیر الاعراق، تحقیق و شرح نوف الجراح، الطبعة الاولی، بیروت: دار صادر.
  22. مطهری، مرتضی (1370)، مجموعه آثار، ج3، چاپ اول، قم−تهران: صدرا.
  23. ـــــــ (1376)، مجموعه آثار، ج8، چاپ اول، قم−تهران: صدرا.
  24. ـــــــ (1379)، یادداشت‎های استاد مطهری، ج1، چاپ دوم، قم−تهران: صدرا.
  25. ـــــــ (1382)، تعلیم و تربیت در اسلام، چاپ چهارم، قم−تهران: صدرا.
  26. ـــــــ (1387)، یادداشت‎های استاد مطهری، ج11، چاپ اول، قم−تهران: صدرا.
  27. ـــــــ (1391)، سیری در نهج‌البلاغه، چاپ چهل و نهم، قم−تهران: صدرا.
  28. ـــــــ (1393)، یادداشت‎های استاد مطهری، ج13، چاپ اول، قم−تهران: صدرا.
  29. النجیحی، محمد لبیب (1992)، مقدمة فی فلسفة التربیة، الطبعة الاولی، بیروت: دارالنهضة العربیة.
  30. نیلی احمدآبادی، محمدرضا (1379)، «روش تربیتی عادت از دیگاه امام علیg و دانشمندان»، مندرج در مجموعه مقالات همایش تربیت در سیره و کلام امام علیg، گردآورنده علیرضا صادق‎زاده قمصری و دیگران، تهران−قم: وزارت‌ آم‍وزش‌ و پ‍رورش‌، م‍ع‍اون‍ت‌ پ‍رورش‍ی‌−ن‍ش‍ر ت‍رب‍ی‍ت‌ اس‍لام‍ی‌.
  31. هاشمی مقدم، شمس‎الدین (1374)، «اندیشه‎های فلسفی، روان‎شناختی و تربیتی ویلیام جیمز»، پژوهش‎های تربیتی، ش3 و4.
  32. وسای، ژانه (1325)، آراء فلاسفه درباره عادت از تاریخ فلسفه ژانه وسای، ترجمه برزو سپهری، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 1,194
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,103