تعداد نشریات | 8 |
تعداد شمارهها | 291 |
تعداد مقالات | 2,186 |
تعداد مشاهده مقاله | 4,688,090 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,294,435 |
«روششناسی استنادات» شهید صدر در «اقتصادنا» | ||
روش شناسی علوم انسانی | ||
مقاله 4، دوره 26، شماره 103، تیر 1399، صفحه 57-71 اصل مقاله (1.13 M) | ||
نوع مقاله: علمی - پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.30471/mssh.2020.5978.1955 | ||
نویسنده | ||
محمدجواد قاسمی اصل* | ||
دانشجوی دوره دکترای فلسفه اقتصاد موسسه امام خمینی «قدس سره» هستم. | ||
چکیده | ||
شهید صدر در «اقتصادنا»، برای کشف نظریات مکتبی به منابع اولیه (کتاب و سنت) یا منابع ثانویه (فتاوا و مفاهیم) یا ترکیبی از این دو استناد میکند؛ درحالیکه در تشریح عملیات کشف تصریح میکند که نظریات اسلامی را براساس احکام شرعی و مفاهیم کشف میکند. در این مقاله، با استشهاد به عملکرد وی و براساس تحلیلهای اصول فقه و فلسفه علم، درباره روش صحیح استناددهی در شناخت نظریات مکتبی قضاوت میشود. برای استناد به منابع اولیه یا ثانویه در کشف نظریههای مذهبی، فرضیاتی قابل طرح است: 1. تفکیک بین نظریه مذهبی و منبع آن، در مراجعه به منابع ثانویه و اولیه؛ 2. تفکیک بین انواع نظریه مذهبی در مراجعه به منابع اولیه و ثانویه؛ 3. رجوع به منابع ثانویه در فرض عدم دسترسی به منابع اولیه؛ 4. رجوع به منابع اولیه در فرض نبود منابع ثانویه. فرضیه یک و دو، مردود، فرضیه سه، قابل پذیرش و فرضیه چهار، مقبول است. فرضیه چهار، مبتنیبر رتبهبندی بین علوم، تقدم ثبوتی «فقه نظریه» بر «فقه احکام» و تأخر اثباتی «فقه نظریه» از «فقه احکام» است. دوگانگی بین حکم واقعی و ظاهری، خدشهای به صحت عملکرد شهید صدر در استناد به منابع ثانویه وارد نمیکند. | ||
کلیدواژهها | ||
اقتصادنا؛ نظریه مکتبی؛ روششناسی استنادات؛ انسداد؛ مفاهیم؛ انواع نظریه مکتبی؛ رتبهبندی علوم | ||
مراجع | ||
* قرآن کریم. 1. آخوندخراسانی، محمدکاظم (1426ق)، کفایهالأصول، چ2، قم: مؤسسه آلالبیت لاحیاءالتراث. 2. بروجردی، سیدحسین (1415ق)، نهایه الاصول، مقرر: حسینعلی منتظری، قم: تفکر. 3. تسخیری، محمدعلی (1382)، «شیوه شهید صدر در شناخت مکتب اقتصادی اسلام و پاسخ به منتقدان»، اقتصاد اسلامی، سال 3، ش12، ص9−23. 4. جمعی از محققان (1389)، فرهنگنامه اصول فقه، چ2، قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی. 5. حلی، ابنادریس (1410ق)، السرائر الحاوی لتحریر الفتاوی، چ2، قم: دفتر انتشارات اسلامی. 6. صدر، سیدمحمدباقر (1417ق)، «الأتجاهات المستقبله لحرکه الأجتهاد»، فقه اهلالبیتb، سال 1، ش1، ص13−23. 7. صدر، سیدمحمدباقر (1426ق)،بحوث فی علم الأصول،چ3، قم: مجمع العلمی للشهید الصدر. 8. صدر، سیدمحمدباقر (1424ق)، الأسلام یقود الحیاه، بیروت: دارالتعارف للمطبوعات. 9. صدر، سیدمحمدباقر (1432ق)، دروس فی علم الأصول، چ5، قم: مجمع الفکر الاسلامی. 10. صدر، سیدمحمدباقر (1382)،اقتصادنا، چ2، قم: بوستان کتاب. 11. ضیاییفر، سعید (1392)،فلسفه علم فقه، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه و سمت. 12. عابدینژاد داورانی، امینرضا (1394)، «روش کشف سیاستهای پیشرفت با تأکید بر آراء شهید صدر»، معرفت اقتصاد اسلامی، سال7، ش13، ص131−154. 13. غفوری، خالد (1421ق)، «فقه النظریه لدی الشهید الصدر»، فقه اهل البیتb، سال 5، ش20، ص123 - 204. 14. قاسمیاصل، محمدجواد (1393)، بررسی و تحلیل جایگاه استقراء در روش شهید صدر در اقتصاد اسلامی، قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینیH. 15. قاسمیاصل، محمدجواد (1396)، «فرضیه در مذهب اقتصاد اسلامی با تأکید بر دیدگاه شهید صدر در کتاب اقتصادنا»، عیار پژوهش در علوم انسانی، سال 8، ش15، ص105−126. 16. قاسمیاصل، محمدجواد (1397)، «بررسی و تحلیل مبانی مشروعیت سیاستگذاری در اقتصاد اسلامی»،کاوشی نو در فقه، سال 25، ش93، ص33−60. 17. قاسمیاصل، محمدجواد (1398)، جایگاه استقرا در روش شهید صدر در اقتصاد اسلامی، قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینیH. 18. کلینی، محمد بن یعقوب (1407ق)،الکافی، تهران: دارالکتب الاسلامی. 19. مصباح، محمدتقی (1383)، آموزش فلسفه، چ5 ،تهران: چاپ و نشر بینالملل. 20. یوسفی، محمدرضا (1379)، «بررسی روش آیتالله شهید صدر در کشف مکتب اقتصادی اسلام»،فصلنامه پژوهشی دانشگاه امام صادقg،سال 3، ش11 و 12، ص113−129. 21. یوسفی، احمدعلی (1384)، «تفسیر نظریه شهید صدر در باب کشف مذهب اقتصادی مطابق با مبانی فقه شیعه»، فقه و حقوق، سال2، ش6، ص87−106. * قرآن کریم. 1. آخوندخراسانی، محمدکاظم (1426ق)، کفایهالأصول، چ2، قم: مؤسسه آلالبیت لاحیاءالتراث. 2. بروجردی، سیدحسین (1415ق)، نهایه الاصول، مقرر: حسینعلی منتظری، قم: تفکر. 3. تسخیری، محمدعلی (1382)، «شیوه شهید صدر در شناخت مکتب اقتصادی اسلام و پاسخ به منتقدان»، اقتصاد اسلامی، سال 3، ش12، ص9−23. 4. جمعی از محققان (1389)، فرهنگنامه اصول فقه، چ2، قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی. 5. حلی، ابنادریس (1410ق)، السرائر الحاوی لتحریر الفتاوی، چ2، قم: دفتر انتشارات اسلامی. 6. صدر، سیدمحمدباقر (1417ق)، «الأتجاهات المستقبله لحرکه الأجتهاد»، فقه اهلالبیتb، سال 1، ش1، ص13−23. 7. صدر، سیدمحمدباقر (1426ق)،بحوث فی علم الأصول،چ3، قم: مجمع العلمی للشهید الصدر. 8. صدر، سیدمحمدباقر (1424ق)، الأسلام یقود الحیاه، بیروت: دارالتعارف للمطبوعات. 9. صدر، سیدمحمدباقر (1432ق)، دروس فی علم الأصول، چ5، قم: مجمع الفکر الاسلامی. 10. صدر، سیدمحمدباقر (1382)،اقتصادنا، چ2، قم: بوستان کتاب. 11. ضیاییفر، سعید (1392)،فلسفه علم فقه، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه و سمت. 12. عابدینژاد داورانی، امینرضا (1394)، «روش کشف سیاستهای پیشرفت با تأکید بر آراء شهید صدر»، معرفت اقتصاد اسلامی، سال7، ش13، ص131−154. 13. غفوری، خالد (1421ق)، «فقه النظریه لدی الشهید الصدر»، فقه اهل البیتb، سال 5، ش20، ص123 - 204. 14. قاسمیاصل، محمدجواد (1393)، بررسی و تحلیل جایگاه استقراء در روش شهید صدر در اقتصاد اسلامی، قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینیH. 15. قاسمیاصل، محمدجواد (1396)، «فرضیه در مذهب اقتصاد اسلامی با تأکید بر دیدگاه شهید صدر در کتاب اقتصادنا»، عیار پژوهش در علوم انسانی، سال 8، ش15، ص105−126. 16. قاسمیاصل، محمدجواد (1397)، «بررسی و تحلیل مبانی مشروعیت سیاستگذاری در اقتصاد اسلامی»،کاوشی نو در فقه، سال 25، ش93، ص33−60. 17. قاسمیاصل، محمدجواد (1398)، جایگاه استقرا در روش شهید صدر در اقتصاد اسلامی، قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینیH. 18. کلینی، محمد بن یعقوب (1407ق)،الکافی، تهران: دارالکتب الاسلامی. 19. مصباح، محمدتقی (1383)، آموزش فلسفه، چ5 ،تهران: چاپ و نشر بینالملل. 20. یوسفی، محمدرضا (1379)، «بررسی روش آیتالله شهید صدر در کشف مکتب اقتصادی اسلام»،فصلنامه پژوهشی دانشگاه امام صادقg،سال 3، ش11 و 12، ص113−129. 21. یوسفی، احمدعلی (1384)، «تفسیر نظریه شهید صدر در باب کشف مذهب اقتصادی مطابق با مبانی فقه شیعه»، فقه و حقوق، سال2، ش6، ص87−106. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,062 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 830 |