تعداد نشریات | 8 |
تعداد شمارهها | 282 |
تعداد مقالات | 2,142 |
تعداد مشاهده مقاله | 4,473,563 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,124,585 |
تحلیلی بر کاربست نظریه ها و مفاهیم علوم اجتماعی در فرایند نظریه پردازی قرآنی/دینی | ||
روش شناسی علوم انسانی | ||
مقاله 5، دوره 25، شماره 100، مهر 1398، صفحه 81-98 اصل مقاله (1.33 M) | ||
نوع مقاله: علمی - پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.30471/mssh.2019.1689 | ||
نویسندگان | ||
محمدباقر سعیدی روشن1؛ هادی موسوی1؛ محمود رجبی2؛ علیرضا محمدی فرد* 3 | ||
1پژوهشگاه حوزه و دانشگاه | ||
2موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) | ||
3دانشجوی دکتری پژوهشگاه حوزه و دانشگاه | ||
چکیده | ||
مطالعاتی که تلاش دارند بر مبنای متون دینی وارد نظریهپردازی در حوزه علوم اجتماعی شوند، در ظاهر هویتی دوگانه دارند که حضور نظریهها و مفاهیم علوم اجتماعی در آنها پررنگ است. مسئله اصلی این نوشتار، بررسی چگونگی تعامل مطالعات دینی، به محوریت قرآن، با نظریهها و مفاهیم علوم اجتماعی است. برای دستیابی به این امر، دو نمونه از آثار تحقیقی به مثابه دو شیوه از کاربست نظریههای علوم اجتماعی در مطالعات قرآنی/ دینی بررسی و ارزیابی میشود. این امر، نیازمند یک روش تحلیلی قیاسی ـ استقرایی مقایسهای است که با تکیه بر الگوی نظریهسازی در علوم اجتماعی انجام میشود. نتیجه ارزیابی نمونهها نشان میدهد مهمترین کاربست مثبت رجوع به نظریههای علوم اجتماعی در مطالعات قرآنی/ دینی، غنیسازی پرسشهای تحقیق و کمک به استنطاق از قرآن در راستای ارائه نظریههای بنیادین قرآنی است. همچنین مهمترین آسیب، تحمیل آرای بیرونی بر قرآن و متون دینی است. | ||
کلیدواژهها | ||
مطالعات قرآنی؛ علوم اجتماعی دینی؛ مطالعات میانرشتهای قرآن؛ نظریهپردازی قرآنی؛ نظریه دینی | ||
مراجع | ||
1-ابن طاووس، على بن موسى(1409ق)، إقبال الأعمال، دار الکتب الإسلامیه، تهران، چ2. 2-ایمان، محمدتقی(1394)، فلسفه روش تحقیق در علوم انسانی. پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، قم، چ3. 3-(1396)، هویت معرفت علمی علوم انسانی در ایران. پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی، تهران، چ2. 4-باربور، ایان(1393)، علم و دین. ترجمه: بهاء الدین خرمشاهی، مؤسسه نشر دانشگاهی، تهران، چ9. 5-برت، ادوین آرتور(1369)، مبانی مابعدالطبیعی علوم نوین. ترجمه: عبدالکریم سروش، انتشارات علمی-فرهنگی و مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی، چ1. 6-بلیکی، نورمن(1384)، طراحی پژوهشهای اجتماعی. ترجمه: حسن چاوشیان، تهران، نشر نی، چ1. 7-،(1395)، پارادایمهای تحقیق در علوم انسانی. ترجمه: حسنی، سید حمیدرضا، ایمان، محمدتقی، ماجدی، سید مسعود، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، قم، چ2. 8-جانکر، جان و پنینک، بارتجان(1394)، ماهیت روششناسی تحقیق، ترجمه: محمدتقی ایمان و عبدالرضا امانیفر، چ1، شیراز، دانشگاه شیراز. 9-حسنی، سیدحمیدرضا و موسوی، هادی(1395)، انسانکنششناسی پوزیتیویستی، به مثابه مبانی انسانشناختی آگوست کنت و امیل دورکیم. پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، قم، چ1. 10-راگ، دبرا و بیکمن، لئونارد(1392)، روشهای کاربردی پژوهش اجتماعی. پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات، تهران. 11-راین، آلن(1382)، فلسفه علوم انسانی. ترجمه: عبدالکریم سروش، موسسه فرهنگی صراط، تهران، چ3. 12-سعیدی روشن، محمدباقر(1397)، معنا، واقع و صدق در گزارههای دینی. سمت و پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، قم، چ1. 13-شجاعی، محمدصادق (1393) ، ساختار شخصیت از دیدگاه اسلام در چارچوب رویکرد صفات. رساله دکتری، استادان راهنما: جانبزرگی، مسعود؛ عسگری، علی، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، قم. 14-،(1395)،«ساختار شخصیت براساس منابع اسلامی در چارچوب رویکرد صفات(گزارش مطالعه کیفی)». تحقیقات بنیادین علوم اجتماعی، ش: 1، بهار. 15- و همکاران(1393)،«کاربرد نظریه حوزههای معنایی در مطالعات واژگانی ساختار شخصیت بر پایه منابع اسلامی». مطالعات اسلام و روانشناسی، ش: 15، پاییز و زمستان. 16-صدر، سیدمحمدباقر(1400ق)، المدرسة القرآنیة (موسوعة شهید صدر، ج 19). مرکز الأبحاث و الدراسات التخصّصیّة للشهید الصدر، قم، چ1. 17-کوفی، مفضل بن عمر(بیتا)، توحید المفضل. ترجمه: کاظم مظفر، داورى، چ3. 18-لی، مای (1368) ، ساخت، پدیدآیی و تحول شخصیت. ترجمه: محمود منصور، دانشگاه تهران، تهران، بیچا. 19-لینوننبرگ، فردریک سی و آیربای، بِورلی. 1390. روشهای تحقیق و نگارش پایان نامه در علوم اجتماعی، علوم رفتاری و مدیریت. تهران : سازمان انتشارات جهاد دانشگاهی. 20-هسه بایبر، شارلن نگی(1396)، روش تحقیق آمیخته (به هم پیوستن نظریه با عمل). ترجمه: مقصود فراستخواه و زینب ترکمان، مؤسسه پژوهش و برنامهریزی آموزش عالی، تهران، چ2. 21-هیوم، دیوید(1395)، رسالهای درباره طبیعت آدمی. ترجمه: جلال پیکانی، ققنوس، تهران، چ1. 22-واعظی، احمد (1390) ، نظریه تفسیر متن. پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، قم، چ1.
23-Dickson, Adom & Emad Kamil, Hussein & Adu--Agyem, Agyem (2018), "Theoretical and Conceptual Framework: Mandatory Ingredients of A Quality Research". International Journal of Scientific Research, January.
25-https://www.merriamـwebster.com/dictionary/socialscience(2018)
26-Lightman, Bernard (1997), Victorian Science in Context. The University of Chicago.
27-Sutton, Robert I & Staw, Barry M (1995), "What Theory Is Not". Administrative Science Quarterly, vol: 40. Sep, 371-384.
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,678 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 948 |