تعداد نشریات | 8 |
تعداد شمارهها | 291 |
تعداد مقالات | 2,192 |
تعداد مشاهده مقاله | 4,709,209 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,313,820 |
نقد محتوای فقهی−تربیتی کتابهای دین و زندگی دوره متوسطه دوم | ||
فصلنامه علمی تربیت اسلامی | ||
مقاله 1، دوره 15، شماره 32، تیر 1399، صفحه 7-31 اصل مقاله (500.12 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.30471/edu.2019.1536 | ||
نویسندگان | ||
بی بی زینب حسینی* 1؛ حسین قائمی اصل2؛ محسن آژند3 | ||
1استادیار گروه الهیات دانشگاه فرهنگیان،تهران،ایران | ||
2استادیار دانشگاه یاسوج | ||
3کارشناس ارشد علوم قرآن و حدیث | ||
چکیده | ||
کتابهای دین و زندگی مقطع متوسطه دوم، در نظام آموزش و پرورش جمهوری اسلامی ایران، در موضوع تعلیمات دین اسلام، برای مخاطبان نوجوان، بهعنوان منبع اصلی آموزش دین، مورد استفاده قرار میگیرد؛ به همین جهت، لازم است این کتابها از جهات مختلف مورد نقد و ارزیابی قرار گیرند. نقد این کتب به روش تحلیل محتوا، نشان میدهد آموزههای فقهی کمترین سهم را در آموزش دینی نوجوانان دارد. این در حالی است که احکام فقهی کارکردهای مهمی مانند توجه دادن به پاکیزگی، وقتشناسی، مسئولیتپذیری و اطاعتپذیری دارد. فقدان نگرش سیستمی مؤلفان این کتب به دین، از جمله در احکام شرعی سبب گردیده است حتی در موضوعات محدود طرح شده، آموزههای فقهی در موضوع خانواده و اقتصاد که موضوعات مهم و اولویتدار در جامعه ایران است، از جهات مختلف قابل نقد باشد. این پژوهش تلاش دارد با تبیین جایگاه آموزههای فقهی در تربیت یک نسل سالم، پیشنهادی در راستای تبیین سیستمی احکام خانواده و اقتصاد باتوجه به اهمیت آن در زندگی فردی و اجتماعی آینده ایران، ارائه دهد. | ||
کلیدواژهها | ||
تربیت دینی؛ کتابهای دین و زندگی؛ احکام فقهی؛ نگرش سیستمی؛ آموزش دین؛ نقد کتاب | ||
مراجع | ||
1. قرآن کریم (1373)، ترجمه ناصر مکارم شیرازی، قم: دفتر مطالعات تاریخ و فرهنگ اسلامی. 2. آشتیانی، مهدیه (1391)، «اهداف ازدواج و کارکردهای آن از منظر اسلام»، پژوهشهای زنان، ش313، ص55−84. 3. ابراهیم زاده، عیسی (1389)، «میزان تحقق اهداف درس دین و زندگی»، مجله رشد آموزش قرآن، ش76، ص10−15. 4. ابنبابویه، محمد بن علی (1385)، علل الشرائع، قم: کتابفروشی داوری. 5. ابنبراج (1406ق)، المهذب، قم: دفتر انتشارات اسلامی. 6. ابنسعد، محمد بن سعد بن منیع (1418)، الطبقات الکبری، بیروت: دارالکتب العلمیه. 7. ابنشبه، عمر بن شبه (1399)، تاریخ المدینه، جده، سید حبیب محمود. 8. ابنفارس، احمد (1404ق)، معجم مقاییس اللغه، قم: مکتب الاعلام الاسلامی. 9. ایمانی، محسن (1383)، «تحلیل محتوای کتاب هدیههای آسمانی»، فصلنامه نوآوریهای آموزشی، ش7، ص116−142. 10. باردن، لوئیس (1375)، تحلیل محتوا، تهران: انتشارات دانشگاه شهید بهشتی. 11. بازرگان، مهدی (1338)، «بعضی نظریات پیشنهادی در زمینه تعلیمات دینی»، مجموعه حکمت، ص8−12. 12. بحرانی، محمود (1392)، «تحلیل آمارهای ازدواج و طلاق زوجهای ایرانی»، جمعیت، ش85، ص43−56. 13. برقی، احمد بن محمد بن خالد (1371)، المحاسن، قم: دارالکتب الاسلامیه. 14. بروجردی، آقا حسین (1386)، جامع احادیث الشیعه، تهران: انتشارات فرهنگ سبز. 15. بلاذری، احمد بن یحیی (1411ق)، انساب الاشراف، بیروت: دارالفکر. 16. بناری، علیهمت (1381)، «نگاهی به تعامل فقه و تربیت»، مجله معرفت، ش57، ص39−49. 17. پژوهشکده تحقیقات اسلامی (1386)، فرهنگ شیعه، قم: زمزم هدایت. 18. تسخیری، محمد (1383)، «مصالح مرسله و امکان حجیت آن»، فقه اهل البیتb، ش4، ص97−101. 19. جانیپور، محمد (1392)، «رهاوردهای استفاده از روش تحلیل محتوا در فهم احادیث»، پژوهشهای قرآن و حدیث، ش2، ص27−58. 20. جمعی ازمولفان (بیتا)، مجله اهل البیتb، قم: دایره المعارف فقه اسلامی، ج1، ص50 (نرمافزار جامع فقه). 21. حجاب، محمد بنیه (1961)، مظاهر الشعوبیة فی الادب العربی، مصر: مکتبةالنهضة. 22. حر عاملی، محمد بن حسن (1409ق)، وسائل الشیعة، قم: مؤسسه آلالبیتb. 23. حسن زاده آملی (1381)، هزار و یک کلمه، قم: دفتر تبلیغات اسلامی. 24. حکیمی، محمدرضا (1421ق)، «الاجتهاد بین احکام الدین و اهداف الدین»، قضایا الاسلامیه، ش10، ص105−114. 25. خمینی، روحالله (1423ق)، ولایت فقیه، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینیe. 26. خوئی، بهی (1376)، «تحدید النسل، منبر الاسلام»، ش1، ص20−22. 27. رضایی اصفهانی (1387)، تفسیر مهر قرآن، تهران: پژوهشنامه تفسیر و قرآن. 28. رضایی زارچ، رضا (1389)، «بررسی نسبت جهانی شدن با تربیت دینی»، مجله مهندسی فرهنگی، ش37، ص22−37. 29. ساعدی، شاکر عطیه (1426)، المعاد الجسمانی، قم: المرکز العالمی للدراسات. 30. شهید ثانی (1420ق)، الفوائد الملیة، قم: دفتر انتشارات اسلامی. 31. شعارینژاد، علیاکبر (1388)، «تعلیم و تربیت»، رشد معلم، ش245، ص14−17. 32. صاحب جواهر، محمد بن باقر (1367)، جواهر الکلام، تهران: دارالکتب الاسلامیه. 33. صدوق، محمد بن علی بن بابویه (1966)، علل الشرائع، قم: انتشارات داوری. 34. صرامی، سیفالله (1383)، «درآمدی بر جایگاه مصالح مرسله»، قبسات، ش32، ص81−100. 35. صنقور، محمد (1428)، المعجم الاصولی، قم: منشورات الطیار. 36. طالبی، ابوتراب (1391)، «مسئولیتپذیری اجتماعی جوانان»، علوم اجتماعی، ش59، ص207−240. 37. طباطبایی، محمدحسین (1417ق)، المیزان فی تفسیر القرآن، ج20، قم: جامعۀ مدرسین حوزه علمیه قم. 38. علی صغیر، محمدحسین (2004)، الامام جعفر الصادق، دمشق: دار سلونی. 39. غزالی، ابوحامد (1416ق)، مجموعه رسائل غزالی، بیروت: دارالفکر. 40. فراهیدی، خلیل بن احمد (١۴١٠ق)، کتابالعین، قم: دارالهجره. 41. قَایْماز ذهبی، شمسالدین أبوعبدالله (1405ق)، سیر أعلام النبلاء، بیروت: مؤسسة الرسالة. 42. کشی، محمدبنعمر (1348)، رجال الکشی، مشهد: انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد. 43. کلینی، محمدبنیعقوب (1407ق)، الکافی، تهران: دارالکتب الاسلامیة. 44. کهنوجی، مرضیه (1390)، «اقتصاد اسلامی»، سفیر نور، ش20، ص185−208. 45. کشی، محمد بن عمر (1348)، رجال الکشی، مشهد: انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد. 46. مجلسی، محمدباقر (1403ق)، بحارالأنوار، بیروت: دارالکتب. 47. مجلسی، محمدباقر (1403)، بحارالانوار، بیروت: دار إحیاء التراث العربی. 48. مرعشی تستری نورالله (1409ق)، احقاق الحق و ازهاق الباطل، قم: کتابخانه آیتالله مرعشی نجفی. 49. مزیدی، محمد (1395)، «تحلیل محتوای کتابهای دین و زندگی»، پژوهشهای برنامه درسی، ش1، ص67−99. 50. مسعودی، غلامحسین (۱۳۸۲)، مبانی و اصول آموزش و پرورش، مشهد: آستان قدس رضوی. 51. مطهری، مرتضی (بیتا)، فقه و حقوق، قم: بینا. 52. ملکی، علی (1397)، «مبانی مشروعیت نظام جمهوری اسلامی»، سیاست متعالیه، ش21، ص77−94. 53. موحد، مجید (1389)، «آرایش و زندگی اجتماعی دختران جوان»، زن در توسعه و سیاست، ش28، ص79−106. 54. موسائی، میثم (1387)، «بررسی نقش خمس در رفع فقر مطالعه موردی شهر شال قزوین»، مجله راهبرد توسعه، ش16، ص94−119. 55. مهدوی کنی، محمدرضا (1384)، نقطههای آغاز در اخلاق عملی، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی. 56. حسین، میرحامد (1366)، عبقات الانوار، اصفهان: کتابخانه امیرالمؤمنین. 57. میرزائی، مهدی (1390)، «مدلی برای سنجش رابطه دینداری و فرهنگ سیاسی»، پژوهش سیاست نظری، ش23، ص27−55 48. همامی، عباس (1393)، «جایگاه عقلانی اخلاق در ادیان توحیدی»، پژوهش دینی، ش28، ص1−20. 49. Alishahi ghalehjougi, Abolfazl, et al, (2017), Rereading the Motivations Behind the Prohibition of Narrations and Recording Traditions and Their Historical Implications, Journal of Shi’a Islamic Studies, p. 313-341. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,998 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,003 |