پژوهشگاه حوزه و دانشگاه

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات8
تعداد شماره‌ها289
تعداد مقالات2,172
تعداد مشاهده مقاله4,607,711
تعداد دریافت فایل اصل مقاله3,230,810
خانمحمدی, کریم, مریجی, شمس الله, عباس زاده, روح الله. (777). مؤلفه‌های نظریه هنجاری رسانه‌های جمعی در قرآن کریم. جستارهای اقتصادی با رویکرد اسلامی, 10(19), 25-48. doi: 10.30471/soci.2018.1477
کریم خانمحمدی; شمس الله مریجی; روح الله عباس زاده. "مؤلفه‌های نظریه هنجاری رسانه‌های جمعی در قرآن کریم". جستارهای اقتصادی با رویکرد اسلامی, 10, 19, 777, 25-48. doi: 10.30471/soci.2018.1477
خانمحمدی, کریم, مریجی, شمس الله, عباس زاده, روح الله. (777). 'مؤلفه‌های نظریه هنجاری رسانه‌های جمعی در قرآن کریم', جستارهای اقتصادی با رویکرد اسلامی, 10(19), pp. 25-48. doi: 10.30471/soci.2018.1477
خانمحمدی, کریم, مریجی, شمس الله, عباس زاده, روح الله. مؤلفه‌های نظریه هنجاری رسانه‌های جمعی در قرآن کریم. جستارهای اقتصادی با رویکرد اسلامی, 777; 10(19): 25-48. doi: 10.30471/soci.2018.1477

مؤلفه‌های نظریه هنجاری رسانه‌های جمعی در قرآن کریم

فصلنامه علمی - پژوهشی اسلام و علوم اجتماعی
مقاله 2، دوره 10، شماره 19، فروردین 1397، صفحه 25-48    اصل مقاله (531.99 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.30471/soci.2018.1477
نویسندگان
کریم خانمحمدی1؛ شمس الله مریجی2؛ روح الله عباس زاده* 3
1دانشیار دانشگاه باقرالعلوم- گروه فرهنگ و ارتباطات
2دانشیار دانشکده علوم اجتماعی و رفتاری و ارتباطات دانشگاه باقرالعلوم ع
3دانشجوی دکترای فرهنگ و ارتباطات دانشگاه باقرالعلوم ع
چکیده
رسانه‌های جمعی در دنیای کنونی نقش بی‌بدیل و روزافزونی در زندگی اجتماعی انسان دارند، جهت‌گیری رسانه‌های جمعی نیز در بعدهای مختلف، متأثر از نظام هنجاری حاکم بر آن است. نظریه‌ها‌‌‌ی هنجاری موجود در ادبیات علوم ارتباطات در نوع خود متأثر از مبانی لیبرالیستی و سوسیالیستی و دارای مؤلفه‌ها‌‌‌یی برای تحقق اهداف آن دو نظام فکری هستند که در جامعه اسلامی پذیرفته نیستند. از این‌رو، در این پژوهش، با الهام از «روش تحلیل مضمون» آیات قرآن کریم، به‌عنوان اصلی‌ترین منبع هنجار بخش جامعه اسلامی، بررسی شد تا مؤلفه‌ها‌‌‌ی نظریه هنجاری رسانه‌ها‌‌‌ی جمعی به دست آمد. بررسی روش‌مند آیات، ما را به 66 مضمون پایه‌ای و 13 مضمون سازمان‌یافته و در نهایت چهار مضمون فراگیر، رهنمون کرد. مؤلفه‌های اصلی نظریه هنجاری رسانه‌ها‌‌‌ی جمعی از منظر قرآن کریم، عبارت‌اند از: «اصالت‌محوری»، «فرهنگ‌مداری»، «اجتماع‌گرایی» و «اخلاق‌مداری» که جهت‌گیری کلی و بایسته‌ها‌‌‌ی رسانه‌های جمعی را مشخص نموده و در مقابل نظریه‌های هنجاری رایج به‌عنوان نظریه‌ای قرآنی مطرح می‌شود. بدیهی است مضامین جهت‌دهنده و پایه، به‌عنوان مؤلفه‌ها‌‌‌ی عملیاتی‌تر، شرح وظایف دقیق‌تری برای رسانه‌ها‌‌‌ فراهم می‌کند.
کلیدواژه‌ها
قرآن کریم؛ رسانه‌های جمعی؛ نظریه هنجاری؛ اصالت‌محوری؛ فرهنگ‌مداری؛ اجتماع‌گرایی؛ اخلاق‌مداری
سایر فایل های مرتبط با مقاله
مراجع
  1. افتخاری، علی‌اصغر (بهار و تابستان 1379)، «رسانه، نظارت، امنیت، تحلیل جامعه‌شناسانه عملکرد نظارتی مطبوعات»، فصلنامه مطالعات راهبردی، سال سوم، شماره اول و دوم، ص140−157.
  2. اوسولیوان، تام و دیگران (1385)، مفاهیم کلیدی ارتباطات، ترجمه میرحسن رئیس، تهران، فصل نو.
  3. بیات، حجت‌الله (1390)، «مبانی ضرورت تبلیغ دین از رسانه‌های نوین، در جمعی از نویسندگان»، مجموعه مقالات دومین همایش بین‌المللی دین و رسانه «رسانه دینی، دین رسانه‌ای»، قم، اداره کل پژوهش‌های اسلامی صدا و سیما، چاپ اول.
  4. جبلی، پیمان (1383)، به‌سوی الگوی هنجاری تلویزیون بین‌المللی جمهوری اسلامی ایران، رساله دکتری، تهران، دانشگاه امام صادقg، گروه فرهنگ و ارتباطات.
  5. جوادی آملی، عبدالله (1391)، جامعه در قرآن، قم، اسراء.
  6. الخرعان، محمدعبدالله (1417ق)، ملکیة وسائل الإعلام و علاقتها بالوظائف الإعلامیة فی ضوء الإسلام، ریاض، دار عالم الکتب.
  7. رزاقی، افشین (1381)، نظریه‌های ارتباطات اجتماعی، چاپ اول، تهران، پیکان.
  8. رضایى اصفهانى، محمدعلى (1387)، تفسیر قرآن مهر، 24 جلد،3، 7، 11، 12، 17، 20 و 22، چاپ اول، قم، پژوهش‌هاى تفسیر و علوم قرآن.
  9. ساداتی، سیدنصرالله (تابستان 89)، «تبیین نقش نظارتی رسانه‌ها با تأکید بر نقش رسانه ملی»، فصلنامه انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات، سال ششم، شماره 19، ص185−216.
  10. سورین، ورنر و جیمز تانکارد (1386)، نظریه‌های ارتباطات، ترجمه علیرضا دهقان، چاپ سوم، تهران، انتشارات دانشگاه تهران.
  11. طباطبائى، محمدحسین (1374)، ترجمه تفسیر المیزان، 20 جلد، جلدهای 3، 4 و 10، چاپ پنجم، قم، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، دفتر انتشارات اسلامى.
  12. عابدی جعفری، حسن و همکاران (پاییز و زمستان 1390)، «تحلیل مضمون و شبکه مضامین: روشی ساده و کارآمد برای تبیین الگوهای موجود در داده‌های کیفی»، اندیشه مدیریت راهبردی، سال پنجم، شماره 10، ص151−198.
  13. عبدالحمید، محمد (1997)، نظریات الإعلام و اتجاهات التأثیر، چاپ اول، قاهره، عالم الکتب.
  14. فضل‌الله، محمدحسین (1419ق)، من وحى القرآن، 25 جلد، جلدهای 1، 6، 20 و 22، چاپ اول، بیروت، دارالملاک.
  15. مصطفوى، حسن (1368ش)، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، 14 جلد، چاپ اول، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
  16. معتمدنژاد، کاظم و رویا معتمدنژاد (1386)، حقوق ارتباطات، چاپ اول، تهران، دفتر مطالعات و توسعه رسانه‌ها وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
  17. مکارم شیرازى، ناصر (1371)، تفسیر نمونه، 28 جلد، جلدهای 2، 12، 13 و 14، چاپ دهم، تهران، دارالکتب الإسلامیة.
  18. مکی العاملی، محمد بن جمال‌الدین (1410ق)، الروضه البهیه فی شرح اللمعه الدمشقیه، چاپ اول، قم، انتشارات داوری.
  19. مک کوایل، دنیس (1388)، درآمدی بر نظریه ارتباطات جمعی، ترجمه پرویز اجلالی، چاپ سوم، تهران، دفتر مطالعات و توسعه رسانه‌ها.
  20. مهدی‌زاده، سیدمهدی (1391)، نظریه‌های رسانه، اندیشه‌های رایج و دیدگاه‌های انتقادی، چاپ دوم، تهران، همشهری.
  21. مهرداد، هرمز (1380)، مقدمه‌ای بر نظریات و مفاهیم ارتباط جمعی، چاپ اول، تهران، فاران.
  22. مولانا، حمید (1388)، الگوی مطبوعات و رسانه‌های اسلامی، تهران، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
  23. ویندال، سون و بنو سیگنایزر و جین اولسون (1376)، کاربرد نظریه‌های ارتباطات، ترجمه علیرضا دهقان، چاپ اول، تهران، مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه‌ها.
    1. Anderson, K. E. Introduction to communication: Theory and Practice, California, cummings publishing co, 1972.
    2. Baran Stanley J. and Dennis K. Davis, MASS COMMUNICATION THEORY (Foundations, Ferment, and Future), SIXTH EDITION, Wadsworth, Boston, 2012.
    3. Fourie Pieter J. Media Studies: Media history, media and society, Juta and Company Ltd, 2007.
    4. Littlejohn Stephen W. and Karen A. Foss, Encyclopedia Of Communication Theory, Copyright © 2009 by SAGE Publications, Inc.
    5. Merrill, J. & R.L.Lownstein, Media, Message and Men: New Perspective in Communication, New York: Longman, 1979.
    6. Siebert, Fred Seaton, Theodore Peterson, Wilbur Schramm, Four Theories of the press, Urbana: University of lllinois press,1963
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 1,487
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,002