تعداد نشریات | 8 |
تعداد شمارهها | 289 |
تعداد مقالات | 2,172 |
تعداد مشاهده مقاله | 4,607,716 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,230,813 |
تعاملات مفاهیم «امت اسلامی» و «تکافل اجتماعی» با رویکرد قرآنی | ||
فصلنامه علمی - پژوهشی اسلام و علوم اجتماعی | ||
مقاله 1، دوره 9، شماره 18، شهریور 1397، صفحه 5-28 اصل مقاله (570.45 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.30471/soci.2018.1455 | ||
نویسندگان | ||
مصطفی کاظمی نجف ابادی* 1؛ سید رضا حسینی2 | ||
1استاد یار پژوهشگاه حوزه و دانشگاه | ||
2استادیار پژوهشگاه حوزه و دانشگاه | ||
چکیده | ||
نظامات زندگی در هر جامعهای به منظور پاسخگویی به نیازها و متناسب با مبانی اعتقادی و ارزشهای فرهنگی آن جامعه شکل میگیرند. موفقیت و پایداری این نظامها بیش از هرچیز دیگری در گرو سازگاری مبانی آنها با قوانین و واقعیتهای حاکم بر عالم هستی بهویژه عالم انسانی است. نیازهای معیشتی از جمله مهمترین نیازهایی است که برای پاسخ به آن تاکنون انواع متعددی از نظامات سوسیالیستی و لیبرالیستی و... تشکیل شده است. بدون تردید یکی از مبانی اصلی این نظامات نوع نگرش آنها به واقعیت فرد و جامعه و نوع روابط موجود فیمابین آنهاست. مدعای پژوهش حاضر آن است که قرآن کریم برای عالم انسانی مفهوم ویژهای به نام «امت» را مطرح کرده است که متفاوت از مفاهیم رایجی چون فرد و دولت است. این مفهوم دارای آثار و احکام مهمی بهویژه در زمینه نیازهای معیشتی انسان است. «تکافل اجتماعی» از جمله مهمترین مفاهیم قرآنی و اسلامی است که در این ارتباط و بهعنوان یکی از ارکان نظام تأمین اجتماعی و پاسخگویی به نیازهای معیشتی مطرح گردیده است. هدف پژوهش تبیین مفاهیم، مبانی، ویژگیها و تعاملات این دو مفهوم در ارتباط با مسئله تأمین اجتماعی، در رویکرد اسلامی است. روش بهکار گرفته در این تحقیق از منظر هدف، از قبیل تحقیقات بنیادی−نظری است و از منظر ماهیت و روش در قلمرو تحقیقات توصیفی−تحلیلی به حساب میآید. مقاله به این نتیجه میرسد که در فرهنگ قرآنی امت اسلامی به مثابه پیکری واحد معرفی شده که ارتباط بین اعضای آن، ارتباطی از جنس ولا و دستگیری است و ازاینرو تکافل اجتماعی از خصائص امت اسلامی است که در غیاب آن هیچ سازوکاری قادر به حل موفقیتآمیز و پایدار مشکلات معیشتی جامعه نخواهد بود. | ||
کلیدواژهها | ||
امت؛ تکافل اجتماعی؛ تأمین اجتماعی؛ رویکرد قرآنی | ||
سایر فایل های مرتبط با مقاله
|
||
مراجع | ||
قرآن * نهجالبلاغه 1. ابوزهره، محمد (1358ش)، همکاریهای اجتماعی، ترجمه: محمدمهدی جعفری، تهران، شرکت سهامی انتشار. 2. ابوزهره، محمد (1991)، التکافل الاجتماعی فی الاسلام، قاهره: دارالفکر العربی. 3. احمدی میانجی، علی (1419ق)، مکاتیب الرسول، طهران: مؤسسه فرهنگی دارالحدیث، 4. بخاری، محمد بن اسماعیل (بیتا)، صحیح البخاری، ترکیه: استانبول: المکتیه الاسلامیه للنشر و التوزیع. 5. البهی الخولی (1401)، الثروة فی ظلّ الاسلام، کویت دارالقلم. 6. پاینده، ابو القاسم (1382ش)، نهجالفصاحة (مجموعه کلمات قصار حضرت رسولn)، تهران، چاپ چهارم. 7. جعفرعباس حاجی (1408هـ ـ 1987م)، المذهب الاقتصادی فی الاسلام، القسم الاول، کویت: مکتبة الأثنین. 8. جمعی از محققین، موسوعه الفقیه، باب الاستغاذه، الجزء الرابع، کویت: وزاره الاوقاف و الشون الاسلامیه. 9. جوادى آملى، عبدالله (1373)، شریعت در آینه معرفت، مرکز نشر فرهنگى رجاء، چاپ دوم. 10. حر عاملی، محمد حسن (1403ق)، وسائل الشیعه (الاسلامیه)، بیروت: دارا احیاء التراث العربی، چاپ پنجم. 11. حسینی، سیدرضا (1379)، الگوی تخصیص درآمد و رفتار مصرف کننده مسلمان، تهران: مؤسسه فرهنگی دانش و اندیشه معاصر. 12. حمیدی، عبدالکبیر (1431ھ)، مفهوم الامه فی القران الکریم و الحدیث الشریف، قاهره: دارالسلام. 13. ریشهری، محمدمهدی و سیدرضا حسینی (1386ش)، التنمیة الأقتصادیة فی الکتاب و السنة، قم: سازمان چاپ و نشر دارالحدیث. 14. زمخشری (1995م)، الکشاف عن غوامض التنزیل و عیون الاقاویل فی وجوه التاویل، ترتیب و ضبط و تصحیح: محمدعبدالسلام شاهین، بیروت: دارالکتب العلمیه، ط1، /// 15. زمخشری، محمود بن عمر (1417ق)، الفائق فی غریب الحدیث، بیروت: دارالکتب العلمیة. 16. صالح، احمد العلی (1375)، حجاز در صدر اسلام، ترجمه: عبدالحمید آیتی، نشر مشعر، چاپ اول. 17. صدوق، محمدبن علی (1404)، من لا یحضره الفقیه، قم: منشورات جماعة المدرسین فی الحوزة العلمیة، الطبعه الثانیة. 18. طبرسی، ابوالفضل علی (1418ق)، مشکاه الانوار فی غرر الاخبار، قم: دارالحدیث، الطبعه الاولی. 19. عبدالجبار، محمد (1989م)، الامه فی المفهوم الاسلامی، المنطلق، ع59. 20. عبدالله ناصح علوان (بیتا)، التکافل الاجتماعی فی الاسلام، www.abdullahelwan.net، مصر: رشف: دارالسلام للطباعه و النشر و التوزیع، الاصدار الاول. 21. عسکرینیا، ابوالفضل و منا لطفی (1390)، روش تحقیق در مدیریت، تهران: انتشارات فرانما. 22. علامه حلّى (1413)، قواعد الاحکام، قم: مؤسسه النشر الاسلامى، ج1. 23. فرحات، احمد حسن (1983م)، الامه فی دلالاتها العربیه و القرانیه، بیروت: دار عمار، ط1. 24. قابل، احمد (1383)، اسلام و تأمین اجتماعی، مؤسسه عالی پژوهش تأمین اجتماعی، چاپ اول. 25. قرضاوی، یوسف (1996م)، الامه الاسلامیه حقیقه لا وهم، مؤسسه الرساله، بیروت: لبنان، ط1. 26. کتانی، عبدالحی (1384)، نظام اداری مسلمانان در صدر اسلام، ترجمه: علیرضا ذکاوتی قراگزلو، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، چاپ اول. ///در منابع نیست/// 27. کلینی، محمد بن یعقوب (1369ش) اصول کافی، تهران: کتابفروشی علمیه اسلامی. 28. مجلسى، محمدباقر (1403)، بحارالأنوار، بیروت: مؤسسه الوفاء، الطبعة الثانیة. 29. محمد زاهدی اصل (1387)، مقدمهای بر خدمات اجتماعی در اسلام، تهران: دانشگاه علام طباطبائی. 30. محمد عبده و رشید رضا (1980م)، تفسیر القران الکریم (المنار)، بیروت: دارالفکر و دارالمعرفه، (د.ت). 31. محمد فاروق التبهان (1970م)، الاتجاه الجماعی فی التشریع الاقتصاد الاسلامی، بیروت: دارالفکر. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,368 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 900 |