تعداد نشریات | 8 |
تعداد شمارهها | 289 |
تعداد مقالات | 2,172 |
تعداد مشاهده مقاله | 4,607,629 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,230,735 |
شیوه تاریخنگاری حالمحورِ علم در معرض محک کیمیای حسن بن زاهد | ||
روش شناسی علوم انسانی | ||
مقاله 4، دوره 24، شماره 94، فروردین 1397، صفحه 65-79 اصل مقاله (1.61 M) | ||
نوع مقاله: علمی - پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.30471/mssh.2018.1450 | ||
نویسندگان | ||
رضا کوهکن1؛ علی کاوسی رحیم* 2 | ||
1عضو هیئت علمی موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران | ||
2دکتری تخصصی | ||
چکیده | ||
در این مقاله نخست، شیوة تاریخنگاری حالمحور علم معرفی شده است؛ معیار، نقطة آغاز و نقطه پایان اینگونه تاریخنگاری، نظریههای «علمیِ» کنونی میباشد. از دیدگاه نگارنده، مقابلة ویژگیهای علوم پیشین با علم کنونی میتواند محک مناسبی در آزمون کارآمدی این شیوه باشد. بدینترتیب، کیمیا بهعنوان یک علم طبیعی در سدههای گذشته لحاظ و به واکاوی کیمیای حسن بن زاهد کرمانی پرداخته میشود. آنگاه، برخی موضوعات محوری کیمیا را استخراج کرده، آنها را در مواجهه با برخی ویژگیهای بنیادی علم مدرن و نیز مفروضات اساسی تاریخنگاری حالمحور قرار میدهیم. نتیجه آنکه، تفاوتهای علم کیمیا با علم مدرن چنان بنیادی و شباهتهای آن دو چنان اندک است که نمیتوان، بهرغم ادعای تاریخنگاری حالمحور، کیمیا را یک «پیشتاریخ» برای شیمی دانست. در بازسازی تاریخ علم بهنحو عام، و تاریخ کیمیا به نحو خاص، باید با دیدگاهی جامعنگرانه، چنان عمل کرد که مباحث گستردة نظری و عملی آن، وجوه مختلف کار با مواد، فرآیندهای عملی، و نیز زبان معمایی، رمزی و باطنی کیمیا و البته مسائل انسانی و اجتماعی مرتبط با آن، به همراه یکدیگر ملاحظه شود. | ||
کلیدواژهها | ||
تاریخنگاری علم؛ شیوة تاریخنگاری حالمحور؛ نظریة علمی؛ حسن بن زاهد کرمانی؛ کیمیا | ||
مراجع | ||
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,439 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,089 |