پژوهشگاه حوزه و دانشگاه

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات8
تعداد شماره‌ها289
تعداد مقالات2,172
تعداد مشاهده مقاله4,607,749
تعداد دریافت فایل اصل مقاله3,230,831
میزاخانی, رضا, موسویان, سید عباس, کاوند, مجتبی. (1396). اوراق اجاره روی دارایی طلبکاران؛ راهکار جدید برای تسویه دیون دولت از طریق بازار سرمایه در ایران. جستارهای اقتصادی با رویکرد اسلامی, 14(28), 33-60. doi: 10.30471/iee.2017.1433
رضا میزاخانی; سید عباس موسویان; مجتبی کاوند. "اوراق اجاره روی دارایی طلبکاران؛ راهکار جدید برای تسویه دیون دولت از طریق بازار سرمایه در ایران". جستارهای اقتصادی با رویکرد اسلامی, 14, 28, 1396, 33-60. doi: 10.30471/iee.2017.1433
میزاخانی, رضا, موسویان, سید عباس, کاوند, مجتبی. (1396). 'اوراق اجاره روی دارایی طلبکاران؛ راهکار جدید برای تسویه دیون دولت از طریق بازار سرمایه در ایران', جستارهای اقتصادی با رویکرد اسلامی, 14(28), pp. 33-60. doi: 10.30471/iee.2017.1433
میزاخانی, رضا, موسویان, سید عباس, کاوند, مجتبی. اوراق اجاره روی دارایی طلبکاران؛ راهکار جدید برای تسویه دیون دولت از طریق بازار سرمایه در ایران. جستارهای اقتصادی با رویکرد اسلامی, 1396; 14(28): 33-60. doi: 10.30471/iee.2017.1433

اوراق اجاره روی دارایی طلبکاران؛ راهکار جدید برای تسویه دیون دولت از طریق بازار سرمایه در ایران

جستارهای اقتصادی با رویکرد اسلامی
مقاله 2، دوره 14، شماره 28، مهر 1396، صفحه 33-60    اصل مقاله (670.02 K)
نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.30471/iee.2017.1433
نویسندگان
رضا میزاخانی* 1؛ سید عباس موسویان2؛ مجتبی کاوند3
1دکتری فقه الاقتصاد دانشگاه امام صادق
2استاد پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی
3دکتری مدیریت مالی دانشگاه امام صادق (ع)
چکیده
یکی از چالش‎های اصلی دولت جمهوری اسلامی در سال‎های اخیر بدهی دولت به پیمانکاران و نظام بانکی است. اعمال تحریم‎های مالی و اقتصادی ضد جمهوری اسلامی ایران، افزایش نرخ ارز و تورم بالا طی سال‎های 1390 تا 1392 و کاهش شدید قیمت نفت طی چند سال گذشته موجب شد درآمدهای دولت کاهش یافته و برای تسویه بدهی خود با مشکل جدی مواجه شود. از این‎رو، دولت تلاش کرد تا با کمک راهکارهای جدید منابع مالی به دست آورد. یکی از راه‎های تأمین مالی دولت از طریق بازار سرمایه و انتشار اوراق بهادار از جمله اوراق اجاره دولتی است. انتشار این اوراق با مدل‎های متعارف اوراق اجاره که از سوی شرکت‎ها انجام می‎شود، برای دولت مقدور نیست؛ زیرا مستلزم فروش دارایی دولت به نهاد واسط است که با موانع قانونی مواجه است. بنابراین، باید در پی طراحی مدل‎های جدیدی برای اوراق اجاره بود.
این مقاله با کاربرد روش توصیفی−تحلیلی در پی پاسخ‎ به این پرسش‎هاست: 1. آیا امکان انتشار اوراق اجاره دولتی بدون استفاده از دارایی‎های دولت و مبتنی بر دارایی طلبکاران وجود دارد؟ 2. مدل‎های مالی اوراق اجاره دولتی مبتنی بر دارایی طلبکاران کدامند؟ نتایج مقاله نشان می‎دهد که می‎توان با استفاده از دارایی طلبکاران از دولت، دو نوع اوراق اجاره طراحی و منتشر کرد. مدل اول مبتنی بر فروش دارایی و اجاره آن و مدل دوم مبتنی بر اجاره موازی است.
کلیدواژه‌ها
بدهی دولت؛ تأمین مالی؛ تأمین مالی اسلامی؛ اوراق بهادار اسلامی؛ اوراق اجاره دولتی
مراجع

  1. امامى، سیدحسن (بی‌تا)، حقوق مدنى، ج2، تهران: اسلامیه.

 2. انصاری، مرتضى بن محمد امین (1421)، صیغ العقود و الإیقاعات، چ1، قم: مجمع اندیشه اسلامى.

 3. انصاری، مرتضى بن محمد امین (1415)، کتاب المکاسب، کنگره جهانى بزرگداشت شیخ اعظم انصارى، چ1، ج6، قم.

  4. بحرانى، آل‌عصفور، یوسف بن احمد بن ابراهیم (1405)، الحدائق الناضرة فی أحکام العترة الطاهرة، چ1، ج19، قم: دفتر انتشارات اسلامى.

  5. توحیدی، محمد (1393)، «بررسی فقهی انتشار اوراق اجاره و مرابحه چند طبقه اعتباری»، تحقیقات مالی اسلامی، ش7، پاییز و زمستان، ص135−168.

  6. جعفری‌لنگرودی، محمدجعفر (1378)، مبسوط در ترمینولوژى حقوق، چ5، ج2، تهران: گنج دانش.

  7. جمعى از پژوهشگران زیر نظر شاهرودى، سیدمحمود هاشمى (1423)، موسوعة الفقه الإسلامی طبقا لمذهب أهل البیتb، چ1، ج4، قم: مؤسسه دائرة المعارف فقه اسلامى بر مذهب اهل‌بیتb.

  8. حکیم، سیدمحسن طباطبایى (1416)، مستمسک العروة الوثقى، چ1، ج13، قم: مؤسسة دارالتفسیر.

  9. حسینی، سیدعلی؛ هانیه حکمت و معصومه کاشف (1392)، «نقش صکوک اجاره و اوراق مشارکت در تأمین مالی شرکت‎ها»، مجله پژوهش حسابداری، س2، ش8، بهار، ص1−26.

10. خاوری، محمودرضا (1369)، حقوق بانکی، چ1، تهران: انتشارات مرکز آموزش بانکداری.

 11. ذوالفقاری، مهدی؛ آتوسا گودرزی و بهرام سحابی (1391)، «آسیب‎شناسی پیاده‎سازی اوراق اجاره در بازارهای پول و سرمایه کشور»، اقتصاد اسلامی، ش45، بهار، ص131−158.

12. سبزوارى، سیدعبدالأعلى (1413)، مهذّب الأحکام، چ4، 30ج، ج19، قم: مؤسسة المنار.

13. شهید اول، محمد بن مکى (1410)، اللمعة الدمشقیة فی فقه الإمامیة، در یک جلد، چ1، بیروت: دارالتراث − الدارالإسلامیة.

14. شهید ثانى، زین‌الدین بن على (1410)، الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة، چ1، ج3، قم: کتابفروشى داورى.

15. عاملى، سیدجواد بن محمد حسینى (1419)، مفتاح الکرامة فی شرح قواعد العلّامة، چ1، ج19، قم: دفتر انتشارات اسلامى.

16. علامه‌حلّى، حسن بن یوسف بن مطهر اسدى (1420)، تحریر الأحکام الشرعیة على مذهب، چ1، ج2، قم: مؤسسه امام صادقj.

17. قانون توسعه ابزارها و نهادهای مالی جدید، مجلس شورای اسلامی، 1388.

18. قانون مدنی جمهوری اسلامی ایران.

19. قانون بودجه سال 1394.

20. قانون اوراق مشارکت، 1376.

21. کریمی ریزی، مجید و یونس سلمانی (1396)، موانع و ملاحظات مربوط به انتشار اوراق بهادار اسلامی دولتی، گزارش پژوهشی مرکز پژوهش، توسعه و مطالعات اسلامی سازمان بورس و اوراق بهادار.

22. کیقبادی، سعید (1381)، «اوراق اجاره به شرط تملیک دولتی جایگزینی برای اوراق قرضه»، پژوهشنامه حقوق اسلامی، ش7، بهار و تابستان، ص140.

23. محقق حلّی، ابوالقاسم (1408)، شرایع‌الاسلام فی مسائل‌الحلال والحرام، ج2، بیروت: دارالاضواء.

24. محقق داماد، سیدمصطفى (1406)، قواعد فقه، چ12، تهران: مرکز نشر علوم اسلامى.

25. موسویان، سیدعباس؛ رضا میرزاخانی و سیدامیرحسین اعتصامی (1394)، «بررسی فقهی−مالی اوراق اجاره مصون از تورم»، اقتصاد اسلامی، ش58، تابستان، ص63−89.

26. نجفى، محمدحسن (صاحب الجواهر) (1404)، جواهر الکلام فی شرح شرائع‎الإسلام، چ7، 43ج، ج24، 26 و 27، بیروت: دار إحیاء التراث العربی.

27. یزدى، سیدمحمدکاظم طباطبایى (1409)، العروة الوثقى، چ2، ج2، بیروت: مؤسسة الأعلمی للمطبوعات.

28. ــــــــــ (1421)، حاشیة المکاسب، چ2، ج2، قم: مؤسسه اسماعیلیان.

29. ــــــــــ (1428)، العروة الوثقی، چ8، ج5، قم: منشورات دارالتفسیر.

30. Cosio-Pascal, Enrique, (2012), Public Debt Management, New York, April.

31. Filardo, Andrew, Madhusudan Mohanty and Ramon, Moreno (2012), “Central Bank and Government Debt Management: Issues for Monetary Policy”, BIS Papers, No 67, pp.51-71.

32. International Islamic Financial Market (2014), SUKUK REPORT: A comprehensive study of the Global Sukuk Market, NOVEMBER, 4TH EDITION.

33. International Islamic Financial Market (2016), SUKUK REPORT: A Comprehensive Study of The Global Sukuk Market, September 2016, 5TH EDITION.

34. International Monetary Fund, World Bank (2001), Developing Government Bond Markets: A Handbook, September 21.

35. International Shariah Research Academy for Islamic Finance (ISRA) (2015), Islamic Capital Markets.

36. National Treasury Department (2011), Debt Management Report, Republic of South Africa, Desamber.

37. The International Bank For Reconstruction & International Monetary Fund (2001), Developing Government Bond Markets: A Handbook, September 21.

 

آمار
تعداد مشاهده مقاله: 1,983
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 909