تعداد نشریات | 8 |
تعداد شمارهها | 291 |
تعداد مقالات | 2,189 |
تعداد مشاهده مقاله | 4,699,522 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,302,791 |
ماهیت روانشناسی اسلامی، پیشینی یا پسینی؟ | ||
مطالعات اسلام و روانشناسی | ||
مقاله 7، دوره 10، شماره 19، شهریور 1395، صفحه 135-155 اصل مقاله (245.39 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.30471/psy.2016.1266 | ||
نویسندگان | ||
محمدحسن ابراهیمی دهشیری1؛ مریم صالح زاده2 | ||
1دانشجوی دکتری فلسفه تعلیم و تربیت دانشگاه فردوسی مشهد | ||
2استادیارگروه روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه یزد | ||
چکیده | ||
بحث درباره روانشناسی اسلامی، چالش بر سر ماهیت و مفهومی مناقشهبرانگیز مرتبط با معانی متفاوتی است که از این مفهوم ارائه شده است. این مقاله از پیشینی و پسینیی بودن روانشناسی اسلامی سخن میگوید. پرسش اساسی این است که روانشناسی اسلامی ماهیتی بالفعل و تحقق یافته دارد یا مفهومی بالقوه و امکانی است که می توان آن را محقق ساخت؟ در پاسخ، کوشش شد که استدلال شود روانشناسی اسلامی ماهیتی پسینی دارد. در این باره سه فرض اساسی با محور قراردادن نظریه رایشنباخ (تفکیک گردآوری از داوری) وجود دارد: نخست آنکه روانشناسی اسلامی نوعی علم دینی است، بنابراین مفهومی است امکانی؛ دوم اینکه نقصان فلسفی معادل با بطلان تجربی نیست؛ از اینرو، تحقق روانشناسی اسلامی به معنای نفی نظریههای روانشناسی معاصر نخواهد بود و سوم، اهمیت پیشفرضهای نظریههای علمی است که پیامدش توجه به زیربنای نظریههای موجود روانشناسی و کوشش برای تدوین نظریههای نو براساس پیشفرضهای اسلامی خواهد بود. | ||
کلیدواژهها | ||
ماهیت پیشینی؛ ماهیت پسینی؛ پیش فرض های اسلامی؛ نظریه رایشنباخ؛ علم دینی | ||
مراجع | ||
منابعقرآن کریم. باقری، خسرو (1382)، هویت علم دینی، تهران: سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی. باقری خسرو؛ خسروی، زهره (1387)، نظریههای روانشناسی معاصر، تهران: نشر علم. باقری، خسرو (1385)، نگاهی دوباره به تربیت اسلامی، تهران: انتشارات مدرسه. بستانی، محمود (1392)، اسلام و روانشناسی، ترجمه محمود هویشم، مشهد: بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی. پورسیف، عباس (1391)، خلاصه تفاسیر المیزان و نمونه، قم: نشر شاهد. عیسی، محمد رفقی (1385). به سوی اسلامیسازی روانشناسی، ترجمه نجیبالله نوری، حوزه و دانشگاه، س12، ش48، ص77ـ108. سروش، عبدالکریم (1388)،تفرج صنع، تهران: انتشارات صراط. شمشیری، بابک (1390)،«نقش فلسفه در ساخت و تولید روانشناسی اسلامی»، روشها و مدلهای روانشناختی، ش5، ص31ـ44. طباطبایی، سیدمحمدحسین (1374)، تفسیر المیزان، ترجمه سیدمحمدباقر موسوی همدانی، قم: دفتر انتشارات اسلامی. مسعودی، جهانگیر (1389)، «تحلیلی از مبانی و پیشفرضهای معرفتی موافقان و مخالفان علم دینی»، روششناسی علوم انسانی، ش64 و 65، ص43ـ66. مطهری، مرتضی (1391)، انسان کامل، تهران: انتشارات صدرا. ملکیان، مصطفی (1379)، «امکان و چگونگی علم دینی»، روششناسی علوم انسانی. ش22، ص10ـ33. نجاتی، محمد عثمان (1391)، قرآن و روانشناسی، ترجمه عباس عرب، مشهد: بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 3,635 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 2,761 |