تعداد نشریات | 8 |
تعداد شمارهها | 291 |
تعداد مقالات | 2,181 |
تعداد مشاهده مقاله | 4,680,983 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,287,192 |
بررسی تطبیقی مبانی فلسفی شیخ اشراق و برگسون و دلالتهای تربیتی آن | ||
فصلنامه علمی تربیت اسلامی | ||
مقاله 4، دوره 5، شماره 11، اسفند 1389، صفحه 81-110 اصل مقاله (340.1 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
نویسندگان | ||
محمدرضا شرفیجم1؛ سمانه خلیلی2 | ||
1عضو هیئت علمی دانشگاه تهران | ||
2دانشجوی دکترای فلسفه تعلیم و تربیت دانشگاه تهران | ||
چکیده | ||
سهروردی و برگسون در زمرة فیلسوفانی هستند که به عرفان و شهود اهمیت وافری دادهاند. در این پژوهش سعی شده است با بررسی مبانی فلسفی این دو فیلسوف بزرگ، دلالتهای تربیتی آنها استخراج گردد. بررسی مبانی هستیشناختی، انسانشناختی، ارزششناختی و معرفتشناسی برگسون و سهروردی نشان میدهد که مفاهیم اساسی در فلسفة برگسون زمان، تکامل، شهود و تغییر میباشند. اما در فلسفه سهروردی، نور از جایگاه ویژهای برخوردار است. هر دو بر ارادة فردی و شهود تأکید میورزند. همچنین دیدگاه برگسون و سهروردی نسبت به انسان و خداوند متفاوت است. در این موضوع، سهروردی، بحث قوای گوناگون را مطرح میسازد و برگسون به رابطة مغز و ذهن اشاره میکند. خدای برگسون، پیوسته در حال تغییر و تکامل است و خدای سهروردی متعالی و منزه از هر گونه تغییر است. در بحث معرفتشناختی، هر دو علیرغم تأکید فراوانی که بر شهود دارند، تفکر و تعقل را برای شناخت لازم میدانند. در بحث دلالتهای تربیتی چنین استنباط شده است که هدف غایی تربیت، از نظر سهروردی رسیدن به کمال مطلق و از دیدگاه برگسون پرورشِ انسانی، عقلانی ‐ شهودی است. اصول تربیتی حاصل از آرای برگسون شامل: اصل تغییر، اصل تکامل، اصل آزادی و اصل تدریج است. اصول تربیتی حاصل از اندیشههای شیخ اشراق غفلتگریزی، کرامت نفس، صبر و خودشناسی است. از میان روشهای تربیتی برگرفته از آرای سهروردی و برگسون، میتوان به اهمیت عرفان، شهود، تفکر و تعقل، که هر دو بر آن تأکید داشتهاند، اشاره کرد. | ||
کلیدواژهها | ||
اشراق؛ شهود؛ تعلیم و تربیت؛ تفکر؛ برگسون؛ سهروردی | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,617 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,757 |