تعداد نشریات | 8 |
تعداد شمارهها | 291 |
تعداد مقالات | 2,178 |
تعداد مشاهده مقاله | 4,677,299 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,283,670 |
مناسبات عاملیت و ساختار از دیدگاه علامه محمدتقی جعفری | ||
فصلنامه علمی - پژوهشی اسلام و علوم اجتماعی | ||
مقاله 7، دوره 7، شماره 13، شهریور 1394، صفحه 95-126 اصل مقاله (538.54 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
نویسندگان | ||
علی ربانی1؛ فائزه فهامی* 2 | ||
1عضو هیئت علمی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه اصفهان | ||
2کارشناسی ارشد شیعهشناسی گرایش جامعهشناسی دانشگاه اصفهان | ||
چکیده | ||
این مقاله بر آن است تا با نگاهی متفاوت از نگاههای غالب اروپامحور، آثار یکی از تراث علمی ایران اسلامی یعنی علامه جعفریe را بررسی و چارچوبی نظامیافته از تلقی ایشان دربارۀ مسئله رابطه ساختار و عاملیت را ساخته و پرداخته کند. این مسئله بهعنوان یکی از مهمترین مسائل کلان جامعهشناسی، در حوزه هستیشناسی اجتماعی قابل بحث است. در این مقاله برای اکتشاف، ساختاربندی و بسط نظریۀ علامه جعفری به آثار به جا مانده از ایشان رجوع و تلاش شده با نگاهی جامع به تمامی این آثار، دلالتهای جامعهشناختی وابسته به این مسئله را استخراج و نظریه صائب ایشان را که به صورت پراکنده در آثار وی وجود دارد تبیین کند. این پژوهش در مقام تحلیل، رویکرد توصیفی−تحلیلی دارد. به نظر میرسد علامه جعفری دربارۀ مسئله ساختار−عاملیت نگاهی دوگانه دارد. به این معنا که حکمی کلی در مورد عاملان و تمامی ساختارها ابراز نمیکند؛ بلکه معتقد است که هر فرد با یک طبیعت اولیه و خارج از زنجیره عوامل جبری پا به این جهان میگذارد. این مختصات اولیه میتواند هویتی خاص برای فرد به دنبال داشته باشد و به وی نوعی استقلال شخصیت اعطا کند. از سوی دیگر فرد بهعنوان یک کنشگر اجتماعی در خلأ رشد نمیکند؛ بلکه پس از ورود به این جهان تحت تأثیر عوامل طبیعی، محیطی و ساختارهای از پیش شکل گرفتۀ اجتماعی و حتی غرایز شخصی و خودِ طبیعیاش قرار خواهد گرفت. نوع حیات فرد و چگونگی مواجهه او با این منابع تأثیرگذار، تعیینکننده اصالت کنش فرد یا اصالت ساختارهای اجتماعی در مورد اوست. | ||
کلیدواژهها | ||
علامه جعفری؛ کنش؛ عاملیت؛ ساختار و معرفت دینی | ||
مراجع | ||
10. مارشال، کاترین و راسمن گرجن ب (1377)، روش تحقیق کیفی، ترجمه علی پارسائیان و سیدمحمد اعرابی، تهران: دفتر پژوهشهای فرهنگی. 11. میری، سیدجواد (1394)،روایتهای موازی در علوم انسانی، تهران: انتشارات پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. 12. هی،کولین (1378)، ساختار و کارگزار، در "روش و نظریه در علوم سیاسی"، دیوید مارش و جری استوکر، ترجمه امیرمحمد حاجی یوسفی، چاپ اول، تهران: انتشارات پژوهشکده مطالعات راهبردی.
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,918 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 892 |