تعداد نشریات | 8 |
تعداد شمارهها | 289 |
تعداد مقالات | 2,172 |
تعداد مشاهده مقاله | 4,607,711 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,230,811 |
جامعهشناسی معرفت فارابی | ||
فصلنامه علمی - پژوهشی اسلام و علوم اجتماعی | ||
مقاله 7، دوره 5، شماره 10، بهمن 1392، صفحه 99-118 اصل مقاله (336.22 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
نویسندگان | ||
حمید پارسانیا1؛ روح الله رضوانی2 | ||
1عضو هیئت علمی دانشگاه تهران | ||
2دانشآموخته جامعة المصطفیالعالمیه | ||
چکیده | ||
همواره یکی از دغدغه های اندیشمندان علوم انسانی، مباحث معرفتشناسی بوده است؛ هر چند درباره مبانی و رویکرد آن اختلاف دارند. پس از رنسانس، در غرب دو دیدگاهِ اقتصاد سرمایهداری و جامعهنگری روی مباحث معرفتشناسی تأثیر گذاشت. اما معرفتشناسی براساس مبانی اسلامی و از دیدگاه متفکران مسلمان، مبدأ هستیشناسانه و وجودشناسانه دارد. اندیشمندان مسلمان، بهویژه فارابی، باتوجه به جامعیتنگری که درباره معرفتشناسی دارند، خاستگاه معرفت را سرچشمه گرفته شده از امور و متأثر از عوامل گوناگونی می دانند؛ ازاینرو، نقش عقل و عوامل غیبی در معرفتشناسی فارابی، جایگاه ویژهای مییابد. معرفتشناسی فارابی براساس اصل وجودشناسانه است و از ابزار حس شهودی، عقل و وحی بهره میبرد. اهمیت منابع معرفتشناسی فارابی در برجستگی نقش عقل، جهان غیب و اجتماع در آن است. عوامل تأثیرگذار بر معرفت از دیدگاه فارابی، دربرگیرنده عالم غیب، نوع غایتنگری، علل اجتماعی فرهنگی، تعلیم و تربیت، پایگاه اقتصادی، فضای سیاسی−اجتماعی، صفات نفسانی، جهانبینی، کنش های میان فردی و اراده افراد است. | ||
کلیدواژهها | ||
هستیشناسی؛ معرفتشناسی؛ عقل؛ جامعیتنگری | ||
مراجع | ||
10. فارابی، ابونصر (1371)، التعلیقات، تهران: انتشارات حکمت. 11. فارابی، ابونصر (1376)، السیاسة المدینة، ترجمه و شرح حسن ملکشاهی، چاپ اول، تهران: انتشارات سروش. 12. فارابی، ابونصر (1379)، اندیشههای اهل مدینه فاضله، ترجمه جعفر سجادی، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی. 13. فارابی، ابونصر (1381)، فصوص الحکمة، شرح اسماعیل الحسینی الشنب غازانیی، چاپ اول، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی. 14. فارابی، ابونصر (1403ق)، تحصیل السعادة، تحقیق جعفر آل یاسین، بیروت: دار الاندلس. 15. فارابی، ابونصر (1405ق)، فصوص الحکم، چاپ اول، قم: انتشارات بیدار. 16. فارابی، ابونصر (1991م)، آراء اهل مدینه الفاضلة، بیروت: دار المشریق. 17. فارابی، ابونصر (1996)، احصاء العلوم، الطبعة الاولی، بیروت: دار المکتب الهلال. 18. کوربن، هانری (1387)، تاریخ فلسفه اسلامی، ترجمه جواد طباطبایی، چاپ ششم، تهران: انتشارات کویر. مهاجرنیا، محسن (1380)، اندیشه سیاسی فارابی، چاپ اول، قم: انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی بوستان کتاب. 19. ناظرزاده کرمانی، فرناز (1376)، اصول و مبادی فلسفه سیاسی فارابی، چاپ اول، تهران: انتشارات دانشگاه الزهراء. نتون، ایان ریچارد (1381)، فارابی و مکتبش، ترجمه گل بابا سعیدی، تهران: نشر نقطه کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,763 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 944 |