تعداد نشریات | 8 |
تعداد شمارهها | 289 |
تعداد مقالات | 2,172 |
تعداد مشاهده مقاله | 4,607,447 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,230,396 |
ابنخلدون و جامعهشناسی تاریخی | ||
فصلنامه علمی - پژوهشی اسلام و علوم اجتماعی | ||
مقاله 9، دوره 4، شماره 8، بهمن 1391، صفحه 126-140 اصل مقاله (179.75 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
نویسنده | ||
مجید کافی* | ||
دکترای جامعهشناسی و دانشآموخته حوزه علمیه | ||
چکیده | ||
بخشی از مباحث مقدمه ابنخلدون در باب دگرگونیهای جامعه طرح شده است. اما بحث تطورگرایی وی در چه حوزة معرفتی قرار دارد: تاریخ تحلیلی، فلسفة تاریخ، جامعهشناسی ایستا یا جامعهشناسی پویا و تاریخی. این جستار در صدد است ابنخلدون را به عنوان یک جامعهشناس تاریخی، آن هم در سطح خرد معرفی کند. با توجه به اینکه تحلیل ابنخلدون در رابطه با سیر تاریخی و قانونمندیهای حاکم بر نهاد سیاست و حکومت، قبل از اینکه نتیجه فلسفه و مطالعات تاریخی او باشد، محصول و نتیجه مطالعات اجتماعیاش است (تحلیل ابنخلدون در باب حکومت، همبستگی اجتماعی (عصبیت)، طبقات، علل ظهور و سقوط دولتها و حکومتها، سیر جامعه از بدوی به حضری، تحولات اجتماعی و... از مطالعه دقیق وی در حوادث و وقایع اجتماعی حاصل شده است)؛ در نتیحه ابنخلدون یک فیلسوف تاریخ نیست و مباحثی از قبیل: نگرش ابنخلدون به اجتماع و پدیدههای اجتماعی به عنوان امور عینی، تحلیل جامعهشناختی پدیدههای اجتماعی و تاریخی که فراتر از تحلیلهای ناظر به فلسفه تاریخ است، تأکید بر واژة عمران و همراهکردن آن با واژة اجتماع انسانی و نمودهای آن، استفاده از روش تجربی برای اثبات مدعیات و استدلال بدان، شواهد گویایی است که علم جدید ابنخلدون جامعهشناسی تاریخی خرد است نه فلسفه تاریخ. | ||
کلیدواژهها | ||
فلسفة تاریخ؛ جامعهشناسی تاریخی؛ تطورگرایی؛ عصبیت؛ ایستاشناسی؛ پویاشناسی | ||
مراجع | ||
ابنخلدون، عبدالرحمن (1369). مقدمه، ترجمة محمد پروینگنابادی، تهران: وزارت فرهنگ و آموزش علمی و فرهنگی. بارنز، هریالمر و بکر (1371). تاریخ اندیشة اجتماعی از جامعه ابتدایی تا جامعه جدید، ج2، ترجمة جواد یوسفیان؛ تهران: امیرکبیر، نشر همراه. خوشرو، غلامعلی (1364). شناخت انواع اجتماعات از دیدگاه فارابی و ابنخلدون، تهران: مدرسه تربیت مدرس. دفتر همکاری حوزه و دانشگاه (1378)، تاریخ تفکر اجتماعی در اسلام، تهران: سمت. زرینکوب، عبدالحسین (1362). تاریخ در ترازو: دربارة تاریخنگری و تاریخنگاری، تهران: امیرکبیر. ساده، مهدی،(بی تا) روشهای تحقیق. علیزاده، عبدالرضا و مجید کافی (1383). جامعهشناسی معرفت، قم: مؤسسه پژوهشی حوزه و دانشگاه. لاکوست، ایو (1363). جهانبینی ابنخلدون، ترجمة مظفر مهدوی، تهران: شرکت سهامی انتشار. مهدی، محسن (1373). فلسفة تاریخ ابنخلدون، ترجمة مجید مسعودی، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی. مهدیزاده، محمدرضا (1381)، «اثری خواندنی در جامعهشناسی تاریخی»، کتاب ماه علوم اجتماعی، شماره 56. نصار، ناصف (1366). اندیشه واقعگرای ابنخلدون، ترجمة یوسف رحیملو، تهران: مرکز نشر دانشگاهی. نوذری، حسینعلی (1383)، «ماهیت بین رشتهای علوم: در ضرورت همکاری و تعامل تاریخ و علوم اجتماعی»، تاریخ معاصر ایران، شماره 30.
Dennis, Smith (1991). The Rise of Historical Sociology; Polity Press.
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,551 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 3,822 |