پژوهشگاه حوزه و دانشگاه

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات8
تعداد شماره‌ها281
تعداد مقالات2,136
تعداد مشاهده مقاله4,463,004
تعداد دریافت فایل اصل مقاله3,115,546
کاظمی نجف آبادی, مصطفی, حسینی, سید رضا. (1402). نگاشت نهادی مطلوب در حوزۀ تکافل اجتماعی. دوفصلنامه جستارهای اقتصادی ایران با رویکرد اقتصاد اسلامی, 20(39), 37-68. doi: 10.30471/iee.2023.9359.2327
مصطفی کاظمی نجف آبادی; سید رضا حسینی. "نگاشت نهادی مطلوب در حوزۀ تکافل اجتماعی". دوفصلنامه جستارهای اقتصادی ایران با رویکرد اقتصاد اسلامی, 20, 39, 1402, 37-68. doi: 10.30471/iee.2023.9359.2327
کاظمی نجف آبادی, مصطفی, حسینی, سید رضا. (1402). 'نگاشت نهادی مطلوب در حوزۀ تکافل اجتماعی', دوفصلنامه جستارهای اقتصادی ایران با رویکرد اقتصاد اسلامی, 20(39), pp. 37-68. doi: 10.30471/iee.2023.9359.2327
کاظمی نجف آبادی, مصطفی, حسینی, سید رضا. نگاشت نهادی مطلوب در حوزۀ تکافل اجتماعی. دوفصلنامه جستارهای اقتصادی ایران با رویکرد اقتصاد اسلامی, 1402; 20(39): 37-68. doi: 10.30471/iee.2023.9359.2327

نگاشت نهادی مطلوب در حوزۀ تکافل اجتماعی

دوفصلنامه جستارهای اقتصادی ایران با رویکرد اقتصاد اسلامی
دوره 20، شماره 39، فروردین 1402، صفحه 37-68    اصل مقاله (1.73 M)
نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.30471/iee.2023.9359.2327
نویسندگان
مصطفی کاظمی نجف آبادی* 1؛ سید رضا حسینی2
1استادیار، اقتصاد، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، قم، ایران
2دانشیار، اقتصاد، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، قم، ایران
چکیده
نبود نهادنگاشتی مطلوب در حوزۀ خیرخواهی کشور آسیب‎های فراوانی را به این حوزه وارد کرده است. عملکرد حوزۀ تکافل اجتماعی کشور درحال‌حاضر به‎صورت یکپارچه و همه‎جانبه نبوده و بیشتر نگاه بخشی و جزیره‎ای به آن شده است. نبود ترسیمی جامع از تمامی ابعاد این موضوع مهم و شناسایی نهادها و عناصر مهم و مؤثر دخیل در بسیاری از تحقیقات انجام شده و در مقام عمل مغفول مانده است؛ ازاین‎رو در این تحقیق، برای پرسش‎های اساسی در حوزۀ تکافل اجتماعی پاسخ‎های مناسبی یافت شده است. پاسخ به پرسش‎هایی مانند طراحی این نهادنگاشت بر چه مبانی استوار است، وضعیت موجود حوزۀ تکافل اجتماعی در ایران چگونه است، چه کنشگرانی می‎توانند مستقیم یا غیرمستقیم در عملکرد صحیح این نگاشت نهادی نقش‎آفرینی کنند، مختصات ساختاری و عملکردی این نگاشت نهادی چگونه خواهد بود و این نگاشت نهادی چه برونداد و اهدافی را دنبال می‎کند. برای پاسخ به این پرسش‎ها و پرسش‎هایی از این قبیل، توصیه‎های سیاستی از روش تحلیلی−توصیفی کشف و از طریق پرسمان خبرگانی میزان روایی و پایایی (میزان مطابقت و ضرورت) هریک از توصیه‎ها اندازه‎گیری شده است. سپس با تأکید بر توصیه‎های تأییدشده از طرف خبرگان و با اتخاذ نگرشی جامع، نهادنگاشتی هشت‎لایه، متشکل از نهادهای سیاست‎گذار، تنظیم‎گر، ناظر، فرهنگ‎ساز، آموزش، تسهیل‎گر، خدمت‎رسان و کنشگران انفرادی ترسیم شده است تا مسیر بهبود و ارتقابخش خیریۀ کشور هموارتر شود.
کلیدواژه‌ها
نهادنگاشت؛ تکافل اجتماعی؛ شبکۀ ملی
مراجع
* قرآن کریم.

* نهج البلاغه.

  1. ابن‌بابویه، محمدبن‌علی (1404 ق)، من لا یحضره الفقیه. الطبعه الثانیۀ، قم: منشورات جامعة المدرسین فی الحوزة العلمیه.
  2. ابوزهره، محمد (1991)، التکافل الاجتماعی فی الاسلام، طبع جدید. قاهره: دار الفکر.
  3. احمدی، زین‌العابدین، و احمدی، حسنعلی (1386)، انفاق و صدقه در اسلام. چاپ پنجم، قم: انتشارات میثم تمار.
  4. استیفن، رابینز (1378)، تئوری سازمان؛ ساختار و طرح سازمانی، ترجمۀ سید مهدی الوانی و حسن دانایی‎فرد. تهران: نشر اشراقی صفار.
  5. بنیانیان، حسن (1395)، مسئولیت دولت‎ها در گسترش فرهنگ امر خیر و سیاست‎گذاری‎های ضروری. مجموعه مقالات اولین همایش ملی خیر ماندگار (مطالعه و ارزیابی امور خیر در ایران)، اصفهان: بنیاد خیریۀ راهبری آلاء.
  6. توکلی، محمدجواد (1393)، «بررسی تطبیقی نظریه‎ها و مدل‎های رفتار عام‌المنفعه در اقتصاد متعارف و اسلامی». جستارهای اقتصادی ایران، 11(22)، ص67−
  7. جاسبی، عبدالله (1368)، اصول و مبانی مدیریت. تهران: دانشگاه آزاد اسلامی.
  8. جهانیان، ناصر (1385)، جایگاه وقف در اقتصاد بخش سوم. اقتصاد اسلامی، 62، ص79−
  9. حاجی‎زاده، ابراهیم، و اصغری، محمد (1390)، روش‎ها و تحلیل‎های آماری با نگاه به روش تحقیق در علوم زیستی و بهداشتی. چاپ اول، تهران: جهاد دانشگاهی.
  10. حسینی، سیدرضا (1388)، «الگوی مطلوب مصرف در چارچوب الگوی تخصیص درآمد اسلامی. اقتصاد اسلامی»، 8 (34)، ص7−
  11. حسینی، سیدرضا (1394)، «الگوهای تأمین اجتماعی از دیدگاه اسلام و غرب». قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
  12. حسینی، سیدرضا، و کاظمی نجف‎آّبادی، مصطفی (1397)، «مبانی تکافل اجتماعی در اسلام. معرفت»، 27 (2)، ص23−
  13. حسینی، سیدرضا، و کاظمی نجف‎آّبادی، مصطفی (1400)، «آسیب‎شناسی نهادهای خیریه در ایران با تأکید بر استخراج راهبردها و راهکارهای ارتقابخش خیریه با استفاده از تکنیک SWOT». جستارهای اقتصادیdoi: 10.30471/iee.2020.6750.1949.
  14. دانشور، غلامرضا (بی‎تا). اصول نظارت و کنترل. تبریز: دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی و درمانی.
  15. دفتر نوسازی سازمان اوقاف و امور خیریه (1395)، آشنایی با نظام مدیریت وقف و امور خیریه در آلمان. چاپ اول، تهران: دفتر نوسازی و تحول معاونت توسعۀ مدیریت و پشتیبانی سازمان اوقاف و امور خیریه.
  16. دفتر همکاری حوزه و دانشگاه (1374)، مبانی اقتصاد اسلامی. چاپ دوم، تهران: سمت.
  17. دلیری، کاظم (1398)، درآمدی بر سبک بخشندگی. چاپ اول، قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
  18. رجایی، سید محمدکاظم، محمدیان، مهدی و انصاری، نصرالله (1398)، الگوی توزیع درآمد و ثروت از دیدگاه قرآن کریم. چاپ اول، قم: مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینیe.
  19. رضائیان، علی (1369)، اصول مدیریت. تهران: انتشارات سمت.
  20. سایت رسمی مرکز پژوهش‎های مجلس شورای اسلامی (1396)، https://rc.majlis.ir
  21. سهرابی، فرامرز (1395)، روان‎شناسی تبلیغات و رسانه. تهران: انتشارات دانشگاه علامه طباطباییe.
  22. صدر، سیدمحمدباقر (1417 ق)، اقتصادنا. تحقیق: عبدالحکیم ضیاء و دیگران، چاپ اول، قم: دفتر تبلیغات اسلامی.
  23. طباطبایی، محمدحسین (1390)، المیزان فی تفسیر القرآن. چاپ دوم، جلد 2، بیروت: مؤسسۀ الأعلمی للمطبوعات.
  24. طبرسی، حسن‌بن‌فضل (1412ق)، مکارم الأخلاق. چاپ چهارم، قم: الشریف الرضی.
  25. طغیانی، مهدی (1395)، اقتصاد وقف و امور خیریه. چاپ اول، تهران: دانشگاه امام صادقj.
  26. طغیانی، مهدی، و درخشانی، مرتضی (1395)، اقتصاد وقف و خیریه. چاپ اول، تهران: انتشارات دانشگاه امام صادقj.
  27. علوان، عبدالله ناصح (بی‎تا). التکافل الاجتماعی فی الاسلام. الاصدار الاول، دارالسلام للطباعه و النشر و التوزیع.
  28. عیاری، لیلا (1397)، چیستی، «چرایی و چگونگی آموزش نیکوکاری، تجارب ملی و بین‎المللی». مطالعات و مدیریت امر خیر وابسته به بنیاد خیریۀ راهبری آلاء، 1، ص10−
  29. قابل، احمد (1383)، اسلام و تأمین اجتماعی. چاپ اول، تهران: مؤسسۀ عالی پژوهش تأمین اجتماعی.
  30. قریشی، سیدجمال، اعیانی‌ثانی، ایمان، نریمان، سعید، و کاظم‎زاده، امیر (1395)، «نظام مرجعیت خیریه: موانع تحقق مرجعیت خیریه‎های سنتی دینی در سطح نهادی». مجموعه مقالات اولین همایش ملی خیر ماندگار ) مطالعه و ارزیابی امور خیر در ایران). تهران: بنیاد خیریۀ راهبری آلاء.
  31. کاظمی نجف‎آبادی، مصطفی، و حسینی، سیدرضا (1398)، «راهبردها و راهکارهای ارتقابخش خیریه». معرفت اقتصاد اسلامی، 11 (1)، ص91−
  32. کلینی، محمدبن‌یعقوب (1389). الکافی، تحقیق علی‎اکبر غفاری. الطبعة الثانیة، تهران: دار الکتب الإسلامیة.
  33. محمدی، فاطمه (1390)،همشهری اقتصادی، http://www.asriran.com/fa/news کد خبر: ۱۹۹۰۸۸، دانلود 2/11/91 و سایت انتخاب http://www.entekhab.ir/fa/news.
  34. محمودی، مالک، و ابراهیمی، بهادر (1365)، تأمین اجتماعی در اسلام: زیر نظر استاد جعفر سبحانی. چاپ اول، تهران: انتشارات مسجد الغدیر.
  35. مرتب، یحیی، و یاوری، وحید (1395)، «بررسی چگونگی نظارت کارآمد بر نهادها و فعالیت‎های خیریه». اولین همایش ملی خیر ماندگار، تهران: بنیاد خیریۀ راهبردی آلاء.
  36. مسعودی‎پور، سعید (1395)، «اولویت‎بندی مسائل خیریه‎های غیردولتی». مجموعه مقالات اولین همایش ملی خیر ماندگار (مطالعه و ارزیابی امور خیر در ایران)، تهران: بنیاد خیریۀ راهبری آلاء.
  37. موسی‎پور، نعمت‌الله (1397)، «آموزش نیکوکاری و عمل خیر». مطالعات و مدیریت امر خیر وابسته به بنیاد خیریه راهبری آلاء، 1، ص4−
  38. نکویی‎مقدم، محمود، امیریوسفی، سعیده، قربانی بهابادی، زهرا، و امیراسماعیلی، محمدرضا (1392). نقش مؤسسات خیریه در نظام سلامت: یک مطالعۀ کیفی». تحقیقات کیفی در علوم سلامت، 2 (1)، ص1−
  39. هادوی‎نیا، علی‎اصغر (1387)، فلسفۀ اقتصاد در پرتو جهان‎بینی قرآن کریم. چاپ اول، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشۀ اسلامی.
  40. یاوری، وحید، و رحیمیان، علیرضا (1395)، «ارائۀ الگوی مسجدمحور به‎منظور یکپارچه‎سازی و هماهنگی خیریه‎ها». مجموعه مقالات اولین همایش ملی خیر ماندگار (مطالعه و ارزیابی امور خیر در ایران)، تهران: بنیاد خیریۀ راهبری آلاء.
  41. یوسفی، احمدعلی (1386)، نظام اقتصاد علوی (مبانی، اهداف و اصول راهبردی). چاپ اول، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشۀ اسلامی.
  42. Andreoni, J (2007), Charitable Giving. Prepared for the New Palgrave Dictionary of Economics, 2nd Edition, University of California, San Diego.
  43. Iepking, P., & Handy, F. (2017), The Palgrave handbook of global philanthropy. Retrieved from http://www.credoreference.com/book/macp.
  44. Powell, W., and Steinberg, R. (Eds). (2006), The nonprofit sector: A research handbook. Yale University Press.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 295
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 154