| تعداد نشریات | 8 |
| تعداد شمارهها | 310 |
| تعداد مقالات | 2,315 |
| تعداد مشاهده مقاله | 5,712,087 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 4,010,141 |
تحلیل بولی از پایبندی به مناسک دینی در جامعه ایرانی | ||
| فصلنامه علمی - پژوهشی اسلام و علوم اجتماعی | ||
| مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 20 آبان 1404 | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.30471/soci.2025.11114.2082 | ||
| نویسندگان | ||
| محمدرضا طالبان1؛ میثم بیگدلی* 2 | ||
| 1پژوهشکده امام خمینی (ره) و انقلاب اسلامی، تهران، ایران | ||
| 2دانشجوی دکتری جامعه شناسی فرهنگی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه قم | ||
| چکیده | ||
| ادیان و مذاهب علاوه بر وجوه اعتقادی و ایمانی از مجموعهای از آیینها و مناسک عبادی نیز برخوردارند که دینداران را به انجام آن فراخوانده و پایبندی به آنها را از نشانههای مؤمنان میدانند. مناسک به مثابه «پدیده اجتماعی» همواره یکی از مهمترین موضوعات جامعهشناسی دین بوده است و این ناشی از ابعاد مختلف اجتماعی دین و کارکردهای اجتماعی فراوانی است که مناسک دینی در پی دارد. در این پژوهش درصدد آنیم تا به تبیین علّی پایبندی به مناسک دینی در جامعه ایرانی بپردازیم و برای انجام این مطالعه از روش «تکنیک تحلیل تطبیقی» رگین مبتنی بر «جبر بولی» بهره میبریم. چهارچوب نظری این پژوهش مبتنی بر نظریه محرومیتنسبی بوده و بر این اساس، در پی تبیین تأثیر محرومیت اقتصادی و محرومیت روانی بر پایبندی به مناسک دینی بودهایم. چهار متغیر مستقل«تحصیلات»، «نابرابری اقتصادی»، «رفاه اقتصادی»، «شهرنشینی» را به عنوان معرّف محرومیت اقتصادی و روانی برگزیدهایم. نظریه محرومیت نسبی بر این باور است؛ افرادی که از محرومیت برخوردارند دین را به عنوان جبرانی برای این کاستی برمیگزینند پس افراد محروم دیندارترند. نتایج به دست آمده فرضیه تحقیق را به چالش میکشند. نتیجه حاکی از آن است که جز در یک مورد، هیچ یک از متغیرهای مستقل به تنهایی شرط لازم یا شرط کافی معلول نمیباشند بلکه مجموعهای از ترکیبهای علّی که دارای تنوع ترکیبی میباشند، شروط کافی معلول بوده و تبیین کننده متغیر وابسته میباشند. | ||
| کلیدواژهها | ||
| مناسکدینی؛ جبربولی؛ تحصیلات؛ نابرابریاقتصادی؛ رفاهاقتصادی شهرنشینی | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1 |
||