تعداد نشریات | 8 |
تعداد شمارهها | 305 |
تعداد مقالات | 2,302 |
تعداد مشاهده مقاله | 5,502,234 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,864,558 |
مدل مفهومی خطورات ذهنی در منابع اسلامی | ||
مطالعات اسلام و روانشناسی | ||
مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 18 مهر 1404 | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.30471/psy.2025.9886.2213 | ||
نویسندگان | ||
معصومه سادات طباطبایی فرد* 1؛ مهدی عباسی2 | ||
1روانشناسی، پژوهشگاه قرآن و حدیث، قم، ایران. | ||
2عضو هیأت علمی پژوهشگاه قرآن و حدیث | ||
چکیده | ||
هدف: پژوهش حاضر با هدف تدوین مدل مفهومی - روانشناختی خطورات ذهنی بر اساس منابع اسلامی انجام شد. بدین منظور، مؤلفههای خطورات ذهنی بر اساس منابع اسلامی استخراج و روایی محتوای آن بررسی شد. روش: برای تدوین مدل مفهومی خطورات ذهنی در متون اسلامی از روش تحلیل کیفی محتوای متون دینی استفادهشد. بدین منظور بر مبنای معناشناسی زبانی حوزۀ معنایی خطورات ذهنی در منابع اسلامی تشکیل شد و بر اساس واژگان و مفاهیم این حوزه واحدهای تحلیل در منابع اسلامی انتخاب شد. تحلیل داده ها بر اساس استنباط مؤلفه های ساختاری و فرآیندی خطورات ذهنی انجام شد. برای حصول اطمینان از مطابقت مؤلفه ها با محتوای متون دینی و همچنین کاربرد آن در حوزه روانشناسی، اعتبار یافتهها بر اساس نظر متخصصان (6 کارشناس) با محاسبه شاخص روایی محتوا (CVI) و نسبت روایی محتوا (CVR) مورد بررسی قرار گرفت. یافتهها: مدل خطورات ذهنی در منابع دینی شامل پنج مؤلفه است: عوامل زمینهای (مثبت و منفی)، فراخوانها (ملکی و شیطانی)، محتوای افکار ناگهانی (مثبت و منفی)، حوزه پردازش (عقل،قلب و صدر) و پیامد (پیشبرندگی به تقوا یا فجور و بازدارندگی از تقوا یا فجور) میباشد. یافتههای این پژوهش، بستر مناسبی را برای تدوین پرسشنامه سازه خطورات ذهنی و طراحی مداخله درمانی و بسته آموزشی آن فراهم کرده است | ||
کلیدواژهها | ||
خطورات ذهنی؛ مدل مفهومی؛ روانشناسی اسلامی؛ افکار خودآیند منفی | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1 |