تعداد نشریات | 8 |
تعداد شمارهها | 303 |
تعداد مقالات | 2,248 |
تعداد مشاهده مقاله | 5,133,908 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,598,562 |
تأملی بر روششناسی پرتره | ||
روش شناسی علوم انسانی | ||
دوره 31، شماره 122، فروردین 1404، صفحه 105-126 اصل مقاله (1.1 M) | ||
نوع مقاله: علمی - پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.30471/mssh.2025.10709.2610 | ||
نویسندگان | ||
سیده مهسا موسوی* 1؛ حسین خنیفر2؛ سید حسین موسوی3 | ||
1دکتری مدیریت آموزشی، دانشگاه تهران، تهران، ایران | ||
2گروه مدیریت دولتی، دانشکده مدیریت و حسابداری، دانشکدگان فارابی دانشگاه تهران، تهران، ایران. | ||
3دکتری برنامهریزی توسعه آموزش عالی، دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران. | ||
چکیده | ||
مقدمه و اهداف: در دنیای پیچیده و در حال تغییر امروز، نیاز به بازنگری در روشهای تحقیق و تولید دانش بیش از هر زمان دیگری احساس میشود (شای، 2017). محدود کردن محققان به روشهای کیفی، تحقیقات جدید را به شکل تحقیقات انجام شده میبرد و از بینشهای پیشرفته جلوگیری میکند (مازی، 2021). بنابراین، نیازمند بازنگری و نوآوری در رویکردهای تحقیقاتی کیفی برای پاسخ به چالشهای جدید و تولید دانش جدید است که به نتایج متفاوتی منجر میشود. روش پرتره بهعنوان رویکرد تحقیقاتی به کشف عمیق و دانستن بالاتر منجر میشود. این روش با عبور از مرزهای سفت و سخت و مرزهای تحمیل و تعریفشده، تجربه درک بالاتر را فراهم میآورد و امور را با دانش خلاقانه جایگزین دانش تکراری و تولیدشده میکند تا از این طریق با آرمانهای بشریت و جامعه هماهنگ شود و زمینه، صدا، روابط، موضوعات نوظهور و وحدت بیانشده از طریق کل زیباییشناختی برای محققان، شرکتکنندگان و بینندگان تبدیل میشود. درک ما از پرتره در حال تکامل است (هالت، 2023). باوجود تحولات و دیدگاههای بسیاری که ایجاد شده است، هنوز شکاف بزرگی در درک تأثیر این تغییرات بر درک عمومی و پذیرش پرتره وجود دارد (سیلوا، 2021). بهعنوانمثال، شکافهایی در تحلیل هنر پرتره (کیچر، 2023) و جنبههای روانی و اجتماعی (یوسیماکی، 2021) وجود دارد. تحقیقاتی که تاکنون در این زمینه انجام شده است، در کشف هویت و احساسات ایرادهای زیادی دارد (پفول، 2021). همانطورکه به نظر میرسد، شکافها در زمینه مطالعه پرتره معاصر بسیار زیاد است و نیاز به فرصتهای تحقیقاتی عمیقتری دارد (رابتسوا، 2021). بنابراین گام گذاشتن در این روش مستلزم حساسیت، همدلی و تحمل ابهام در فرآیند و نتایج تحقیق است (جانگوارد، 2015). براساساین، مقاله حاضر بهدنبال آشنایی با مفهوم پرتره، مزایا و ویژگیهای آن، اصول کاربرد آن (جامعه، نمونهگیری، جمعآوری، تحلیل و اعتبارسنجی) در پژوهشهای علوم انسانی و اجتماعی بهویژه مدیریت آموزشی است. روش تحقیق: پژوهش حاضر با هدف آشنایی با روششناسی پژوهش پرتره انجام و برای بررسی و تبیین تحقیق از روشهای توصیفی - تحلیلی استفاده شده است. برای جمعآوری اطلاعات، از روش کتابخانهای استفاده شده است و به بررسی و مطالعه مقالات، اسناد علمی و کتابهای دست اول موجود در زمینه پرتره استفاده شده است. این پژوهش در چند مرحله طراحی شده که هدف آن ارائه درک عمیقتر از این رویکرد جدید به تحقیق است. در مرحله نخست، مفهوم پرتره توصیف و تبیین شد. در این قسمت مفاهیم و تعاریف کلیدی مرتبط با این روش بهطور جامع بررسی شد. در ادامه به بررسی دقیق اصول کلیدی روش پرتره پرداخته شد. این بخش شامل انعکاس صدای شرکتکنندگان، فرآیند شکلگیری پرتره در پژوهش، تحلیل پرتره، اعتبار در روش پرتره و استفاده از پرتره در محیطهای آموزشی میباشد. در نهایت، خلاصه مطالب در بخش نتیجهگیری بحث شد. این تحقیق روششناسی پرتره را به شیوهای جامع و منسجم تحلیل میکند و بینش جدیدی در این زمینه ارائه میدهد. با این رویکرد، پژوهش حاضر میتواند بهعنوان منبعی معتبر برای محققان و دانشجویان علاقهمند به استفاده از روشهای نوآورانه و تغییر ساختارهای موجود استفاده شود. یافتهها: برخی از یافتههای مربوط به تحقیقات پرتره عبارتاند از: الف) انعکاس صدای شرکتکنندگان: در روش پرتره، شرکتکنندگان بهعنوان افراد فعالی در نظر گرفته میشوند که در ایجاد دانش و پژوهش مؤثر بوده و پاسخگوی نیازهای جامعه هستند. در این روش، دانش از طریق مشارکت شرکتکنندگان به شیوهای هنرمندانه و خلاقانه جمعآوری میشود تا مشارکت فعال شرکتکنندگان را تحریک کند. در روش پرتره، محققان اجازه میدهند که چگونه تجربیات توصیف شوند و تحتتأثیر ساختارهای سیاسی، اقتصادی، فرهنگی قرار گیرند و برای ایجاد تغییر در این ساختارها حرکت کنند. پتانسیل استعمارزدایی از تولید دانش به یادگیری تحول آفرین منجر میشود. ب) فرآیند شکلگیری پرتره در تحقیق: پرتره در پاسخ به سؤالاتی مانند مفاهیم مرتبط با زمینه و رابطه و ثبت دقیق فرآیندها مفید است و به پژوهشگران اجازه میدهد تا با روایتهای شخصی در جنبههای مهم تحقیق شرکت کنند. استراتژی تحلیلی پیشنهادشده در تحقیق پرتره دو کارکرد دارد: توضیح جزئیات داستان، نشان دادن فرآیند و زمینه و نشان دادن دلایل و تأثیرات اساسی. مراحل تحلیلی پیشنهادی شامل کدگذاری شخصیتها، زمان، مکان و شرایط، رویدادهای کلیدی و نقطه مشترک پدیدههای مورد علاقه است (رودریگز - دورانز و جاکوبز، 2020). ج) تحلیل پرتره: تجزیهوتحلیل دادهها به روش پرتره پس از گوش دادن مکرر به صدای شرکتکنندگان در تحقیق شامل چهار مرحله است: گام اول دریافت داستان، گام دوم ساختن شعر، گام سوم گوش دادن به صداهای مخالف و گام چهارم نوشتن گزارش است (مککارتی، 2017). این تفسیر از روایتهای شرکتکنندگان و روایتهای شنیداری و شخصی محقق سعی در حفظ تعادل دارد؛ زیرا مصاحبهشوندگان در زندگی خود متخصص هستند (اندرسون، 2012). این تلاش روششناختی برای متعادل کردن قدرت بین نقش محقق در تفسیر دادهها و تخصص شرکتکنندگان در تجربه زندگیشان همان چیزی است که پرترههای روایی نامیده میشود (رودریگز -دورانز و جاکوبز، 2020). د) اعتبار در روش پرتره: داشتن یکپارچگی در روش تحقیق پرتره برعهده محقق است. برخلاف پژوهش کمّی که محقق از راه دور، بیطرف و عینی است، تحقیق کیفی بهطورکلی و روش پرتره بهطورخاص، مذاکره بر سر تقابل، نزدیکی و رابطه است. براساس دیدگاه لایتفوت (2005)، فرآیند خلق پرترههای روایی، واضح و قابل تشخیص، مشورتی و بسیار خلاقانه است و به دیدگاهی عمیق و انعطافپذیر نیاز دارد. پویاییهای حیاتی بین مستندسازی و خلق روایت، بین دریافت و شکل دادن، بازتاب و تحمیل و بداههسازی وجود دارد. تلاش برای دستیابی به انسجام باید هم بهصورت ارگانیک و هم بهصورت تفسیری جریان داشته باشد (لایتفوت، 2005). هـ) استفاده از پرتره در محیطهای آموزشی: روشهای جدید و متفاوتی را بررسی میکند که از طریق انواع تحقیقات دیگر مانند تحقیقات تجربی قابل دسترسی نیست. در پرتره، صدا در بسیاری از موارد با درجههای مختلف محدودیت یا حضور کشف شده است و شاهد، تفسیر، نگرانی، خودنوشت، تشخیص صداهای دیگر و گفتگو با دیگران همه شکل صدا در روند پرتره از طریق روابط بین ذهنی بین محقق و شرکتکنندگان در محیطهای آموزشی است (رودریگویز - دورانز و جاکوبز، 2020). بحث و نتیجهگیری: تغییرات قابلتوجهی در طول تاریخ برای سازگاری با تحولات اجتماعی، فرهنگی و تکنولوژیکی ایجاد شده است (استین، 2023). در فضای تحقیقاتی قرن 21، ما گفتگوی خود را برای تفکر در مورد داده بهصورت داستان باز کردهایم و از فرآیندهای تحقیقاتی بین فرهنگ معاصر بهره میبریم که شامل مشارکت و ترویج همکاری در ساخت روایتهای داستانی است (ووفن و پیکفورد، 2021). روش تحقیق پرتره، در درجه اول به تحقیق بهعنوان ابزاری برای تغییر اجتماعی مینگرد و با به حداقل رساندن تأثیر بسترهای اجتماعی فرهنگی، تاریخی و سیاسی تأثیرگذار، بر نقاط قوت و آن چیزی تأکید میکند که میتوان از آنها آموخت. همچنین، این رویکرد با انتقال دادهها به داخل یک روایت قانعکننده و قابل دسترس که میتوان با آن به اشتراک گذاشت، توسط مخاطبان فراتر از جامعه علمی درک شد. هر نقاشی مطابق با معنای خاص خودش ظاهر میشود و از طریق تصاویری که خلق شده، یاد گرفته میشود. وقتی پرترهها با شرکتکنندگانی که آنها نمایندگی میکردند به اشتراک گذاشته شد، تفسیر آنها از تجربه آنان نمایان میشود. محقق خودش را از طریق پاسخ افراد درک میکند و به شیوه های گوناگون و استعاری میبیند. تحقیق پرتره در تقابل با انواع قضاوتها قرار دارد. این روش مبتنیبر هنر پرتره بیانی که براساس ساختاری از پدیدارشناسی ساخته شده است و تفسیری غنی از تجربیات زیسته شرکتکنندگان ارائه میدهد و یک موضع میانی بین دقت و کیفیت و استفاده از پرتره بهعنوان یک همراه با ارزش، هرچند غیر متعارف، با کیفیت تحقیق میکند. تعارض منافع: در این مقاله تعارض منافع وجود ندارد. | ||
کلیدواژهها | ||
روش کیفی؛ پرتره؛ تحقیق؛ رویکرد؛ تأمل | ||
مراجع | ||
References
https://doi.org/10.1111/j.1545-5300.2012.01385.x
https://doi.org/10.7282/T3H1324V
https://doi.org/10.1177/1077800403254730
https://doi.org/10.1007/978-3-031-04394-9_61
https://doi.org/10.46743/2160-3715/2017.2332
https://doi.org/10.1177/1077800404270840
https://doi.org/10.3102/0013189X07301437
https://doi.org/10.1080/13613324.2019.1664003
https://doi.org/10.1080/09518398.2020.1828646
https://doi.org/10.4324/9781315623566-25
https://doi.org/10.1007/s11256-012-0224-3
https://doi.org/10.1080/09518398.2019.1687957
https://doi.org/10.17763/haer.59.3.0392h538l14737l6
https://doi.org/10.1080/13613324.2010.492132
https://doi.org/10.1093/oso/9780199240494.001.0001
https://doi.org/10.1080/00909882.2015.1083605
https://doi.org/10.32598/JRH.12.4.1451.1
https://doi.org/10.1386/eta_00108_1
https://doi.org/10.1177/1077800404270835
https://doi.org/10.7146/qs.v8i1.136783
https://doi.org/10.33524/cjar.v18i1.322
https://doi.org/10.1093/oso/9780197657249.001.0001
https://doi.org/10.1386/iscc_00008_1
https://doi.org/10.1177/1077800419897699
https://doi.org/10.1177/1077800404270955
https://doi.org/10.1525/aeq.2005.36.4.367
https://doi.org/10.1177/1077800420932607
https://digitalcommons.lesley.edu/education_dissertations/125
https://doi.org/10.1386/jaah.3.1.5_1
https://doi.org/10.4000/cadernosaa.2500
https://doi.org/10.33524/cjar.v22i3.589
https://doi.org/10.1007/s42438-021-00233-9
https://doi.org/10.2307/1971745
https://doi.org/10.1080/13645579.2020.1719609
https://doi.org/10.3390/bdcc5040063
https://doi.org/10.17759/PSE.2021260402
https://doi.org/10.70177/jhrs.v1i5.1794
https://doi.org/10.1016/j.cct.2021.106624
https://doi.org/10.1038/s41598-021-95996-3
https://doi.org/10.4018/979-8-3693-1922-2.ch012
https://doi.org/10.2307/40253438
https://doi.org/10.1108/QRJ-05-2019-0045
https://doi.org/10.1386/eta_00108_1
http://digital.casalini.it/9780567697967
https://doi.org/10.1080/13613324.2018.1497959
https://doi.org/10.4324/9781315421056
https://doi.org/10.1525/aeq.2005.36.4.367
https://doi.org/10.1017/jie.2019.12
https://doi.org/10.3138/cjpe.30.1.108
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 174 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 16 |