پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 8 |
| تعداد شماره‌ها | 293 |
| تعداد مقالات | 2,201 |
| تعداد مشاهده مقاله | 4,789,150 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,371,741 |
تلفیق دیدگاه‌های وبر و دورکیم برای مطالعه باورهای دینی سازنده‌ی نظم اجتماعی | ||
| روش شناسی علوم انسانی | ||
| مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 26 دی 1403 | ||
| نوع مقاله: علمی - پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.30471/mssh.2025.10617.2598 | ||
| نویسندگان | ||
| حسین کچویان* 1؛ اسماعیل نوده فراهانی2 | ||
| 1دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران، تهران، ایران. | ||
| 2دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران | ||
| چکیده | ||
| دیدگاه‌های وبر و دورکیم از تأثیر عمیق و ماندگاری در جامعه‌شناسی دین برخوردار هستند. به‌رغم این مسئله میان چهارچوب‌های نظری و نیز مؤلفه‌های بینشی و روشی آن‌ها اختلافات چشمگیری وجود دارد و عملاً نظریه‌های مذکور بطور معمول غیر قابل تلفیق به نظر می‌رسند. از سوی دیگر، ظرفیت‌ها و محدودیت‌های دیدگاه این دو متفکر برجسته به‌گونه‌ای است که به‌تنهایی قادر به تبیین بسیاری از مسایل جامعه‌شناسی دین نیستند. بر این اساس، مقاله پیش‌ِرو می‌کوشد از تلفیق دیدگاه‌های وبر و دورکیم به‌منظور مطالعه باورهای دینی سازنده‌ی نظم اجتماعی بهره‌برداری کند. در گام نخست با استفاده از روش کتابخانه‌ای، به ارائه مختصر دیدگاه‌های دو اندیشمند درباره تبیین باورهای دینی پرداخته شده است. در گام دوم به این سئوال پرداخته می‌شود که چگونه می‌توان دیدگاه‌های وبر و دورکیم را پیوند داد؟ گذر از تکامل‌گرایی تک‌خطی در مطالعه ادیان گوناگون، پذیرش وجود نظم اجتماعی دینی بدون پافشاری برای انتخاب میان مانا و معنا، تخفیف نقاط تنش‌آفرین تلفیق دو رویکرد با میانجی‌گری نظریه‌های روان‌شناختی، و سرانجام بازنگری درباره کنش‌های سنتی و عاطفی در اندیشه وبر، مهم‌ترین شاخصه‌های پاسخ‌دهنده به پرسش فوق‌الذکر هستند. سومین گام به تشریح دستاوردهای تحلیلی پیوند دیدگاه‌های وبر و دورکیم مربوط می‌شود. امکان مطالعه عقلانی باورها و رفتارها بدون ارجاع به فایده‌باوری و نتیجه‌گرایی، ایجاد توازن در مطالعه دین به‌مثابه منبع تغییر و ثبات جوامع، برقراری تناسب میان ایده‌های ساخت مناسک و پرورش شخصیت در امتدادیابی ادیان، و نیز بسط اخلاق اعتقادی اهم یافته‌های این بخش را تشکیل می‌دهند. در نهایت، به نظر می‌رسد تلفیق دیدگاه‌های وبر و دورکیم بسیای از کاستی‌های موجود در چهارچوب جامعه‌شناسی دین را پاسخ خواهد داد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| ماکس وبر؛ امیل دورکیم؛ نظم اجتماعی؛ باورهای جمعی؛ امر قدسی | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 123 |
||