تعداد نشریات | 8 |
تعداد شمارهها | 303 |
تعداد مقالات | 2,248 |
تعداد مشاهده مقاله | 5,133,988 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 3,598,586 |
تأثیر بینزاکتی خانوادگی بر رفتار شهروندی سازمانی از طریق نشخوار فکری منفی | ||
فصلنامه مطالعات دین، معنویت و مدیریت | ||
دوره 12، شماره 23، فروردین 1404، صفحه 43-65 اصل مقاله (1.14 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.30471/rsm.2024.10522.1418 | ||
نویسندگان | ||
عباس قائدامینی هارونی* 1؛ مهسان همتی زاده2 | ||
1دکتری مدیریت، مربی گروه مدیریت، دانشگاه جامع علمی کاربردی، مرکز فرهنگی هنری دریژنو، فرخشهر، ایران | ||
2دانشجوی کارشناسی، مدیریت فرهنگی، دانشگاه جامع علمی کاربردی، مرکز فرهنگی هنری دریژنو ، فرخشهر ، ایران. | ||
چکیده | ||
مقدمه و هدف: سلامت نیروی کار جزء کلیدی هر سازمان موفقی است. کارکنان زمانی که سالم و شاد هستند بیشتر رفتارهای شهروندی سازمانی از خود بروز میدهند. بینزاکتی خانوادگی بهعنوان یک متغیر مهم محسوب شده است که ممکن است بر سلامت روانی کارکنان تأثیر بگذارد و در نتیجه بر رفتارهای سازمانی مختلف از جمله رفتارهای شهروندی سازمانی تأثیر میگذارد؛ اما کمتر موردتوجه پژوهشگران قرار گرفته است؛ افزونبراین، پژوهشهای قبلی به ارتباط مستقیم بین بینزاکتی خانوادگی و رفتار شهروندی سازمانی کمتر پرداختهاند و تنها پژوهشهای کمّی عوامل مرتبط با آنها را در نظر گرفتهاند. بنابراین، پژوهش حاضر با هدف ارزیابی مدل مفهومی مبتنیبر نظریه حفاظت از منابع انجام شده است. هدف دیگر پژوهش حاضر بررسی ارتباط بینزاکتی خانوادگی با رفتار شهروندی سازمانی با نقش میانجی نشخوار فکری منفی است. کارکنان دانشگاههای استان چهارمحالوبختیاری براینمونه مطالعه انتخاب شدند؛ زیرا آنها با فشار کاری بیش از حد، برخورد دانشجویان و ساعات کاری طولانی مواجه هستند. بنابراین، در صورت قرار گرفتن در معرض رفتارهای بینزاکتی خانوادگی، کمتر رفتار شهروندی سازمانی از خود بروز میدهند. کمتر پژوهشی این سه عامل را در یک مدل مفهومی در دانشگاههای استان چهارمحالوبختیاری بررسی کرده است. ازاینرو، پژوهش این شکاف را پر میکند و یافتهها به دانش موجود اضافه میکند. باوجوداین، تأثیر مشروط منابع مختلف در زمینه بیاخلاقی خانوادگی کمتر موردتوجه قرار گرفته است. ازاینرو، پژوهش حاضر این سؤالات پژوهشی را مطرح میکند: بینزاکتی خانوادگی چگونه بر رفتار شهروندی سازمانی کارکنان تأثیر میگذارد؟ بینزاکتی خانوادگی چگونه بر نشخوار فکری منفی تأثیر میگذارد؟ چگونه نشخوار فکری منفی بر رفتار شهروندی سازمانی کارکنان تأثیر میگذارد؟ آیا نشخوار فکری منفی رابطه بین بینزاکتی خانوادگی و رفتار شهروندی سازمانی را میانجی میکند؟ روش: جامعه آماری این پژوهش کارکنان شاغل در دانشگاههای استان چهارمحالوبختیاری به تعداد 2255 نفر است که با استفاده از فرمول کوکران 600 نفر حجم نمونه انتخاب و افراد نمونه با استفاده از روش نمونهگیری طبقهای متناسب با حجم انتخاب شدند. ابزار پژوهش پرسشنامه استاندارد بینزاکتی خانوادگی لیم و تای (2014)، پرسشنامه استاندارد رفتار شهروندی سازمانی فاکس و همکاران (2012) و پرسشنامه استاندارد نشخوار فکری منفی فرون (2015) بود. پس از تدوین طرح مقدماتی پرسشنامه تلاش شد تا میزان روایی و پایایی پرسشنامهها تعیین شود. به منظور بررسی روایی محتوایی، پرسشنامهها قبل از اجرا با استفاده از نظرات استادان و خبرگان بررسی شد. به منظور بررسی روایی صوری پرسشنامههای یادشده توسط 10 نفر از جامعه آماری پژوهش تکمیل شد و پس از ویرایش مفهومی برخی از سؤالات، ابزار اندازهگیری از روایی صوری برخوردار شد. نتایج تحلیل عاملی تأییدی نشان داد تمامی شاخصهای برازش، سؤالهای بالای 9/0 هستند و این نشاندهنده مورد قبول بودن گویههاست و ازسویدیگر، پایایی پرسشنامهها با روش آلفای کرونباخ به ترتیب 90/0، 92/0 و 90/0 برآورد شد و تجزیهوتحلیل دادهها براساس مدلسازی معادلات ساختاری انجام شد. نتایج: یافتهها نشان میدهد بینزاکتی خانوادگی بر رفتار شهروندی سازمانی تأثیر منفی دارد که ضریب تأثیر آن 66/0- بود و نشخوار فکری منفی در رابطه بین بینزاکتی خانوادگی با رفتار شهروندی سازمانی، بهعنوان متغیر میانجی ایفای نقش کرد. نتایج بوتاسترپ برای مسیرهای واسطهای مدل پیشنهادی را میتوان در جدول 8 مشاهده نمود. همانطورکه نتایج مندرج در جدول 8 نشان میدهد، حد پایین فاصله اطمینان برای نشخوار فکری منفی، بهعنوان متغیر میانجی بین بینزاکتی خانوادگی با رفتارهای شهروندی سازمانی (0925/0) و حد بالای آن (0125/0) است. سطح اطمینان برای این فاصله اطمینان، 95 و تعداد نمونهگیری مجدد بوتاستراپ 5000 است. با توجه به اینکه صفر بیرون از این فاصله اطمینان قرار میگیرد، این رابطه واسطهای معنادار است؛ بنابراین نشخوار فکری منفی در بین رابطه بین بینزاکتی خانوادگی با رفتارهای شهروندی سازمانی، بهعنوان متغیر میانجی ایفای نقش میکند. بحث و نتیجهگیری: باتکیهبر مفروضات اساسی نظریه حفاظت از منابع، پژوهش حاضر، با هدف بررسی تأثیر بینزاکتی خانوادگی بر رفتار شهروندی سازمانی با نقش واسطهای نشخوار منفی پرداخته است. تمام فرضیههای پژوهش تأیید شد. یافتهها نشان میدهد بینزاکتی خانوادگی از طریق نشخوار فکری منفی با رفتار شهروندی سازمانی رابطه منفی دارد. رابطه معکوس بین بینزاکتی خانوادگی با رفتار شهروندی سازمانی (فرضیه 1) نشان میدهد که رویدادهای نامطلوب و استرسزا در خانواده، تلاشهای اختیاری کارکنان را در محیط کار کاهش میدهد و رفتار شهروندی سازمانی را کاهش میدهد. این یافتهها با پژوهشهای قبلی مرتبط با بینزاکتی خانوادگی و نتایج کار (بای و همکاران، 2016؛ دکلرک و همکاران، 2018؛ نعیم و همکاران، 2020) همسو است. تجربه بینزاکتی خانوادگی به کاهش منابع منجر میشود که بهطور مخربی بر عملکرد کارکنان در محیط کار تأثیر میگذارد. همچنین باعث افزایش خستگی عاطفی و کاهش سطح انرژی آنها میشود که رفتار شهروندی سازمانی را مهار میکند (کویین و همکاران،2012). افزونبراین، با افزایش بینزاکتی در محیط کار، بر روابط هماهنگ بین کارکنان تأثیر منفی میگذارد. در نتیجه، کارکنان منابع موقعیتی کمتری را از محیط کار تجربه میکنند که برای رفتارهای اختیاری حیاتی است (راسیک جلاویچ، 2022). این یافته نشان میدهد که تجارب نامطلوب در حوزه خانواده بر رفتارهای کاری کارکنان تأثیر میگذارد؛ زیرا مرزبندی هر دو بسیار دشوار است. ارتباط مثبت بین بینزاکتی خانوادگی و نشخوار فکری منفی (فرضیه 2) و رابطه معکوس بین نشخوار فکری منفی و رفتار شهروندی سازمانی (فرضیه 3)، بینش جدیدی را در مورد تأثیرات مخرب موقعیتهای تخلیه منابع در حوزه خانواده بر وضعیتهای روانشناختی کارکنان و نتایج کار ارائه میکند. یافتههای پژوهش حاضر، در مورد نقش واسطهای نشخوار منفی بسیار معنادار است (فرضیه 4). این یافته با پژوهشهای قبلی (دو و همکاران، 2018؛ جیانگ و همکاران، 2020) مطابقت دارد که نقش مداخلهگر احساسات منفی و حالات روانشناختی را در زمینه بینزاکتی خانوادگی و نتایج کار مشخص کردهاند. پژوهش حاضر، با ایجاد نقش مداخلهگر نشخوار فکری منفی، مسیری را در سطح کارمند ایجاد میکند که بینزاکتی خانوادگی و رفتار شهروندی سازمانی را به هم مرتبط میکند. این یافته نشان میدهد که اگر کارکنان بتوانند از نشخوار فکری منفی در مورد بینزاکتی تجربه شده در خارج از کار اجتناب کنند، میتوان اثرات نامطلوب چنین بینزاکتی را کاهش داد. تقدیر و تشکر: از سردبیر محترم فصلنامه مطالعات دین، معنویت و مدیریت و سایر مشارکتکنندگان در این پژوهش قدردانی مینمایم. تضاد منافع: هیچ تضاد منافعی در این پژوهش وجود ندارد. | ||
کلیدواژهها | ||
بینزاکتی خانوادگی؛ رفتار شهروندی سازمانی؛ نشخوار فکری منفی | ||
مراجع | ||
Reference
doi: 10.1016/j.jvb.2016.02.014.
doi: 10.1002/job.2363.
doi.org/10.2224/sbp.9180.
doi: 10.1016/j.jbtep. 2013.07.009.
doi: 10.1016/j.jbusres.2018.04.002.
doi: 10.1023/a: 1026060419167.
doi: 10.1037/ocp0000116.
doi: 10.15761/ crt.1000208.
doi: 10.1111/j.2044-8325.2011.02032.x.
doi: 10.1037/a0038375.
doi: 10.1007/s12144-021-01420-4.
doi: 10.3389/fpsyg.2024.1409144.
DOI: 10.4018/IJABE.2017070101
doi.org/10.1002/job.2568
doi: 10.1002/smi.2988.
doi: 10.1007/s41542-020-00076-z.
doi: 10.1111/1464-0597.00062.
doi: 10.1037/1089-2680.6.4.307
doi: 10. 1177/0265407590074004.
doi: 10.1146/ annurev-orgpsych-032117-104640.
doi: 10.1080/1359432x.2020.1758669.
doi: 10.1037/a0034486.
doi: 10.1007/s10551-022-05123-z.
doi: 10.1111/ajsp.12391.
doi: 10.1509/jmkg.69.2.130.60758.
doi: 10.1111/j.2044-8325.2012.02066.x.
doi: 10.1037/0021-843x. 100.4.569.
doi: 10.1207/s15327043hup1002_2.
doi: 10.1016/j.jbusres.2021.07.018.
doi: 10.1108/joepp-01-2022-0011.
doi: 10.1108/ijcma-04-2022-0085.
doi: 10.1177/ 00187267015411001.
doi: 10.5465/19416520.2012.676762.
doi: 10. 7906/indecs.20.5.5.
https://doi.org/10.1002/job.2559.
doi: 10.1002/job.1976.
doi: 10.1037/0003-066x.60.5.410.
doi: 10.1007/s10490-021-09764-y.
doi:10.1080/10967494.2015.1037943
doi: 10.1016/j.cpr.2008.10.003.
doi: 10.1080/02678373.2016.1175524.
doi: 10.1080/02678373.2017.1303761.
doi: 10.1037/pag0000308.
doi: 10.1037/a0033656.
doi: 10.1037/1076-8998.11.4.343.
doi: 10.1080/00223980.2018.1564724.
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 605 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 100 |