پژوهشگاه حوزه و دانشگاه

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات8
تعداد شماره‌ها281
تعداد مقالات2,136
تعداد مشاهده مقاله4,463,014
تعداد دریافت فایل اصل مقاله3,115,552
باقری, خسرو, سجادیه, نرگس سادات, آزادمنش, سعید, باطنی, زهرا. (1403). تبیین سکوت دانش‌آموز از منظر رویکرد اسلامی عمل و دلالت‌های آن در تعامل تربیتی. دوفصلنامه جستارهای اقتصادی ایران با رویکرد اقتصاد اسلامی, 19(48), 81-104. doi: 10.30471/edu.2024.9819.2852
خسرو باقری; نرگس سادات سجادیه; سعید آزادمنش; زهرا باطنی. "تبیین سکوت دانش‌آموز از منظر رویکرد اسلامی عمل و دلالت‌های آن در تعامل تربیتی". دوفصلنامه جستارهای اقتصادی ایران با رویکرد اقتصاد اسلامی, 19, 48, 1403, 81-104. doi: 10.30471/edu.2024.9819.2852
باقری, خسرو, سجادیه, نرگس سادات, آزادمنش, سعید, باطنی, زهرا. (1403). 'تبیین سکوت دانش‌آموز از منظر رویکرد اسلامی عمل و دلالت‌های آن در تعامل تربیتی', دوفصلنامه جستارهای اقتصادی ایران با رویکرد اقتصاد اسلامی, 19(48), pp. 81-104. doi: 10.30471/edu.2024.9819.2852
باقری, خسرو, سجادیه, نرگس سادات, آزادمنش, سعید, باطنی, زهرا. تبیین سکوت دانش‌آموز از منظر رویکرد اسلامی عمل و دلالت‌های آن در تعامل تربیتی. دوفصلنامه جستارهای اقتصادی ایران با رویکرد اقتصاد اسلامی, 1403; 19(48): 81-104. doi: 10.30471/edu.2024.9819.2852

تبیین سکوت دانش‌آموز از منظر رویکرد اسلامی عمل و دلالت‌های آن در تعامل تربیتی

فصلنامه علمی تربیت اسلامی
دوره 19، شماره 48، تیر 1403، صفحه 81-104    اصل مقاله (1.44 M)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.30471/edu.2024.9819.2852
نویسندگان
خسرو باقری1؛ نرگس سادات سجادیه1؛ سعید آزادمنش2؛ زهرا باطنی* 3
1استاد، گروه مبانی فلسفی و اجتماعی آموزش و پرورش فلسفه تعلیم و تربیت، دانشگاه تهران، تهران، ایران
2استادیار، گروه آموزش و پرورش فلسفه تعلیم و تربیت، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران
3دانشجوی دکتری، گروه فلسفه تعلیم و تربیت، دانشگاه تهران، تهران، ایران
چکیده
هدف: باوجوداینکه سکوت در تربیت اسلامی از منزلت ویژه‌ای برخوردار است، در نظام‌های تربیتی توجهی درخور به نقش تربیتی آن نمی‌شود. هدف این نوشتار معرفی سکوت به‌عنوان عملی انسانی و توجه به نقش آن در تعامل تربیتی است.
روش: برای دستیابی به این هدف نخست از روش تحلیل مفهومی برای تعیین چارچوب مفهومی عمل سکوت و در گام بعدی از روش استنتاجی برای دستیابی به دلالت‌های تربیتی در تعامل معلم و شاگرد استفاده شده است.
یافته‌ها: تبیین ماهیت عمل سکوت، بر اساس دیدگاه عاملیت انسان است. این دیدگاه برخاسته از نگاه انسان‌شناختی رویکرد اسلامی عمل است. براین‌اساس سکوت می‌تواند با دارابودن مبانی شناختی، گرایشی و ارادی در مقام عمل آدمی به شمار آمده و باتوجه ‌به مبانی خویش، دارای انواع مختلفی باشد از جمله: سکوت معطوف به ندانستن، ناشی از تحمیل، محافظ، به نشانه احترام، به نشانه اعتراض و سکوت ناظر به تفکر. همچنین باتوجه‌به مفهوم عمل سکوت می‌توان دلالت‌هایی تربیتی را برشمرد که عبارت‌اند از: لزوم به‌رسمیت‌شناسی عمل سکوت دانش‌آموز و لزوم مواجهه متناسب معلم با نوع سکوت دانش‌آموز با رعایت اصول تربیتی متناظر چون جهت‌دهی به سکوت معطوف به ندانستن، بسترسازی برای سکوت تفکر، امن‌سازی محیط برای سکوت محافظ، شکستن سکوت اعتراض و دعوت به گفتگو، اجتناب از سکوت تحمیلی، تقویت سکوت ناظر بر احترام.
کلیدواژه‌ها
عمل؛ رویکرد اسلامی عمل؛ سکوت؛ گفتار؛ تعامل؛ تربیت
مراجع
  1. باقری، خسرو (1388). بررسی تطبیقی طرحواره اسلامی عمل با انسان‌شناسی (پسا) ساختارگرا. فصلنامه تعلیم و تربیت، 25(2)، 9−
  2. باقری، خسرو (1389). در آمدی بر فلسفه تعلیم و تربیت جمهوری اسلامی ایران؛ تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
  3. باقری، خسرو (1389). رویکردها و روش‎های پژوهش در فلسفه تعلیم و تربیت؛ تهران: انتشارات سمت و پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش.
  4. باقری، خسرو (1390). هویت علم دینی؛ تهران: سازمان چاپ و انتشارات.
  5. باقری، خسرو (1394). فبک در ترازو؛ تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
  6. باقری، خسرو (1399). عاملیت انسان رویکردی دینی و فلسفی؛ تهران: نشر واکاوش.
  7. چناری، مهین و کرباسچیان، فاطمه (1394). جایگاه زبان سکوت در تربیت دینی. دوفصلنامه علمی ـ ترویجی علوم تربیتی از دیدگاه اسلام. 5(3)، ۱۲۱−۱۴۶.
  8. سرل، جان آر (1387). افعال گفتاری (محمدعلی عبدالهی، مترجم)؛ تهران: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
  9. علوی، حمیدرضا (1386). جایگاه سکوت در تعلیم و تربیت. مجله پژوهش‌های اسلامی.۱ (1)، ۱۲۹−۱۵۷.
  10. کومبز، جرالدآر، دنیلز، لو روی بی (1388). پژوهش فلسفی: تحلیل مفهومی. ترجمه خسرو باقری. در شورت، ادموند سی. روش‌شناسی مطالعات برنامه درسی، (مهر محمدی و همکاران، مترجمان)؛ تهران: انتشارات سمت.
  11. مشکی باف مقدم، زهره، چرابین مسلم، اکبری، احمد، و داوودی علیرضا (1398). تحلیل نشانه‌شناختی «سکوت» در مدیریت کلاس درس. پژوهش‌نامه مبانی تعلیم‌وتربیت،9(2)، 67−
  12. میرلوحی، سید حسین (1393). اهمیت تربیتی سکوت از دیدگاهی هستی‌گرایانه و امکان گنجاندن آن در برنامه درسی مدارس. در: برنامه درسی نظرگاه‌ها، رویکردها و چشم‌اندازها. مهرمحمدی و همکاران، تهران: آستان قدس رضوی (سمت).
  13. ویتگنشتاین، لودویگ یوزف یوهان (1388). رساله منطقی –فلسفی. (میرشمس‌الدین ادیب سلطانی، مترجم). تهران: انتشارات امیرکبیر.
  14. ویگوتسکی، لوسیمونوویچ (1367). تفکر و زبان (بهروز عزبدفتری، مترجم). تبریز: انتشارات نیما.
  15. Baurain, B. (2011). Teaching, Listening, and Generative Silence. Journal of Curriculum Theorizing ,27(3), 89-101.
  16. Caranfa, A. (2004). Silence as the Foundation of Learning. Journal of Philosophy of Education, 54(2), 211 – 230.
  17. Caranfa, A. (2013). Socrates, Augustine, and Paul Gauguin on the Reciprocity between Speech and Silence in Education. Journal of Philosophy of Education,47 (4),577-604.
  18. Deans, C. (2013). Pupil perspectives on silence: the roles and meanings of silence in the classroom'. Journal of Trainee Teacher Educational Research, 4.195-234.
  19. Hamelock, M & Friesen, N. (2012). One Student’s Experience of Silence in the Classroom. Retrieved from https://www.academia.edu.
  20. Hanna, A. (2021). Silence at school: Uses and experiences of silence in pedagogy at a secondary school. British Educational Research Journal, 47(5), 1158–1176.
  21. Jaworski, A. (1998), Beliefs about Silence in the Classroom. Language and Education,12 (4), 273-292.
  22. Journell, W. (2017). Politically Conservative Preservice Teachers and the Spiral of Silence: Implications for Teacher Education. Teacher Education Quarterly, 44, 105-129.
  23. Lausch, S. (2018). Inviting Mindful Silence into Pedagogy: Supporting Agency, Voice, And Critical Engagement through Silence. A thesis submitted in partial fulfillment of the requirements for the degree of Master of Arts in Communication. Boise State University.
  24. Lees, H. (2012). Silence in Schools. London: A Trentham Books/IOE Press. Available in Internet Archive. https://archive.org/
  25. Li, H. (2001). Silences and Silencing Silences. Philosophy of Education, 157-165.
  26. Ollin, (2004). Silence, Meanings and Learning. International Journal of Learning, (11), 441-447.
  27. Ollin, R. (2008). Silent pedagogy and rethinking classroom practice: structuring teaching through silence rather than talk. Cambridge Journal of Education, 38, 265 - 280.
  28. Schultz, K. (2010). After the Blackbird Whistles: Listening to Silence in Classrooms. Teachers College Record, 112(11), 2833–2849.
  29. Searle, J. (1969). Speech Acts, an Essay in the Philosophy of Language. Cambridge University Press.
  30. Vassilopoulos, S. & Konstantinos, G. (2012). Teacher Use of Silence in Elementary Education. Journal of Teaching and Learning, 8 (1),91-
  31. Zembylas, M., & Michaelides, P. (2004). The sound of silence in pedagogy. Educational Theory, 54(2), 193-210.
 

آمار
تعداد مشاهده مقاله: 177
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 65