سجادیه, نرگس سادات, سلطانی‌نژاد, صدیقه. (1402). ملاحظات تربیتی ناظر بر فیلم و انیمیشن کودک از دیدگاه رویکرد اسلامی عمل. جستارهای اقتصادی با رویکرد اسلامی, 18(46), 31-57. doi: 10.30471/edu.2023.8181.2514
نرگس سادات سجادیه; صدیقه سلطانی‌نژاد. "ملاحظات تربیتی ناظر بر فیلم و انیمیشن کودک از دیدگاه رویکرد اسلامی عمل". جستارهای اقتصادی با رویکرد اسلامی, 18, 46, 1402, 31-57. doi: 10.30471/edu.2023.8181.2514
سجادیه, نرگس سادات, سلطانی‌نژاد, صدیقه. (1402). 'ملاحظات تربیتی ناظر بر فیلم و انیمیشن کودک از دیدگاه رویکرد اسلامی عمل', جستارهای اقتصادی با رویکرد اسلامی, 18(46), pp. 31-57. doi: 10.30471/edu.2023.8181.2514
سجادیه, نرگس سادات, سلطانی‌نژاد, صدیقه. ملاحظات تربیتی ناظر بر فیلم و انیمیشن کودک از دیدگاه رویکرد اسلامی عمل. جستارهای اقتصادی با رویکرد اسلامی, 1402; 18(46): 31-57. doi: 10.30471/edu.2023.8181.2514
ملاحظات تربیتی ناظر بر فیلم و انیمیشن کودک از دیدگاه رویکرد اسلامی عمل
1دکترای فلسفه تعلیم و تربیت، استادیار دانشگاه تهران
2دانشگاه تهران/دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی/ گروه تاریخ و فلسفه آموزش و پرورش
چکیده
دوران کودکی از مهمترین دوران رشد فرد است. در این دوران که اوج تأثیرپذیری کودک از محیط اطراف است، انیمیشن به لحاظ جذابیت و درهم آمیختن تصویر و حرکت توجه کودک را به خود جلب میکند و تاثیر زیادی بر روح و روان وی خواهد داشت. با این وجودابعاد تربیتی آن کمتر مورد توجه قرار گرفته است. پرسش اساسی پژوهش حاضر این است که بر اساس رویکرد اسلامی عمل چه ملاحظات تربیتی−روانشناختیای ناظر بر انیمیشن کودک میتوان داشت؟ روش استفاده شده استنتاج پیشرونده است، بدین صورت که از اهداف و اصول تربیت مطرح شده در رویکرد اسلامی عمل، ملاحظات تربیتی−روانشناختی فیلم و انیمیشن کودک به شکل ضمنی و در 5 دسته کلی استخراج شده است. برخی از این ملاحظات بدین قرارند: پرهیز از مضامین و موارد ضدتربیت چون خشونت] روابط جنسی و احساسات منفی، مواجهه گامبهگام و تعویقی با واقعیتهای حساسیت برانگیز، پرداخت تبیینی به ارزشها و طرح آنها در فضاسازی زندگی واقعی، پرهیز از اشباع اطلاعاتی، توجه به وضوح و تجسم ارزشی، تبعیت ساختار روایی از ساختارهای علی وخطی روایت، توجه به لایهمندی حوادث و موقعیتها، برجستهسازی موقعیتهای انتخاب و تصمیم، پرداخت فرایندی به زندگی و عملکرد شخصیتهای اصلی و تلاش در جهت تنوع هویتی عدم برتری آنها.
آزادمنش، سعید (1393)، تبیین ماهیت دوران کودکی از منظر رویکرد اسلامی عمل و اهداف تربیت اخلاقی کودک بر اساس آن، (پایان نامه کارشناسی ارشد فلسفه تعلیم و تربیت)، دانشگاه تهران، تهران.
آزادمنش، سعید؛ سجادیه، نرگس؛ باقری، خسرو (الف1395)، «تبیین ماهیت دوران کودکی در هندسه نظریه اسلامی عمل»، پژوهش‌نامه مبانی تعلیم و تربیت، 6 (1)، 103−
آزادمنش، سعید؛ سجادیه، نرگس؛ باقری، خسرو (ب1395)، «تبیین اهداف و ملاحظات «تربیت» اخلاقی کودک با نظر به مفهوم عاملیت انسان در اندیشه اسلامی»، فصلنامه تربیت اسلامی، 11(23)، ص151−
باقری، خسرو (1387)، درآمدی بر فلسفه تعلیم و تربیت جمهوری اسلامی ایران، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
باقری، خسرو (1382)، هویت علم دینی؛ نگاهی معرفتشناختی به نسبت دین با علوم انسانی، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی؛ سازمان چاپ و انتشارات.
باقری، خسرو (1389)، الگوی مطلوب آموزش و پرورش در جمهوری اسلامی ایران، تهران: انتشارات مدرسه.
باهنر، ناصر؛ بلندیان، هدی (1392)، «الگوی مطلوب برنامه‌های دینی کودکان (7تا12سال) در تلویزیون بر اساس آرای کارشناسان و خبرگان»، مجله علوم خبری، شماره7، ص137−
توکلی، معصومه (1392)، تحلیل مفهوم خیال و حدود آن در قرآن کریم بر اساس نظریه اسلامی عمل و بررسی بایستهها و نبایستههای آن در تربیت (پایاننامه کارشناسی ارشد تاریخ و فلسفه آموزش و پرورش)، دانشگاه تهران، تهران.
درخشانی، شیوا و همکاران (1388)، راهنما و آیین برنامه‌سازی برای خردسال، کودک و نوجوان، تهران: صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران، مرکز طرح و برنامه .
سجادیه، نرگس (1397)، اهداف و اصول تربیت در دوران تمهید، پژوهش منتشر نشده برای مجموعه آموزشی میزان.
سجادیه، نرگس (1394)، «نقد و بررسی رویکرد سواد اخلاقی از منظر عاملیت انسانی»، پژوهش‌نامه مبانی تعلیم و تربیت، دوره 5، شماره 2؛ ص 88−
سجادیه، نرگس و آزادمنش، سعید (1392)، «نقد و بررسی «اهداف تفضیلی فعالیتهای دوره پیشدبستانی» در برنامۀ درسی ملی جمهوری اسلای ایران از منظر رویکرد اسلامی عمل»، دوفصلنامۀ نظریه و عمل در برنامه درسی، سال اول، شماره 2، ص65−
سجادیه، نرگس(1393). تحلیل تطبیقی اسناد رسمی نگاشته شده در فلسفه تعلیم و تربیت جمهوری اسلامی ایران. پژوهش‌نامه مبانی تعلیم و تربیت، سال چهارم، شماره1.
سجادیه، نرگس؛ آزادمنش، سعید (1395)، «زیرساختهای مفهومی کودکی در تطور تاریخ: به سوی مفهومپردازی اسلامی از کودک»، دوفصلنامه فلسفه تربیت، سال اول، شماره1، ص115−
سجادیه، نرگس؛ مدنیفر، محمدرضا؛ باقری، خسرو (1394)، «اهداف واسطی تربیت در دوران کودکی بر اساس رویکرد اسلامی عمل»، تربیت اسلامی، 2 (21)، ص29−
سجادیه، نرگس و صادقی، زهره (1400)، «جایگاه ادبیات کودکان در جغرافیای تربیت: از چالش‌های پیش پا تا افق‌های پیش رو»، فلسفه تربیت، 9(2)، 81−
گلهباس، فرانسیس (2009)، کارگردانی داستان:داستانگویی حرفهای و تکنیکهای طراحی استوری بورد در فیلم زنده و انیمیشن، مترجم: داریوش نوروزی و شیوا زنگنه (1394)، تهران: بنیادسینمایی فارابی.
محمدی، مریم. (1396)، انگاره‌ای از تربیت اجتماعی در دوران کودکی (7تا11سال) از منطر نظریۀ اسلامی عمل و کاربردپذیری آن درعرصۀ عمل تربیتی، (پایاننامه کارشناسی ارشد فلسفه تعلیم و تربیت)، دانشگاه تهران، تهران.)
منصوری، یوسف (1394)، تحلیل محتوای پرمخاطبترین فیلمهای ژانر سینمای کودک از منظر رویکرد تربیت اخلاقی فضیلتگرا در بازۀ زمانی بعد از انقلاب اسلامی ایران، (پایاننامه کارشناسی ارشد فلسفه تعلیم و تربیت)، دانشگاه تهران، تهران.
منظومه «صیرورت» (1394)، سند راهبردی برای برنامه‌های صدا و سیما، تهران: سازمان اوج.
نادری، زینب (1396)، بررسی و نقد رویکردهای فلسفی−تربیتی حاکم بر انیمیشن‌های کودکان از منظر فلسفه تربیت اسلامی (رساله دکتری فلسفه تعلیم و تربیت)، دانشگاه شهیدباهنر، کرمان.
Ainsworth, Shaaron (2008). How do animations influence learning? In D. Robinson & G. Schraw (Eds.), Current perspectives on cognition, learning, and instruction: Recent innovations in educational technology that facilitate student learning. pp 37−
D. (2023). Animation. Encyclopedia Britanica. https://www.britannica.com/art/animation. Accessed 4 March 2023.
Holmes, J. (2006). John Bowlby and attachment theory. Routledge: London and New York.
Ghahreman, M.; Sedaei, M & Fattahi, J. (2006). Comprehensive dictionary of audiology. Tehran: Danesh Faryar Publication.
Rorty, Richard (1989). Education without dogmas: Truth, freedom, and our universities, Dissent 36, 198−204.
